Skessuhorn - 27.05.2014, Blaðsíða 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 27. MAÍ 2014
„Ég byrjaði að gera út 2001. Þá
keypti ég mér svona lítinn hrað-
fiskibát af Sómagerð. Árið 2005
festi ég svo kaup á þessum báti sem
ég geri út í dag. Hann kostaði ekki
svo mikið þá. Ég greiddi 18 millj-
ónir fyrir hann fullbúinn. Síð-
an hefur allt hækkað mikið, ekki
síst búnaður eins og vélin. Líklega
myndi nýr bátur af sömu gerð kosta
um 90 milljónir í dag. Fyrsta árið
eftir að ég hóf útgerð þurfti mað-
ur bara að eiga þorskkvóta ef veitt
var á króka. Svo voru frjálsar veiðar
í öðrum tegundum. Þá var einkum
horft til ýsu, ufsa og steinbíts. Svo
var það tekið af. Ýsan, ufsinn og
steinbíturinn fóru í kvóta. Ég hef
keypt til mín heimildir frá því ég
byrjaði, 213 þorskígildi alls,“ segir
Heiðar Magnússon útgerðarmaður
og skipstjóri á línutrillunni Brynju
SH 237 frá Ólafsvík. Með þessu
hefur honum tekist að fóta sig í út-
veginum.
Afar góð línuveiði í vor
Þegar við ræðum við Heiðar er
hann nýkominn í land ásamt Kjart-
ani Hallgrímssyni háseta. „Það er
búin að vera fín veiði í vetur og al-
gert ævintýri nú eftir páska. Við
höfum komist upp í 11 tonna afla
á 30 bala sem er afar gott. Það er
að gefast mjög vel að beita makríl.
Við erum mikið að veiðum 15 til
20 mílur norður og norðvestur frá
Ólafsvík á svokölluðum Brotum og
Flákahorni.“
Þeir róa tveir á Brynju. Síðan eru
fjórir að beita línuna í landi. „Þessi
bátur skapar þannig sex bein störf.
Línuívilnunin svokallaða skipt-
ir mjög miklu máli fyrir þetta út-
gerðarmynstur sem er hjá okkur.
Reksturinn hefur skilað hagnaði.
Við höfum af þessu laun og náum
að borga okkar reikninga. Á með-
an svo er þá er maður sáttur. Það
gildir að halda sig réttu megin við
núllið. Ég landa í beinum viðskipt-
um beint til kaupenda sem borga
föst verð samkvæmt samningum.
Þorskurinn hjá okkur fer til Frost-
fisks í Þorlákshöfn og ýsan í Haf-
gæði í Reykjavík.“
Farsælt að vera í
beinum viðskiptum
Heiðar segir að þegar útgerð eins
og hans leigir til sín jafn mik-
ið af aflaheimildum sé farsælast
að vera í beinum viðskiptum við
fiskvinnslur. Þá sé kleift að halda
bátnum úti á ársgrundvelli. „Það
eru svona 250 tonna afli á ári sem
við tökum gegnum leigðan kvóta.
Í fyrra leigðum við aflaheimild-
ir fyrir 60 milljónir króna. Það er
ekki hægt að höndla verðsveiflurn-
ar á mörkuðunum þegar verið er
á leigukvóta. Með föstum verðum
veit ég hvað ég fæ. Sem dæmi hefur
nú eftir páska verið mjög góð tíð og
margir dagar þar sem bátarnir hafa
komist á sjó. Verðið á mörkuðunum
hefur lækkað. Ég hefði neyðst til að
binda bátinn ef ég væri á leigukvóta
og landaði á markað núna. Vinnsl-
urnar sem við skiptum við hafa líka
hag af þessu. Þetta veitir þeim hrá-
efnisöryggi. Við róum um helgar til
dæmis þegar hafa verið brælur og
tryggjum að þeir eigi fisk til vinnslu
á mánudagsmorgni. Þeir vita hvað
þeir hafa í höndunum, af hverj-
um þeir eru að kaupa aflann. Þeir
gera ákveðnar kröfur um gæði. Við
reynum að uppfylla þær.“
Verð á kvóta orðið
of hátt
Það þarf að taka mið af mörgu í út-
gerðinni á þó ekki stærri bát. Rekst-
urinn er ekki einfaldur. „Maður er
svo sem ekkert menntaður þannig
að það er þá bara að hanga í þessu.
