Læknablaðið - 15.10.2006, Síða 67

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SVAR VIÐ BRÉFI TIL BLAÐSINS
fæðingarkrampi, slæm heilsa móður, aldur móður,
löng fæðing, fósturnauð og blæðing fyrir burð
(antepartum hemorrhage) auki líkur barns á að
greinast með ofvirkni (ADHD). Pá er mikilvægt
að hafa í huga að þau tengsl sem koma fram í rann-
sókn okkar milli ofvirkniröskunar annarsvegar og
keisaraskurða og tangarfæðinga hinsvegar gætu
orsakast af öðrum undirliggjandi þáttum.
Vissulega eru takmarkanir á þessari rannsókn
og ber að skoða niðurstöðurnar í því ljósi. Pær
geta vakið fleiri spurningar en svör en eins og
fram hefur kornið er hér um lýsandi rannsókn að
ræða og ekki forsendur til að draga ályktanir um
orsakasamhengi.
Heimildir
1. Valdimarsdóttir M, Hrafnsdóttir AH, Magnússon P,
Guðmundsson ÓÓ. Orsakir ofvirkniröskunar - yfirlitsgrein.
Læknablaðið 2005; 5:409-14.
2. Biederman J, Faraone SV. Attention-deficit hyperactivity
disorder. Lancet 2005; 237-48.
Félag áhugamanna um sögu læknisfræðinnar í samvinnu við Félag íslenskra
heimilislæknaboðar til fræðslufundar fimmtudaginn 26. október 2006 kl.
20:00 í Flringssal Barnaspítala Landspítala
Héraðsiæknar og saga
Haukur Valdimarsson heimilislæknir: Síðulæknar
Árið 1875 urðu þáttaskil í heilbrigðisþjónustu á íslandi. Læknaskóli var settur á stofn og sett voru lög um læknishéruð
sem fólu í sér verulega fjölgun þeirra. Vestur-Skaftafellssýsla varð samkvæmt lögunum sérstakt læknishérað. Áður,
eða frá 1760, gegndu landlæknir og síðar læknar í austurhluta suðuramtsins héraðinu. Suðuramtslæknar sátu yfirleitt
í Rangárvallasýslu. Undantekning frá því var þegar Sveinn Pálsson læknir gegndi Sunnlendingum frá Vík í Mýrdal
á árunum 1809-1834. Sigurður Ólafsson var fyrsti Síðulæknirinn. Hann gegndi héraðinu árin 1876-1882. Nokkrir
læknanna helguðu héraðinu starfsæfina. Saga heilbrigðisþjónustu á þessum tíma og langt fram á síðustu öld er saga
héraðslæknanna. Heilbrigðisskýrslur frá þessum tíma gefa til kynna hvar skóinn helst kreppti í heilsufari héraðsbúa
sem og annarra landsmanna.
Kristrún Hall Helgadóttir, sagnfræðingur:
Nýskipan læknis í Ólafsvík og baráttan
við háa dánartíðni ungbarna
Um aldamótin 1900 fjölgaði læknishéruðum á íslandi úr sjö í 42 en fjölgunin haföi mikla breytingu í för með sér. Hér
verður sjónum beint að Nesþingum, sjávarplássunum á utanverðu Snæfellsnesi. Héraðið var að heita má læknislaust
allt fram til ársins 1892 er læknir var skipaður með búsetu í Ólafsvík. í Nesþingum reyndist dánartíðni ungbarna
ein sú hæsta á landinu langt fram eftir 19. öld en var komin niður fyrir landsmeðaltal árið 1910. Hvers vegna var
dánartíðni ungbarna jafn há og raun ber vitni og hvað olli undraverðri niðursveiflu hennar? Höfðu eldishættir bein áhrif
á dánartíðni ungbarna eða var um samspil fleiri þátta að ræða og hverju breytti skipan læknis í héraðið?
Eftir fundinn er boðið upp á kaffi
Fyrirlesturinn er opinn öllum áhugamönnum um efnið
Heimasíða félagsins: www.icemed.is/saga/
Læknablaðið 2006/92 727