Læknablaðið - 15.07.2003, Blaðsíða 44

UMRÆÐA & FRÉTTIR / A F SJÓNARHÓLI STJÓRNAR LÍ
Umræðan og hugleiðíngar um stöðu
lækna í íslenska heilbrigðiskertínu
Ófeigur
Þorgeirsson
Umræðan um málefni lækna á undanförnum miss-
erum hefur ekki farið fram hjá mörgum. Af mörgu er
að taka en oftar en ekki hefur umræðan verið fremur
lítt uppbyggileg. Umfjöllun fjölmiðla síðla árs um
greiðslur Tryggingastofnunar ríkisins til einstakra
sérfræðinga vakti mikla athygli og vissulega voru
dregin fram neyðarleg dæmi um slíkt. Sem betur fer
heyrir slíkt til undantekninga en slík umfjöllun getur
gert lækna tortryggilega í augum almennings. A svip-
uðum tíma ásakaði TR nokkra sérfræðinga í bæklun-
arlækningum um óheilindi við gjaldtökur hjá fólki
sem treysti sér ekki til að bíða lengur eftir aðgerðum
á biðlistum kerfisins.
Landspítala kvarta gjarnan yfir því að vera ekki hafð-
ir eins mikið með í ráðum og æskilegt væri og áður
var raunin til að mynda í vali í nefndir um fagleg
málefni. Ennfremur hafa komið upp mál sem snúa að
rétti lækna til að praktísera utan sjúkrahússins og eru
ekki allir á eitt sáttir. Aðalfundur LÍ síðastliðið sumar
ályktaði meðal annars um skýrari stefnumörkun í
starfsemi Landspítala. f ályktun LÍ var farið fram á
að vægi lækninga yrði dregið skýrar fram í stefnumót-
un spítalans og slík ályktun hefði vart verið samþykkt
væru læknar sáttir við sinn hlut. Af ofangreindu má
álykta að sjúkrahúslæknum finnist ekki nægilega
hlustað á sjónarmið þeirra við mótun nýss háskóla-
sjúkrahúss í Reykjavík.
Skrif lækna
Af mörgu góðu er að taka í skrifum lækna um heil-
brigðismál og gagnrýnin skrif formanns LÍ á síðum
Morgunblaðsins um það sem nálgast rangtúlkun fjöl-
miðla á kostnaðarliðum heilbrigðiskerfisins endur-
spegla þörfina á ábyrgri umfjöllun lækna um þessi
málefni. Sérstaka athygli mína vakti einnig grein eftir
Jón Atia Árnason í Morgunblaðinu síðla vetrar.
Grein þessi lét ekki mikið yfir sér en var því áhuga-
verðari. Þar fjallar Jón Atli á mjög hreinskilinn hátt
um það sem mætir lækni sem flytur heim að loknu
sérnámi erlendis. Hann lýsir þeim vandamálum sem
blasa (augljóslega) við í kerfinu og leggur fram skýr-
ar hugmyndir til úrlausnar. Hugmyndir þessar taka
ekki síst mið af þörfum notenda heilbrigðisþjónust-
unar með bættu verklagi, þar á meðal með bættu
samstarfi heilbrigðisstétta undir verkstjórn lækna.
Ályktun ASÍ
Snemma vetrar birtist á síðum dagblaða ályktun ASÍ
um heilbrigðis- og velferðarmál þar sem þessi heild-
arsamtök verkafólks í landinu lýstu sýn sinni á heil-
brigðiskerfi framtíðarinnar. Þar voru kynntar tillögur
sem boðuðu allróttækar breytingar á kerfinu. í álykt-
uninni var meðal annars fjallað á stuttan en bein-
skeyttan hátt um verkaskiptingu sérfræðinga í heilsu-
gæslu og annarra undirgreina læknisfræðinnar, helg-
un lækna á sjúkrahúsum, upptöku tilvísunarkerfis og
fleira. Ekki ætla ég að leggja mat á hugmyndir ASÍ en
það gladdi mig að einhver hafði áhuga á því að setja
fram hnitmiðaða heildarsýn á heilbrigðiskerfið. Því
er ekki að neita að sú hugsun læddist að mér að það
væri hálfneyðarlegt að ASÍ skyldi stela senunni á jafn
uppbyggilegan hátt á meðan læknar og heilbrigðis-
yfirvöld stunduðu skotgrafahernað.
Höfundur á sæti í stjórn LÍ.
I pistlunum Af sjónarhóli
stjórnar birta stjórnarmenn LÍ
sínar eigin skoðanir en ekki
félagsins.
Stóru málin tvö
Læknar í heilsugæslu, sérstaklega á suðvesturhorn-
inu, stóðu í stórræðum á síðastliðnu ári og kasta nú
mæðinni. Fyrst var það svokallað „vottorðamál" sem
síðar kveikti annan eld, sem var réttindabarátta heim-
ilislækna og krafa þeirra um að fá að sinna heimilis-
lækningum utan heilsugæslunnar. Afleiðingar þess-
ara málaferla var frekari flótti sérfræðinga í heimilis-
lækningum úr stéttinni og Reykjanesskagi nánast án
nokkurrar heilsugæslu. Það er vafalaust óbragð í
munni margra eftir eftir þessi glímutök við heilbrigð-
isstjórnina enda átökin sumarið 1996 ekki enn liðin
úr minni margra. Á svipuðum tíma stóð sem hæst
sameiningarferli stóru sjúkrahúsanna og heyrðust þá
óánægjuraddir margra sjúkrahúslækna. Læknar á
Hefur staða lækna almennt breyst
á undanförnum árum?
Svo virðist sem breyttar áherslur og stjórnarhættir
einskorðist ekki við Landspítala. Almennt má segja
að heilbrigðisstjórnin hafi mótað stefnu til framtíðar
sem hefur meðal annars leitt til skerðingar á áhrifum
lækna. Það er liðin tíð að læknar séu sjálfkjörnir til
forystu í faglegum málaflokkum eins og nefndarskip-
an um málefni BUGL á liðnum vetri gaf til kynna og
hlaut rækilega umfjöllun. Fyrir mér var það mál for-
dæmisgefandi um það sem koma skal. Málefni lækna
á nýstofnuðum Landspítala virðast vera á svipaðri
braut og mörkuð var í heilsugæslunni fyrir mörgum
árum þar sem heimilislæknar eru launaðir starfs-
600 Læknablaðið 2003/89