Læknablaðið - 15.05.2006, Blaðsíða 19

FRÆÐIGREINAR / HÁÞRÝSTINGUR
Meðferð háþrýstings í heilsugæslu
Jóhanna Ósk
Jensdóttir1,
HEILSUGÆSLULÆKNIR
Emil L.
Sigurðsson1,2,
HEILSUGÆSLULÆKNIR
Guðmundur
Þorgeirsson3'4
HJARTALÆKNIR
1 Heimilislæknisfræði, HÍ,
2 heilsugæslustöðin Sólvangi,
Hafnarfirði,
3 lyflækningadeild
Landspítala,
4 rannsóknarstofu í lyfjafræði,
HÍ.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Emil L. Sigurðsson,
Heilsugæslustöðin Sólvangi
220 Hafnarfirði.
Sími: 354 5502600
fax: 354 5502601.
emilsig@hi.is
Lykilorð: háþrýstingur,
klínískar leiðbeiningar, hjarta-
og œðasjúkdómar, meðferð,
forvarnir.
Ágrip
Tilgangur: Að kanna meðferð háþrýstingssjúklinga
í heilsugæslu og stöðu annarra áhættuþátta hjarta-
og æðasjúkdóma meðal þessara sjúklinga.
Aðferðir og efniviður: Allir sjúklingar með
greininguna háþrýstingur á heilsugæslustöðinni
Sólvangi, sem sinnir 23.066 íbúum, mynduðu rann-
sóknarhópinn. Sjúkraskýrslur þessara sjúklinga
voru skoðaðar og upplýsingum um meðferð og
áhættuþætti hjarta- og æðasjúkdóma var safnað.
Niðurstöður: Alls voru 982 sjúklingar sem fengið
höfðu sjúkdómsgreininguna háþrýstingur. Aðeins
27% höfðu blóðþrýstingsgildi undir meðferð-
armarkmiðum 140/90 mmHg. Fleiri konur en
karlar höfðu blóðþrýslingsgildi sem náðu þessum
markmiðum, 35% á móti 28% fyrir slagbilsþrýst-
ing (p=0,04) og 66% á móti 50% fyrir hlébilsþrýst-
ing (p<0,001). Fleiri sjúklingar lágu ofar meðferð-
armarkmiðum fyrir slagbilsþrýsting en hlébils-
þrýsting, 47% á móti 20%. Blóðprufur höfðu verið
teknar hjá 78% sjúklinganna og þar af höfðu 47%
kólesterólgildi yfir 6,0 mm/L og 11% blóðsyk-
urgildi yfir 6,4 mm/L. Á árunum 2002 og 2003 voru
75% sjúklinganna á lyfjameðferð vegna háþrýst-
ings, 39% voru meðhöndlaðir með einu lyfi, 36%
tóku tvö lyf og 25% tóku 3 eða fleiri lyf. Algengast
var að meðhöndlað væri með beta hemlum og
þvagræsilyfjum. Þannig voru 29% sjúklinga sem
tóku eitt lyf vegna síns háþrýstings á beta heml-
um og 27% á þvagræsilyfjum. Að minnsta kosti
helmingur sjúklinganna hafði þekktan kransæða-
sjúkdóm, sykursýki eða of hátt kólesteról. Skortur
var á upplýsingum um reykingar og líkamsþyngd í
þeim sjúkraskýrslum sem athugaðar voru.
Ályktanir: Mikill meirihluti háþrýstingssjúklinga
á stórri heilsugæslustöð náði ekki þeim með-
ferðarmarkmiðum sem klínískar leiðbeiningar
mæla með. Val lyfja er hins vegar í nokkuð góðu
samræmi við leiðbeiningar þar sem algengast er að
beta hemlar og þvagræsilyf séu notuð. Samkvæmt
leiðbeiningum mætti oftar nota fleiri lyf saman.
Þessi hópur háþrýstingssjúklinga er í mikill
áhættu þar sem yfir helmingur hans er þegar með
þekktan kransæðasjúkdóm, sykursýki eða aðra
áhættuþætti. Þó niðurstöðurnar séu áþekkar nið-
urstöðum sambærilegra erlendra rannsókna kalla
þær á heildræna endurskipulagningu á meðferð
sjúklinga með háþrýsting í heilsugæslu.
ENGLISH SUMMARY
Jensdóttir JÓ, Sigurðsson EL, Þorgeirsson G
Hypertension management
in general practice in lceland
Læknablaðið 2006; 92: 375-80
Objective: To evaluate the medical management
and cardiovascular (CV) risk profile of patients with
hypertension in general practice in lceland.
Methods: All patients with the diagnosis of hypertension
at the primary heaith care center Solvangur, providing
services for 23.066 inhabitants, made up the study
group. Medical records for these patients were evaluated
and information about medical management and CV risk
factors where gathered.
Results: 982 patients had been diagnosed with
hypertension. Only 27% had documented blood pressure
levels below the guideline target of 140/90 mmHg. More
women than men had blood pressure below target levels,
35% v.s. 28% for systolic blood pressure (p=0.04) and
66% v.s. 50% for diastolic blood pressure (p<0.001).
Systolic blood pressure was more frequently above
target levels than the diastolic blood pressure, in 47%
of patients v.s. 20%. Blood tests had been obtained for
78% of the patients of wich 47% had cholesterol values
above 6.0 mm/L and 11 % had blood glucose levels
above 6.4 mmol/L. During the years 2002 and 2003 75%
of the patients received drug treatment for hypertension
with 39% on monotherapy, 36% on two drugs and 25%
taking three or more drugs. The most commonly used
agents were beta blockers and diuretics, with 29% of
patients on monotheraphy taking beta blockers and 27%
on diuretics.
At least half of the patients have either confirmed
coronary heart disease (CHD), diabetes or
hypercholesterolemia. Information on smoking history
and body mass index is incomplete in these medical
records.
Conclusions: Overwelming majority of hypertensives in
this large primary health care center does not reach the
treatment targets set out by clinical guidlines. However,
drug utilization with beta blockers and diuretics being
the most commonly used drugs, is in accordance with
most guidelines. More use of combination therapy could
possibly improve blood pressure control. This group
of hypertensive patients is a high risk group with over
half of them having either documented CHD, diabetes
or other risk factors. Although the results are for most
part in agreement with results from other studies they
necessitate a comprehensive reassessment of the
medical management of hypertensive patients in general
practice in lceland.
Læknabladid 2006/92 375