Læknablaðið - 15.05.2006, Síða 11

FRÆÐIGREINAR / CARCINOMA ANI
tímabilinu 1987-2003 að báðum árum meðtöldum.
Upplýsingar um sjúklinga voru fengnar úr tölvu-
kerfum Landspítala og Fjórðungssjúkrahússins
á Akureyri (FSA). Nafnalisti var borinn
saman við upplýsingar frá Krabbameinsskrá
Krabbameinsfélags Islands og þannig tryggt að
allir einstaklingar sem fengið hefðu greininguna
krabbamein í daus á umræddu tímabili væru með.
Vefjasýni frá öllum sjúklingum voru fengin
frá meinafræðideildum landsins, rannsóknarstofu
Háskólans í meinafræði, vefjarannsóknastofunni
Alfheimum 74 og meinafræðideild FSA. Öll vefja-
sýni voru skoðuð og endurmetin af sérfræðingi í
meinafræði með tilliti til vefjagerðar æxlanna sam-
kvæmt flokkun WHO (3), þroskunargráðu, TNM
stigun (tafla I) (3,15) og hvort skurðbrúnir töldust
fríar eða ekki eftir því sem því var við komið. Ef
vefjasneiðar voru ófullnægjandi hvað varðar gæði
litunar voru sýnin endurlituð (H&E). Sérlitanir og
mótefnalitanir voru notaðar til nákvæmari flokk-
unar eftir því sem ástæða þótti til.
Sjúkraskrár sjúklinga voru skoðaðar. Upp-
lýsingar um kyn, aldur við greiningu, einkenni,
tíma einkenna, meðferð og endurkomu voru
skroma krabbameinsins var skilgreind sem end-
urkoma sjúkdóms eftir læknandi meðferð, staðfest
með vefjasýni.
Upplýsingar um dánardag sjúklinga voru
fengnar úr þjóðskrá og dánarmein úr dánarvott-
orðum frá Hagstofu íslands.
Við útreikninga á aldursstöðluðu nýgengi og
gerð Kaplan Meier lifunargreiningu var fengin
aðstoð hjá Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags
Islands sem notaðist annars vegar við fólks-
fjöldatölur frá Hagstofu íslands (19) og hins
vegar Intercooled Stata 8.2 for Windows.
Rannsóknin var gerð með leyfi Persónuverndar,
Vísindasiðanefndar, Landspítala og FSA.
Niðurstöður
Þrjátíu og átta sjúklingar greindust með
krabbamein í daus á rannsóknartímabilinu, þar
af 28 konur og 10 karlar (mynd 1). Hlutfallið
milli kvenna og karla fyrir allan hópinn var 2,8 en
fyrir sjúklinga með flöguþekjukrabbamein (n=30)
var hlulfallið fjórar konur á móti einum karli.
Meðalaldur sjúklinganna var 63,4 ár (bil: 33-92) og
sambærilegur hjá konum og körlum.
Aldursstaðlað nýgengi fyrir landið á rannsókn-
artímabilinu var 0,3 (±0,2) af hverjum 100.000
körlum en 0,9 (±0,4) af hverjum 100.000 konurn.
Upplýsingar um einkenni fengust hjá 36
sjúklingum. Blæðing og þreifanleg fyrirferð
við daus voru algengustu einkennin. Rúmlega
helmingur sjúklinganna fann fyrir verkjum í og
kringum daus (tafla II). Flestir sjúklinganna eða
Table I. TNM staging, American Joint Committee on Cancer (AJCC) (3,15).
Primary tumour (T)
TX Primary tumour cannot be assessed
TO No evidence of primary tumour
Tis Carcinoma in situ
T1 Tumour less than 2 cm in greatest dimension
T2 Tumour more than 2 cm but not more than 5 cm in greatest dimension
T3 Tumour more than 5 cm in greatest dimension
T4 Tumour of any size invades adjacent organ(s), e.g. vagina, urethra, bladder. (Involvement of sphincter muscle(s) alone is not classified as T4)
Regional lymph nodes (N)*
NX Regional lymph nodes cannot be assessed
NO No regional lymph node metastasis
N1 Metastasis in perirectal lymph node(s)
N2 Metastasis in unilateral iliac and/or inguinal lymph nodes
N3 Metastasis in perirectal and inguinal lymph nodes and/or bilateral internal iliac and/or inguinal lymph nodes
Distal metastasis (M)
MX Distant metastasis cannot be assessed
MO No distant metastasis
M1 Distant metastasis
* The following lymph nodes belong to regional nodes: Perirectal (anorectal, perirectal, lateral sacral), int-
ernal iliac (hypogastric) and inguinal (superficial, deep femoral). All other lymph node groups count as distal
metastasis.
Kaplan-Meier survival analysis
Yearfrom diagnosis
30 höfðu fleiri en eitt einkenni. Tuttugu og fjórir
höfðu tvö eða þrjú einkenni og sex sjúklingar
höfðu fjögur eða fimm einkenni. Tími einkenna var
einungis þekktur hjá 20 sjúklingum en hann var frá
tveimur vikum og upp í 96 mánuði. Miðgildi var
Læknablaðid 2006/92 367