Læknablaðið - 15.05.2006, Blaðsíða 30

FRÆÐIGREINAR / TREFJAVEFSLUNGNABÓLGA
Tafla 1. Flokkurt trefjavefslungnabólgu.
Trefjavefslungnabólga af óþekktri orsök Áður kallað berkjungastífla með trefjavefslungnabólgu (BOOP)
Trefjavefslungnabólga af þekktri orsök
Sýkingar Bakteríur, dæmi: Clamydia pneumoniae, Legionella, Mycóplasma, Streptococcus pneumoniae og Staphylococcus aureus Veirur, dæmi: HIV, Influenza, Herpes Sveppir, dæmi: Cryptococcus neoformans Frumdýr, dæmi: Plasmodium vivax
Lyf Dæmi: Amíódarón, Nitrofurantoin, Búsúlfan og Bleómýcín
Geislun Algengast vegna brjóstakrabbameins
Trefjavefslungnabólga af óþekktri orsök við ákveðnar kringumstæður
Bandvefssjúkdómar Liðagigt, Sjögren heilkenni, fjölvöðvagigt
Æðabólgur Wegeners hnúðager, Polyarteritis nodosa
Líffæralgræðslur Lungnaígræðsla, beinmergsígræðsla
Meltingarfærasjúkdómar Ristilbólga með sárum, Crohns sjúkdómur
Blóðsjúkdómar Hvítblæði, mergfrumusjúkdómar
Lungnasjúkdómar Heilkenni miðblaðsins, ásvelgingslungnabólga, berkjuskúlk, berkjusteinar, lungnatrefjun, lungnadrep
Annað Skjaldkirtilsbólga, lifrarbólga C, Sweet heilkenni
Mynd 1. Tölvusneiðmynd sem sýnir hélubreytingar (ground glass) og þéttingar í báðum
lungum.
frá læknastofum um sjúklinga sem greindir höfðu
verið með trefjavefslungnabólgu. I rannsókn-
ina voru eingöngu teknir sjúklingar sem höfðu
vefjasýni til staðfestingar sjúkdómsgreiningu.
Trefjavefslungnabólga var talin vera orsökuð af
amíódarón ef sjúklingur var að taka lyfið á sama
tíma og sjúkdómurinn var greindur og ástand
sjúklings batnaði við það að hætta gjöf lyfsins. Öll
vefjasýni voru yfirfarin af meinafræðingi (HJI)
og stuðst við alþjóðleg skilmerki til að ganga
úr skugga um að trefjavefslungnabólgu væri að
ræða en ekki aðra sjúkdóma. Fengin voru leyfi
frá Vísindasiðanefnd og Persónuvernd fyrir rann-
sókninni auk leyfa yfirlækna sjúkrastofnana.
Niðurstöður
Á rannsóknatímanum greindust þrír sjúklingar
með trefjavefslungnabólgu sem talin var orsökuð
af amíódarón.
Sjúkratilfelli I
Um er að ræða tæplega sjötugan karlmann með
langa sögu um gáttatif og meðferð með amíódarón
vegna þessa. Skammtar höfðu verið á bilinu 200-
400 mg á dag í tvö ár. Hann leitaði til hjartalæknis
með þriggja vikna sögu um þurran hósta, vaxandi
mæði við áreynslu, nætursvita og almennt mátt-
leysi. Matarlyst hafði verið lítil. Nokkra síðustu
daga hafði fylgt hiti allt að 39°C. Var því hafin
sýklalyfjameðferð með doxísýklíni. Taka amíód-
aróns var stöðvuð. Maðurinn var húsamálari og
hafði ekki verið að vinna með lökk eða lífræn
leysiefni. Við skoðun var hann ekki bráðveik-
indalegur, hiti 38°C, blóðþrýstingur 125/70, púls
70/mín en súrefnismettun aðeins um 70%. Það
heyrðust brakhljóð í botnum beggja lungna. Við
hjartahlustun heyrðist S1 og S2 og það var ekki
bjúgur á ganglimum.
í fyrstu beindist grunur að sýkingu í lung-
um. Bakteríu-, veiru- og berklarannsóknir voru
neikvæðar. Hvít blóðkorn við komu voru 16 x
109 með vinstri hneigð. Sökk var 88 mm/klst. og
C-reactive protein (CRP) 172 ng/ml. Blóðgös við
komu sýndu pH 7.45, PC02 33 mmHg og P02 49
mmHg án súrefnisgjafar. Röntgenmynd af lungum
sýndi áberandi millivefsþéttingar í báðum lungum.
Tölvusneiðmynd sýndi miklar hélubreytingar
(ground glass) eins og sýnt er á mynd 1. Hafin var
meðferð með tveimur breiðvirkum sýklalyfjum
í æð. Hann hélt áfram að hafa hita. Var því gerð
berkjuspeglun með sýnatöku og þurfti hann að
fara í öndunarvél vegna öndunarbilunar til að hægt
væri að taka vefjasýni. Niðurstöður úr þeim sýndu
að um trefjavefslungnabólgu væri að ræða (mynd
2) og einnig sáust áhrif amíódaróns á lungum með
froðuátfrumum (foamy macrophages) eins og
386 Læknablaðið 2006/92
J