Fréttatíminn - 14.11.2014, Qupperneq 44

Helgin 14.-16. nóvember 2014
Að henda – eða ekki henda
Þ
Það safnast dót í kringum mann
á langri ævi, dót sem fyllir hillur,
geymslur og bílskúr. Ég tók mig til
og lagaði til í bílskúrnum um helgina.
Það var nauðsynlegt til að komast um
hann, þótt draumur minn um að koma
bíl í skúrinn hafi ekki ræst. Við slíka
tiltekt sér maður gamalt góss sem ein-
hvern tímann þótti bráðnauðsynlegt
en endaði í hillu í skúrnum, eða í kassa
með ýmsum öðrum tilgangslausum
hlutum.
Ýmislegt kemur í ljós í slíkri tiltekt.
Ég hafði, eins og svo oft áður í slíkum
aðgerðum, gleymt tilvist þessara hluta.
Þeir dúkka upp á nokkurra ára fresti.
Þá eru þeir færðir til og koma svo enn á
óvart í næstu stórtiltekt. Maður finnur
lampa, glermuni, leikföng, föt, skóladót
barnanna og jafnvel eigin námsbækur,
áratugagamlar. Barnateikningar leyn-
ast inn á milli, ýmist frá eigin börnum
eða barnabörnum, myndir sem ástæða
þótt til að geyma en enginn veit lengur
eftir hvern eru, því láðst hefur að
merkja þær nafni og ártali. Þær fá samt
framhaldslíf, þær eru svo krúttlegar.
Jóladótið er fyrirferðarmikið og margt
af því gamalt sem okkur dettur ekki í
hug að nota. Samt geymum við það ár
eftir ár. Skelfilegastar eru seríuflækjur
í pokum sem óráðlegt er að opna.
Ferðatöskurnar eru margar. Það er
nefnilega svo að stundum þarf að bæta
við tösku hafi innkaupagleði verið
mikil í útlandinu. Þær hafna því í upp
í hillu því aldrei fer maður með meira
en eina á mann í næstu ferð – í þeirri
von að slíkt dugi. Sumar fá raunar hlut-
verk því nota má þær undir gömul föt,
sem gegnt hafa hlutverki sínu, farið
úr tísku eða börnin vaxið upp úr. Samt
er þeim ekki hent – enda gætu þau
hugsanlega komið að gagni síðar, þó
ekki væri nema á öskudegi þegar börn
klæðast skrýtnum fötum.
Svo eru það myndirnar sem dúkka
upp í allsherjartiltektinni í bílskúrn-
um – og tefja hana stundum því það
er auðvelt að hverfa aftur í tímann
við slíka skoðun. Í safninu eru í senn
okkar eigin myndir og forfeðranna,
þá svarthvítar og gjarna af fólki sem
við þekkjum ekki. Samt eru í þessum
myndasöfnum, hvort heldur þau eru í
albúmi eða gömlum konfektkössum,
mikil persónuleg verðmæti. Það kemur
því ekki til greina að grisja þann
bunka.
Loks eru það bækurnar, maður
minn, bækur í hillum og bækur í
kössum. Hvað í ósköpunum á maður
að gera við allar þessar bækur? Minn
betri helmingur hefur stundum farið
vel að mér og spurt hvort ekki væri ráð
að gefa eitthvað af þessu á bókasafn
eða fá fornbókasala til að selja þær
sem komnar eru kassa í bílskúrnum.
Augljóst sé að þær verði ekki lesnar
framar, að minnsta kosti ekki af okkur.
Ég hef þráast við. Ég er að sönnu
tilbúinn til að henda ýmsu úr skúrnum
eða gefa, en hika þegar kemur að bók-
unum. Stundum opna ég kassana og
tek bækurnar upp í þeim einarða ásetn-
ingi að losa mig við þær en guggna
