Læknablaðið - 15.12.2006, Qupperneq 35

UMRÆÐA & FRÉTTIR /OFFITA
OFFITA Á ÍSLANDI
Ævilöng ánauð
Ludvig Á. Guðmundsson endurhæfingarlæknir
á Reykjalundi hefur stýrt meðferðarprógrammi
fyrir offitusjúklinga urn nokkurra ára skeið. Hann
segir tilfinnanlega skorta góðar og nýjar rannsókn-
ir á ástandinu á íslandi til að hægt sé að átta sig
vel á umfangi vandans. Hann dregur þó enga dul
á að vandinn sé ærinn og ýmsar rannsóknir und-
anfarinna ára benda eindregið til þess að hlutfall
ofþyngdar og offitu fari vaxandi með þjóðinni.
„Rannsókn Hjartaverndar sem náði yfir tíma-
bilið 1975-1994 og tók til aldurshópsins 45-65 ára
aldurs sýndi aukningu á offitu urn 90%. Obirtar
rannsóknir Hjartaverndar á aldursflokknum 20-30
ára árin 1980-2000 sýnir að meðalþyngd karlmanna
hefur aukist um 10 kíló. Karlar hafa að meðaltali
ekki hækkað svo þetta er hrein þyngdaraukning.
Meðalþyngd kvenna hefur aukist um 7-8 kg en þær
höfðu hækkað urn 2 cm svo raunveruleg þyngd-
araukning er 4-5 kg. Rannsókn á 9 ára börnum
frá 1978-2002 hefur sýnt fram á fjórföldun offitu
meðal þeirra. Hún var 1,65% og hefur hækkað
á þessu tímabili í 5,5%. Við stöndum verst allra
Norðurlandanna í þessum efnum en Bandaríkin
eru þó ofjarl okkar í þyngdaraukningu.”
Ludvig segir að offita eldri barna og unglinga
fari vaxandi og þegar komið er að 14 ára börnum
sé ástandið í dag mjög slæmt. „Svo má nærri ganga
að því vísu að börn og unglingar sem eru of feit
verði það einnig sem fullorðin. Allar rannsóknir
benda til þess. Ég vil því kalla þetta ævilanga
ánauð.”
Ludvig bætir því við að nýjustu tölur frá
Heilsuverndarstöð barna bendi til þess að þyngd-
araukning meðal barna og unglinga sé að stöðvast.
„Kannski er komið lag til að snúa þessari þróun
við.”
Þjóðin skiptist í tvennt
WHO skilgreinir það offitu þegar þyngdarstuðull
er 30 eða hærri, en ofþyngd þegar þyngdarstuð-
ull er á milli 25 og 30. Þeir sem teknir eru inn í
meðferð við offitu á Reykjalundi eru flestir með
þyngdarstuðul 40 eða hærri og má segja að við-
komandi séu þá búnir að tvöfalda kjörþyngd sína
eða meira. Einstaklingar með þyngdarstuðul 35
eða lægri komast ekki í meðferð við offitu.
Aðspurður um hvort líkamsræktar- og nær-
Hávar
Sigurjónsson
Læknablaðið 2006/92 871