Mér finnst þó umræðan stundum
leiðinleg þegar reynt er að stimpla
þá sem eru í útvegi sem einhvers
konar glæpamenn með ýmsum upp-
nefnum. Þó hefur maður ekki gert
neitt nema fylgja leikreglum. Mín-
ar aflaheimildir hef ég keypt þegar
það hafa verið til peningar til þess.
Þó finnst mér að kvótaverð sé núna
að verða of hátt. Ef tekið er lán fyr-
ir kvóta í dag þá er greiðslubyrðin
af því hærri heldur en ef maður léti
nægja að leigja til sín aflaheimild-
ir. Vextir eru líka svo háir. Það er
eiginlega ekki mögulegt að kaupa
kvóta í dag nema hafa undir hönd-
um eigið fé. Ég reyni að halda mig
við það.“
Að sögn Heiðars hafa skerðing-
ar í aflaheimildum valdið búsifjum.
„Tökum ýsuna sem dæmi. Þegar
kvótinn í henni var mestur þá átti
ég 160 tonna heimildir í henni. Í
dag er búið að skerða þetta niður í
60 tonn hjá mér. Maður vonar bara
að þetta komi til baka aftur með
aukningum í aflaheimildum.“
Prófuðu makrílinn
í fyrrasumar
Brynja SH hefur alltaf verið gerð út
til línuveiða, utan einu sinni í stutt-
an tíma á handfæri og svo í fyrsta
sinn á makrílveiðar í fyrrasum-
ar. „Þá fórum við alla leið norður
til Steingrímsfjarðar á Ströndum.
Ég get ekki sagt að makrílveiðarn-
ar séu skemmtilegar. Þetta er úti-
lega og mikið flakk í júlí og ágúst.
Þetta er tíminn sem maður myndi
vilja vera í sumarfríi með fjölskyld-
unni. Það verður að fórna því fyrir
makrílveiðarnar sem eru ágætis bú-
bót. Við veiddum makríl fyrir ein-
hverjar 20 milljónir á tveimur mán-
uðum í fyrrasumar. Þetta voru tæp
180 tonn. Það munar um það svona
kvótafrítt þegar maður er að leigja
til sín svona mikið af aflaheimild-
um í bolfiskveiðunum. Við höfð-
um ágæt laun. Það var líka alveg 20
tíma vinna á sólarhring að hanga
yfir þessu.“
Það er þó greinilegt að makríl-
veiðarnar kitla taug í fiskimannin-
um. „Jú, það er gaman þegar hann
gefur sig og veiðist. Þetta gat ver-
ið mikið ævintýri í fyrra. Eitt sinn
fylltum við bátinn á tveimur og
hálfum tíma fyrir hádegi. Feng-
um átta tonn í algeru moki. Sjálf-
sagt verður þetta sumar spennandi.
Ég er mjög ánægður með að sjávar-
útvegsráðherra skuli ekki hafa sett
makrílinn hjá smábátunum í kvóta.
Vonandi verður það aldrei gert því
þá er þetta bara búið. Þá munu
miklu færri fara á þessar veiðar og
menn fara ekki á flakk eftir mak-
rílnum. Ef hann hefði verið í kvóta
þá hefði maður bara beðið hér í
Ólafsvík eftir að hann birtist hér
upp á von og óvon. Kvótinn hefði
verið svo lítill að það hefði ekki ver-
ið eftir svo miklu að slægjast. Mað-
ur hefði til dæmis aldrei siglt til
Hólmavíkur eins og í fyrra,“ segir
Heiðar Magnússon að lokum.
mþh
Hágæða
útimálning
sérhönnuð
fyrir járn,
stein og tré
Komdu í Sérefni og fáðu ráðgjöf hjá
fagmönnum um val á réttu efnunum
Að mörgu þarf að hyggja í útgerðinni
Heiðar Magnússon önnum kafinn við löndun á afla úr bát sínum Brynju SH.
Brynja SH kemur úr línuróðri til hafnar
í Ólafsvík. Ljósm. af.
Heiðar til hægri ásamt Kjartani Hallgrímssyni háseta.