Fréttablaðið - 01.10.2014, Blaðsíða 70

1. október 2014 MIÐVIKUDAGUR| LÍFIÐ | 42
Fyrsta mynd Hrafns Gunnlaugs-
sonar, hrollvekjan Blóðrautt sól-
arlag, hefur nú loksins séð dags-
ins ljós aftur en myndin var sýnd
á RIFF heima hjá Hrafni um
helgina. Myndin hefur verið ófá-
anleg í langan tíma og eru reynd-
ar margar íslenskar myndir frá
20. öldinni ófáanlegar. Þumal-
puttareglan er kannski sú að ef
myndin er ekki fáanleg á bóka-
söfnum landsins, þá er hún ekki
fáanleg yfirhöfuð, nema Kvik-
myndasafnið eigi hana til.
„Kvikmyndasafnið er með gríð-
arlega mikið af myndum í sínum
geymslum. Hjá okkur er titlaskrá
upp á 20.000 titla, útgefna og óút-
gefna,“ segir Erlendur Sveins-
son, forstöðumaður Kvikmynda-
safnsins, sem skráir og varðveitir
íslenskar kvikmyndir. Nú stend-
ur yfir átak á vegum safnsins og
Kvikmyndamiðstöðvar að hafa
uppi á öllum íslenskum kvikmynd-
um á filmu, sem enn kunna að
leynast á kvikmyndavinnustofum
erlendis. Safnið stefnir á að hefja
útgáfu á íslenskum kvikmyndum
þegar höfundarréttarmál hafa
verið leyst. Þá þarf auðvitað að
huga að sem bestum myndgæð-
um en týndar myndir eru oft sett-
ar aftur saman úr mörgum mis-
munandi filmum sem hafa verið
grafnar upp.
Til dæmis má nefna að mynd-
in Gullsandur frá árinu 1984 var
talin týnd lengst af en uppruna-
lega negatívan fannst loksins á
erlendri vinnustofu mörgum árum
seinna. Nú hefur myndin verið
skönnuð í fullum gæðum. Safnið
vinnur nú meðal annars að end-
urgerð á Morðsögu frá 1977, sem
hefur fengið yfirhalningu á mynd
og hljóði til að tryggja sem bestu
mynd- og hljóðgæði á myndinni.
Erlendur segir að Kvikmynda-
safnið leiti nú að nútímalegum
leiðum til að miðla kvikmyndaarfi
landsins. „Ég veit að kvikmynda-
söfnin eru mikið að velta fyrir
sér sinni miðlun í þessum breytta
heimi,“ segir hann en alþjóðleg-
ur fundur kvikmyndasafnstjóra
verður einmitt haldinn í Stokk-
hólmi í lok október, þar sem þessi
miðlun kvikmyndasafnanna verð-
ur rædd.
„Það er partur af stefnuskránni
hjá mér að safnið geti gefið út
vandaðar endurgerðir á gömlum
kvikmyndum þannig að almenn-
ingur geti notið þeirra. Ég er
síðan með heilmiklar hugmyndir
um það hvernig eigi að þróa sýn-
ingarþátt safnsins í náinni fram-
tíð með því að nýta nútímatækni,“
segir Erlendur.
Fjölmargir leggja leið sína í
safnið svo sem dagskrárgerðar-
fólk og erlendir fræðimenn. „Fólk
hefur jafnvel komið til að leita að
afa sínum í gamalli mynd, og við
hjálpum eins og við getum,“ segir
Erlendur en í augnablikinu starfa
rúmlega fimm manns á safninu.
- þij
„Dilla hafði áhrif á okkur alla og í
rauninni byrjaði hann að hafa áhrif
mjög snemma, eða í kringum 14 ára
aldur,“ segir Benedikt Freyr Jóns-
son eða Benni B-Ruff, einn með-
lima hljómsveitarinnar Dillalude
sem heldur fría tónleika á Kexi
Hosteli í kvöld klukkan 21.00.
Sveitin er fjögurra manna súp-
ergrúppa úr Reykjavík og er óður
meðlimanna til pródúsentsins J
Dilla, sem þykir einn af merkustu
hipphopp-taktsmiðum samtímans.
„Hann lét lítið fyrir sér fara en
bjó til svo mikið af gúrmet-tónlist
á svo mörgum mismunandi svið-
um.“ Dilla féll frá langt fyrir aldur
fram af völdum sjúkdóms fyrir átta
árum.
Meðlimir Dillalude eru þeir Ari
Bragi Kárason, Benedikt Freyr
Jónsson eða Benni B-Ruff, Magnús
Trygvason Elíassen og Steingrímur
Teague. Þeir hafa langflestir komið
víða við á sviði íslenskrar tónlist-
ar en fólk ætti að kannast við þá
úr sveitum á borð við Forgotten
Lores, Moses Hightower, Tilbury,
Of Monst ers and Men og svo fram-
vegis.