þegar á hólminn er komið, eða dett öllu
heldur í lestur í skúrnum í stað þess að
halda tiltektinni áfram. Þetta er svipað
og með myndirnar, maður hverfur um
stund í horfinn heim. Bækurnar sem
áttu að hverfa úr skúrnum fara því
ofan í kassana aftur. Stundum hefur
mér dottið í hug að setja upp hillur
mjög ofarlega í skúrnum og koma
bókunum fyrir þar. Þær væru þá síður
fyrir okkur því bókakassarnir standa í
röðum á bílskúrsgólfinu og eru fráleitt
meðfærilegir. Kannski ég drífi í því
fyrst gangfært er orðið í skúrnum eftir
helgartiltektina.
Vitaskuld á maður að losa sig við
gamalt góss, henda því ónýta, sem við
gerum stundum, en koma jafnframt
því sem nýst gæti einhverjum öðrum í
brúk. Við gerum það líka, förum með
gömul húsgögn, brúkhæf raftæki og
fleira í nytjagáma og föt í söfnunar-
gáma. Samt safnast góssið upp. Hvor-
ugt okkar hjóna kann að selja svona
hluti þótt ýmsir séu snillingar í slíkri
sölu, til dæmis í Kolaportinu.
Það eina sem við höfum hiklaust
selt af brúkunarhlutum heimilisins
eru bílar enda væri það ófögur sjón ef
sá floti væri heima á hlaði. Ekki það
að við höfum átt óeðlilega marga bíla í
gegnum tíðina, en samt, þeir væru all-
margir er allt er talið.
En maður veit svo sem aldrei hvort
í því sem maður geymir, selur eða
hendir leynast verðmæti. Það sá ég
þegar ég las Moggavefinn á dögunum.
Þar sagði frá því að arabískur höfð-
ingi hefði boðið eina milljón Banda-
ríkjadollara í gamla Fólksvagnsbjöllu,
eða sem svarar 120 milljónum króna.
Bjallan átti sér að vísu þá sögu að Jose
Mujica, forseti Úrúgvæ, notaði hana
þegar hann ók á kjörstað í forsetakosn-
ingunum þar í landi í liðnum mánuði.
Það orð fer af Mujica að hann berist
lítið á. Notkun hans á þessum gamla
og einfalda bíl var dæmi um það.
Um leið og ég sá myndina af bjöll-
unni mundi ég að svona var einmitt
fyrsti bíllinn okkar – eða öllu heldur
konu minnar sem átti Fólksvagninn
þegar við kynntumst. Hefðum við
geymt þennan fyrsta bíl okkar hefði
arabahöfðinginn kannski borgað
okkur 120 milljónir fyrir hann, þótt við
séum ekki eins fræg og Úrúgvæforseti
– hver veit?
Bjallan okkar var að vísu svo ryðguð,
fyrir fjörutíu árum eða svo, að hurðir
bílsins héldust ekki í dyrafölsum ef við
ókum í holur sem nóg var af í þá daga –
en maður veit aldrei hvað arabinn gæti
hafa gert.
Kannski á ekki að gefa neitt – og því
síður henda.
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
SAMKVÆMT BÓKSÖLU Í PENNANUM EYMUNDSSON UM LAND ALLT

METSÖLULISTI EYMUNDSSON

VIKAN 05.11.14 - 11.11.14
1 2
5 6
7 8
109
43
Hjálp
Þorgrímur Þráinsson
Gula spjaldið í Gautaborg
Gunnar Helgason
Vísindabók Villa 2
Vilhelm Anton Jónsson
Kamp Knox
Arnaldur Indriðason
Treflaprjón
Guðrún S. Magnúsdóttir
Ekki á vísan að róa
Egill Eðvarðsson
Orðbragð
Brynja Þorgeirsdóttir
Bragi Valdimar Skúlason
Hugrækt og hamingja
Anna Valdimarsdóttir
Náðarstund
Hannah Kent
Yahya Hassan ljóð
Yahya Hassan
44 viðhorf