Fréttablaðið - 01.10.2014, Blaðsíða 54

MENNING
1. október 2014 MIÐVIKUDAGUR
Þetta kom þannig til að í vor var ég
beðinn að vera fundarstjóri á ráð-
stefnu í Gerðubergi, þar sem var
verið að tala um læsi og bækur. Ég
sat þarna og hlustaði og það var
alveg sama hver fór í pontu, hvort
það var bókasafnsfræðingur, rit-
höfundur eða kennari, allir tjáðu
sig um það hvað áhugi á lestri hefði
minnkað mikið hjá krökkum og þá
sérstaklega strákum,“ segir Ævar
Þór Benediktsson, betur þekktur
sem Ævar vísindamaður, spurður
hvernig það hafi komið til að hann
hrinti af stað lestrarátaki sem hefst
í dag meðal grunnskólabarna. „Ég
hafði auðvitað heyrt þetta útund-
an mér, en ég gerði mér ekki grein
fyrir því hvað þetta var mikið mál
fyrr en þarna.“
Ævar segist vera gamall bóka-
ormur og að þetta hafi honum þótt
óviðunandi ástand. „Ég fór að velta
því fyrir mér hvort ég gæti ekki
gert eitthvað til að bæta úr þessu.
Nú er ég búinn að vera með þáttinn
minn í sjónvarpi í nokkur ár þannig
að krakkarnir vita hver ég er og það
er nú einu sinni þannig að maður
fær smá forskot þegar maður vill
koma einhverju á framfæri ef þau
þekkja mann. Fær svona sirka tíu
sekúndur af athygli áður en þau
fara að gera eitthvað annað.“
Ævar réðst þó ekki í framkvæmd
hugmyndarinnar strax, var önnum
kafinn við að skrifa nýju seríuna
um Ævar vísindamann og síðan
taka hana upp, en hugmyndin lét
hann ekki í friði. „Í sumar fór ég
svo að vinna í þessu átaki, sem
hljómaði voðalega einfalt í höfðinu
á mér, en ég er eiginlega búinn að
vera í fullu starfi í tvo mánuði við
að koma þessu í framkvæmd. Og
til þess hef ég þurft að nýta alla þá
vinargreiða sem ég átti inni, svo nú
er ég nánast búinn með þann kvóta.
Ég á enn þá vini, en nú eiga þau inni
hjá mér í staðinn.“
Átakið gengur þannig fyrir sig
að fyrir hverjar þrjár bækur sem
börnin lesa fylla þau út miða sem
verða sendir til Heimilis og skóla í
gegnum skólabókasöfnin og verða
að lokum fimm nöfn dregin úr
pottinum. Þessi börn fá það í verð-
laun að verða gerð að persónum í
nýrri ævintýrabók um bernskubrek
Ævars vísindamanns, sem kemur
út næsta vor hjá Forlaginu. „Það
verður alltaf að vera einhver gul-
rót til að ýta fólki af stað og mér
fannst það skemmtilegur vinkill að
fá að vera karakter í bók.“
Meðfram átakinu er Ævar að
senda frá sér nýstárlega sögubók,
Þína eigin þjóðsögu, fyrir börn.
