Fréttablaðið - 13.08.2014, Blaðsíða 30

| 6 13. ágúst 2014 | miðvikudagur
Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@365.is
Viðtalið við Jón Finnbogason
er hægt að sjá í þættinum
Klinkinu á www.visir.is.
JÓN FINNBOGASON
„Skuggabankastarfsemi“ ekki
mjög lýsandi og frekar neikvætt
Skuggabankastarfsemi (e. shadow
banking) hefur verið notað til að
lýsa fjármögnun utan hefðbund-
inna viðskiptabanka. Dæmi um
starfsemi af þessu tagi er eigna-
tryggð fjármögnun eins og þegar
skuldabréf tryggð með sérgreind-
um greiðslum eða eignum og eru
notuð til að fjármagna stórar fram-
kvæmdir. Þessi leið var til dæmis
farin við byggingu Hvalfjarðar-
ganga á sínum tíma en þá voru
skuldabréfi n tryggð með fargjaldi
þeirra sem keyrðu í gegnum göng-
in. Skuggabankastarfsemi hefur
verið að sækja í sig veðrið á síðustu
árum og eignatryggð fjármögn-
un nýtur vaxandi vinsælda sem
aðferð við að fjármagna t.d. stór
fasteignaverkefni. Jón Finnboga-
son, forstöðumaður skuldabréfa
hjá Stefni hf. sem er eitt stærsta
stjóðsstýringarfyrirtæki lands-
ins, er gestur okkar í nýjasta þætti
Klinksins þar sem hann ræðir m.a.
um skuggabankastarfsemi. Jón er
lögfræðingur og hefur starfað á
fjármálamarkaði frá 1998. Hann
var áður hjá Kaupþingi, síðar for-
stjóri Byrs eftir bankahrunið og í
framkvæmdastjórn Íslandsbanka,
svo eitthvað sé nefnt.
Hvað er skuggabankastarfsemi?
„Þetta er tiltölulega neikvætt orð.
Maður fer strax í baklás og þetta hefur
yfir sér ákveðna neikvæðni. Hins
vegar er orðið sem slíkt tiltölulega
nýtt í umræðunni, þ.e. að menn noti
hugtakið skuggabankastarfsemi sem
samheiti yfir starfsemi sem felur í sér
fjármögnun utan hefðbundinna við-
skiptabanka. Það eitt og sér er ekkert
neikvætt, að fjármagna utan viðskipta-
bankakerfisins og menn hafa stundað
þá aðferðafræði, eins og verðbréfun
og eignatryggða fjármögnun (e. asset
backed financing) í mjög langan tíma.“
Hvers vegna dró úr þessari
starfsemi bankanna og hvers
vegna hefur hún aukist á ný?
„Í kjölfar falls bankanna voru allir að
endurmeta stöðuna og voru lítið að
fara í nýfjárfestingar. Kannski voru
menn líka að kortleggja hvaða skilyrði
þurfa að vera til staðar áður en menn
fóru aftur af stað.“
Hvers vegna var svona lítið um
eignatryggða fjármögnun á
síðustu árum?
„Þetta eru ekki mörg verkefni sem
falla undir þau skilyrði að teljast mjög
stór og greiðsluflæðið mjög fyrirsjáan-
legt. Þá er hugsanlegt að fyrirtæki hafi
fengið betri kjör í dag en þau fengu
áður innan bankakerfisins. Til lengri
tíma litið þá tel ég að aðferðafræði
verðbréfunar muni halda áfram að
vera til og vaxa.“
Um miðjan desember
á síðasta ári stefndi í
dræma sölu á fatnaði fyrir
jólin. Andrés Magnússon,
framkvæmdastjóri
Samtaka verslunar og
þjónustu (SVÞ), benti þá
á að fataverslun hafði
dregist töluvert saman.
Hann sagði mikilvægt að
stjórnvöld sköpuðu hér
samkeppnishæf skilyrði og
næðu viðskiptunum heim.
Í viðtali í fréttum RÚV nefndi hann þrjár ástæður fyrir
samdrættinum; háa tolla, verslunarferðir Íslendinga til
útlanda og aukna netverslun við útlönd.
