Læknablaðið - 15.05.2006, Blaðsíða 48

UMRÆÐA & FRÉTTIR / BRÉF TIL BLAÐSINS
Af þrætubók
Pétur Pétursson
peturp@est.is
Höfundur er
heimilislæknir á Akureyri.
Enginn er öfundsverður af því hlutskipti að þurfa
að verja vondan málstað, einkum og sér í lagi ef
menn hafa sjálfir af geðríki og fljótræði málað
sig út í horn og misst sjónar á aðalatriðum vegna
moldviðris, sem hagsmunaaðilar hafa þyrlað upp.
Pegar menn hafa fyrir hrekkvísi örlaganna látið
koma sér í slíka aðstöðu, er gott að eiga beitt
vopn til að verja sig með, því ýmsum þeim, sem í
ótryggum sessi sitja, þykir það höfuðskyssa að sjá
að sér og reyna að bæta fyrir mistök sín. Ritsnilld
og leikni í orðsins skylmingum eru gagnleg vopn í
slíkum tilvikum.
Lýsandi dæmi um þessa skylmingaritsnilld mátti
sjá í grein formanns Læknafélags Reykjavíkur
í janúarblaði Læknablaðsins í ár. Pykir mér full
ástæða til að vekja athygli á uppbyggingu téðrar
greinar, því í henni sýnir höfundur ýmsa snilld-
artakta, sem oft hafa nýzt þeim vel, sem röngu
tré hafa kosið að veifa. Verður nú stiklað á stóru í
þessum andans skrúðgarði og dæmi rakin.
Að eigna sér og öðrum sér þóknanlegum
aðilum annarra árangur
Pessi aðferð getur verið áhrifarík gagnvart þeim,
sem litla möguleika hafa á að komast að hinu
sanna. Spillir þá ekki að gera jafnframt lítið úr
verkum andstæðinganna. Dæmi um það eru þessar
setningar:
„Á þeim tœpum fjórum árum sem ég sat í út-
gáfustjórn blaðsins áður en umrœtt mál hófst hafði
útgáfustjórnin komið sjaldan saman og þá einungis
til að fjalla um launamál starfsmanna blaðsins og
ábyrgðarmanns. Lœknablaðið hefur á þessum
tíma náð útbreiðslu til fleiri en lœkna með rafrœnni
útgáfu sem er aðgengileg öllum á vefsíðu blaðsins
og náði blaðið þeim merka áfanga að verða skráð
í Medline ekki síst vegna framgöngu Jóhannesar
Björnssonar prófessors. Þannig hefur blaðið breyst
úr lítt lesnu fréttabréfi og vettvangi ritœfinga í
tímarit með alþjóðlegar tilvitnanir. ”
Hér eru margar flugur slegnar í einu höggi og rís
snilldin hæst í niðurlaginu og er ekki amalegt fyrir
höfundinn að hafa komið að slíkum stórvirkjum.
Að vitna á þokukenndan hátt í heimildir
Þetta er því áhrifaríkara sem heimildirnar eru
meira metnar. Dæmi úr títtnefndri grein:
„Stjórnir lœknafélaganna skipa lögum sam-
kvæmt ritstjóra, og einn úrþeirra hópi sem ábyrgð-
armann, hann er því fremstur meðal jafningja en
ekki sem einráður. Slíkt er í skýru samrœmi við
alþjóðlegar leiðbeiningar um starfsemi ritstjórna og
lœt ég ensktt tilvitnunina standa; „editors should
seek input frorn a broad array of advisors, suclt
as revietvers, editorial staff, an editorial board,
and readers. ””
Hér er með klóklegum hætli verið að vitna í
setningu, sem fjallar um allt annað en lýðræði rit-
stjórna. Verið er að mæla með að leitað sé eftir sem
ólíkustum sjónarmiðum víða að, en ekkert getið
um hver eigi að hafa síðasta orðið.
Og enn hleypur á snærið hjá meistara þrætu-
bókarinnar, þegar hann tekur til umfjöllunar nið-
urstöður bráðabirgðaritnefndar Arnar Bjarnason-
ar, sem byggði niðurstöður sínar á hroðvirknislega
unninni álitsgerð landlæknis um lækningaleyfi
Kára Stefánssonar:
„Nefnd þessi komst að þeirri niðurstöðu að
birting umrœddrar greinar hefði brotið gegn al-
þjóðlegum ritstjórnarreglum, lagði til að hlutar
hennar yrðu fjarlœgðir af netútgáfu blaðsins og
Kári Stefánsson beðinn velvirðingar. Slíkt var gert í
samrœmi við eftirfarandi leiðbeiningar: „ Whenever
it is recognised that a significant inaccuracy, mis-
leading statement or distorted report has beeit
published, it must be correctedpromptly and with
due prominence. An apology must be published
whenever appropriate. ””
Þótt sú grein Jóhanns Tómassonar, sem at-
burðarásinni hratt af stað, sé að mestu sneydd öllu
listfengi og sé okkur, sem dáum Kára Stefánsson
(fyrir flest annað en siðvit) lítil fagnaðarlesning,
þá er hvergi í henni að finna „a significant inacc-
uracy, misleading statement or distorted report, ”
enda vitnar bráðabirgðaritnefndin hvergi í alþjóð-
legar ritstjórnarreglur í áliti sínu frá 18/11 2005,
sem birtist síðar á heimasíðu LI. Mergurinn máls-
ins er sá, að fyrir því eru skjalfestar heimildir að
hið upprunalega lækningaleyfi Kára var skilyrt,
jafnvel þótt landlæknisembættið virðist síðar hafa
fallið frá þeim skilyrðum af ástæðum, sem bæði ut-
angarðsmönnum og öllum þorra læknastéttarinnar
eru óljósar. Þær vangaveltur Jóhanns, að önnur
lækningaleyfi, sem íslenzk heilbrigðisyfirvöld hafi
veitt honum, séu sennilega ólögleg, eru hans
persónulegu heilabrot og falla því engan veginn
undir ofangreinda tilvitnun, sem ekki virðist valin
af bráðabirgðaritnefndinni heldur af formanni LR.
Slík meðferð heimilda hefur mörgum gagnast, sem
ekki leggja metnað í að fægja vopn sín.
404 Læknablaðið 2006/92