„Eitt gott sem trommarinn
goðsagnakenndi Questlove úr
The Roots sagði um Dilla: „Hann
kenndi mér að tromma hipphopp,““
segir Benni.
- þij
Alíslensk matreiðslubók fyrir alla krakka með
einföldum og skemmtilegum uppskriftum!
LEITA LEIÐA Erlendur segir Kvikmyndasafnið leita leiða til þess að miðla kvikmyndaarfi landsins. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Leita að týndum
íslenskum myndum
Hrollvekjan Blóðrautt sólarlag frá 1977 er loksins fáanleg. Kvikmyndasafnið
stendur fyrir átaki þar sem leitað er að týndum íslenskum kvikmyndum á fi lmu.
Ég myndi segja Romantics
Anonymous. Hún er sæt.
Kolfinna Kristófersdóttir fyrirsæta
MIÐVIKUDAGSMYNDIN Heiðra guð taktsmiðanna í kvöld
Dillalude er óður til eins áhrifamesta pródúsents allra tíma, J Dilla.
PLAKAT eftir Geoffrey Huntingdon-
Williams
„Það er ekki í boði að fara
í skipti nám í hjúkrun frá
Háskóla Íslands, svo við
ákváðum bara að gera þetta
sjálfar,“ segir Inga María
Árnadóttir, hjúkrunarnemi
við Háskóla Íslands. Hún
og sex bekkjarsystur henn-
ar ætla til Kambódíu næsta
sumar að vinna sem sjálfboðaliðar á
sjúkrahúsi. „Við ætlum að taka með
okkur ýmsar hjúkrunarvörur út og
skilja eftir. Núna erum við að leita
að fyrirtækjum sem vilja mögulega
styrkja okkur og gefa hreinlætis-
og hjúkrunarvörur,“ segir Inga.
„Við munum, ásamt því að sinna
hjúkrunartengdum störfum, vera
með fræðslu inni á spítalanum um
hreinlæti og þess háttar.
Það er mikil fátækt þarna
svo þörfin er mikil,“ segir
Inga, en þær eru í samstarfi
við samtökin The Green
Lion. „Að fara í ferð sem
þessa er kostnaðarsamt
og til þess að fjármagna
ferðina tóku þær sig til og
bjuggu til velúrhárbönd sem þær
eru að selja. „Við vildum samt taka
þetta skrefinu lengra og höfðum
samband við Krabbameinsfélagið
og gerðum samning við það. Nú er
október, mánuður bleiku slaufunnar,
að ganga í garð og við ætlum að gera
bleik bönd og renna 500 krónur af
hverju seldu bandi til Krabbameins-
félagsins,“ segir Inga. - asi
Hjúkrunarnemar í
hjálparstarf í Kambódíu
Sjö bekkjarsystur í Háskóla Íslands ætla í sjálfb oða-
liðastarf til Kambódíu næsta sumar.
Dilla hafði áhrif á
okkur alla og í rauninni
byrjaði hann að hafa áhrif
mjög snemma, eða í
kringum 14 ára aldur
Benedikt Freyr Jónsson
Nokkrar týndar myndir
Åt Häcklefjäll (1911)
Sænski skopteiknarinn Albert Engström dvaldi hér á landi á fyrri hluta 20.
aldarinnar ásamt kvikmyndatökumanninum Wulf og skrifaði meðal annars
bókina Åt Häcklefjäll um leiðangur sinn til Heklu. Erlendur segist hafa
leitað að myndinni dyrum og dyngjum. „Þetta eru ómetanlegar upptökur af
atvinnuháttum, þjóðlífi og helstu sögustöðum landsins.“ Erlendur telur að
myndin sé sennilega glötuð enda var hún gerð á þeim tíma þar sem filmur
gátu léttilega brunnið upp til agna.
Ólafur Liljurós (1977)
Ein mikilvægasta myndlistarkona Íslands, Róska, gerði eða
átti þátt í gerð nokkurra kvikmynda hér á landi á sínum
tíma, ásamt eiginmanni sínum, Manrico Pavolettoni.
Sýningareintak af myndinni Sóley frá 1982 er fáanlegt en
Ólafur Liljurós er ekki fáanleg. Ýmsir bóhemar Reykjavíkur
á áttunda áratugnum leika í myndinni svo sem Dagur
Sigurðarson, Birna Þórðardóttir og Megas, sem gerði
tónlistina.
Sjúgðu mig Nína (1985)
Oxsmá var goðsagnakennd listapönkhljómsveit á níunda
áratugnum sem stóð að ansi geggjuðum uppákomum og
kvikmyndum líka. Auk stuttmyndarinnar Oxsmá-plánet-
unnar leikstýrði Óskar Jónasson myndinni Sjúgðu mig
Nína í fullri lengd. Samkvæmt Kvikmyndavefnum er þetta
„hröð og spennandi glæpamynd sem á sér stað í Reykjavík
árið 1973. Harðsvíraðir eiturlyfjaneytendur svífast einskis
til að viðhalda LSD-magninu í blóðinu.“