Ekki voru allir verslunareigendur sáttir við þessar
útskýringar. Sigurður Pálmi Sigurbjörnsson, kaupmaður
í Sports Direct, skrifaði grein í Fréttablaðið þar sem
hann tengdi samdráttinn við þá skoðun sína að íslensk
verslun sé óhag-
kvæm. Hún hefur að
hans mati offjárfest í
verslunarhúsnæði og
keypt vörur inn á háu
verði vegna smæðar
og fjarlægðar við
meginlandið. Því hafi
hún ekki brugðist við
breyttum tímum og
náð að lækka verð.
Það er auðvitað hárrétt að fjölmargar íslenskar versl-
anir þurfa að nýta betur öll möguleg úrræði til að lækka
vöruverð. Þeir sem eru ósammála því hafa aldrei þurft
að kaupa hér barnavörur í stórum stíl eða varahluti í
bíla. Dæmin eru fleiri en þetta á auðvitað ekki við um
allar verslanir. Einnig er það rétt að ekki má horfa fram
hjá mikilvægi hagstæðs tollaumhverfis.
En það er mikilvægt að kaupmenn velji réttu
leiðirnar í baráttunni við aukna samkeppni frá
netverslunum eins og AliExpress og verslunarferðum
til London. Þá gengur ekki að grípa einungis til þess
ráðs að biðja íslenska neytendur vinsamlegast um
að „styðja íslenska verslun“ í von um að ná þannig
viðskiptum með vissar vörur heim. Auglýsingar sem
byggjast á því einu eru líklegri til að minna okkur á það
þegar við kaupum klósettrúllur og kíló af lakkrís á upp-
sprengdu verði af litlum frændum og frænkum sem
eru að safna fyrir skíðaferðum til Akureyrar eða jólakort
af Barnaspítala Hringsins.
Sumir verslunareigendur í Kringlunni, stærstu versl-
unarmiðstöð Reykjavíkur, hafa límt rauða hjartalaga
límmiða á glugga sína þar sem viðskiptavinum er þakk-
aður stuðningurinn. Erlendir ferðamenn sem eru vanir
viðskiptum þar sem eigendur verslana og neytendur
styðja hvorir aðra hljóta að reka upp stór augu þegar
þeir sjá límmiðana og slá textann inn á Google Trans-
late. Þeir hljóta að undra sig á því af hverju dýrmætt
gluggapláss er notað í annað en að auglýsa hagstætt
verð og góðar vörur.
Takk fyrir stuðninginn
En það er mikil-
vægt að kaupmenn
velji réttu leiðirnar
í baráttunni við
aukna samkeppni
frá netverslunum
eins og AliExpress...
Markaðshornið
Haraldur Guðmundsson
haraldur@frettabladid.is
Inspiral.ly
MURE
Authenteq
ViralTrade
Boon Music
/S
ÍA
–
1
4
-
H
V
ÍT
A

A
H
Ú
S
IÐ
/S
1
6
5
4
Startup Reykjavík verkefnið er í fullum
gangi. Tíu sprotafyrirtæki þróa hug-
myndir sínar með aðstoð frá Arion banka
og Klak-Innovit.
Fylgstu með á www.startupreykjavik.com
og á Facebook.com/StartupReykjavik.
SPENNANDI HUGMYNDIR
VERÐA AÐ VERULEIKA
Starfsmenn Isavia í sumar eru alls
1.135 sem er 6,5 prósenta aukning
frá því í fyrra og met hjá fyrir-
tækinu.
Að jafnaði starfa um 884 starfs-
menn í 791 stöðugildi hjá fyrirtæk-
inu utan háannatíma, samkvæmt
tilkynningu Isavia. Þar segir að
met hafi einnig verið slegið í júlí-
mánuði á íslenska fl ugstjórnar-
svæðinu. 14.548 fl ugvélum var þá
fl ogið í gegnum fl ugstjórnarsvæði
Íslands og mest 612 á einum sólar-
hring. Það er mesta umferð sem
sést hefur að undanskildum maí-
mánuði 2010.
- skó
Isavia sér mörg met slegin:
Metfjöldi hjá
Isavia í sumar