„Sögusviðið í Þín eigin þjóðsaga er
heimur íslensku þjóðsagnanna og
lesandinn ræður ferðinni. Í bókinni
eru yfir 50 mismunandi endar, sem
þýðir að þú getur lesið hana nán-
ast endalaust oft og aldrei lesið
sömu söguna,“ segir hann. „Þetta
er bók sem virkar eins og tölvuleik-
ur þannig að lesandinn stjórnar því
alfarið sjálfur hvað gerist. Hann
sogast inn í heim íslensku þjóð-
sagnanna og getur þar átt í sam-
skiptum við hin ýmsu kvikindi og
karaktera sem hann þekkir. Oft
verður maður pirraður við lest-
ur og finnst karakterarnir taka
asnalegar ákvarðanir en í þessari
bók stjórnar lesandinn því alfarið
hvaða ákvarðanir þeir taka. Þannig
að ef sagan endar hræðilega getur
hann engum kennt um nema sjálf-
um sér. En það góða er að þú getur
alltaf flett til baka og byrjað upp
á nýtt ef þú tekur ranga ákvörð-
un svo ef þú vilt að allt endi vel þá
stjórnar þú því.“
Auk þess að leika Ævar vísinda-
mann í sjónvarpinu og skrifa bók
í hans nafni hefur Ævar verið að
leika í Þjóðleikhúsinu undanfarin
fjögur ár. Hann er nú kominn í frí
frá leikhúsinu í bili. „En í staðinn
fyrir að slaka á ákvað ég að gefa
í og framkvæma eitthvað af þeim
hugmyndum sem hausinn á mér er
fullur af.“ fridrikab@frettabladid.is
Gamall bókaormur
með lestrarátak
Ævar Þór Benediktsson, sem krakkar þekkja sem Ævar vísindamann, hrindir í
dag af stað lestrarátaki í öllum grunnskólum landsins. Auk þess sendir hann á
næstu dögum frá sér bók þar sem lesandinn ræður söguþræðinum sjálfur.
ÆVAR ÞÓR
BENEDIKTS-
SON „Þetta
er bók sem
virkar eins og
tölvuleikur þan-
nig að lesandinn
stjórnar því
alfarið sjálfur
hvað gerist.“
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Krakkarnir vita hver
ég er og það er nú einu
sinni þannig að maður
fær smá forskot þegar
maður vill koma ein-
hverju á framfæri ef þau
þekkja mann.
„Þessi músík hefur svo margar víddir. Ég get ekki lýst
henni á fræðilegan hátt en hún er sterkt og hrífandi
verk,“ segir Trausti Ólafsson, leiklistarfræðingur,
kennari og þýðandi, um tónlist Benjamíns Britten við
ljóðaflokkinn Á eynni þeirri eftir W.H. Auden. Trausti
hefur þýtt ljóðin og nú mun Ingibjörg Guðjónsdóttir
sópransöngkona syngja þau við undirleik Arnhildar
Valgarðsdóttur í Hannesarholti annað kvöld.
Trausti kveðst hafa gert tvær atrennur að þýðing-
unni, þá seinni sérstaklega svo hún félli vel að tónlist-
inni. Hann líkir útkomunni við fallegt hjónaband. En
hver er eyjan? „Mér finnst hún vera við sjálf og þeir
sem við elskum. Allur heimurinn, hafið, litbrigðin og
hringrás vatnsins. Það er ótrúleg stemning í þessu
verki.“
Stundin í Hannesarholti hefst klukkan 20 annað
kvöld, fimmtudag. Trausti mun þar einnig lesa þýð-
ingu Magnúsar Ásgeirssonar á ljóðinu Ferð til Íslands
eftir Auden. - gun
Við sjálf og þeir sem við elskum
Ingibjörg Guðjónsdóttir syngur ljóðafl okkinn Á eynni þeirri eft ir W.H. Auden í
þýðingu Trausta Ólafssonar í Hannesarholti 2. október. Tónlistin er eft ir Britten.
FLYTJENDUR OG ÞÝÐANDI Arnhildur, Trausti og Ingibjörg.
MYND/ÚR EINKASAFNI
RISALAGERSALA
á Fiskislóð 39
LOKAVIKA
Næg bílastæði
Allt að
90%
afsláttur
99 kr.
Þegar öllu er á
bo
tn
in
n
h
vo
lf
t
Ef keypt er fyrir 6.000 kr.
eða meira fylgir gjöf.
Gjafir
fyrir öll
tækifæri!
Yfir 4000
titlar frá öllum
helstu útgefendum
landsins!
OPIÐ ALLA DAGA
kl. 10–19