Læknablaðið - 15.04.2009, Blaðsíða 17

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
matvæli verði merkt með rauðu, gulu og grænu
eftir hollustu. Líklegt er að slíkar merkingar
gætu haft jákvæð áhrif á val almennings til að
velja hollari fæðu. Einnig er í athugasemdum
Evrópsku hjartaverndarsamtakanna lagt til að
dregið verði úr markaðssetningu sem beint er að
bömum. Athygli er vakin á að aðeins tvö ríki í
Evrópusambandinu takmarka markaðssetningu
á óhollu fæði til bama.34 Sú leið hefur einmitt
verið nefnd sem fjárhagslega hagkvæm eftir
kostnaðarvirknigreiningu í nýlegri úttekt á vegum
Lýðheilsustöðvar.12
Aukin offita er alþjóðlegt vandamál bæði í
þróuðum og vanþróuðum ríkjum og íslendingar
em engir eftirbátar annarra í þeim efnum. Til
þess að snúa þessari þróun við þarf margháttaðar
breytingar á hugarfari, samfélagi og lagaramma.
Heimildir
1. Sigfússon N, Sigurðsson G, Sigvaldason H, Guðnason V.
Breytingar á reykingavenjum miðaldra og eldri íslendinga
síðastliðin þrjátíu ár og ástæður þeirra. Niðurstöður úr
hóprannsóknum Hjartavemdar. Læknablaðið 2003; 89: 489-
98.
2. Þorgeirsson G, Davíðsson D, Sigvaldason H, Sigfússon N.
Áhættuþættir kransæðasjúkdóms meðal karla og kvenna á
íslandi. Niðurstöður úr hóprannsókn Hjartavemdar 1967-
1985. Læknablaðið 2005; 91:107-14.
3. Guðmundsson LS, Jóhannsson M, Þorgeirsson G, Sigfússon
N, Sigvaldason H, Witteman JC. Hypertension control as
predictor of mortality in treated men and women, followed
for up to 30 years. Cardiovasc Drugs Ther 2005; 19: 227-35.
4. Sigfússon N, Sigurðsson G, Agnarsson U, et al. Declining
coronary heart disease mortality in Iceland: contribution by
incidence, recurrence and case fatality rate. Scand Cardiovasc
J 2002; 36: 337-41.
5. Sigfússon N, Sigurðsson G, Agnarsson U, et al. Breytingar á
tíðni kransæðasjúkdóma á ísland. Læknablaðið 2001; 87: 889-
96.
6. Bergsveinsson J, Aspelund T, Guðnason V, Benediktsson
R. Algengi sykursýki af tegund tvö á íslandi 1967-2002.
Læknablaðið 2007; 93: 397-402.
7. Ford ES, Ajani UA, Croft JB, et al. Explaining the decrease in
U.S. deaths from coronary disease, 1980-2000. N Engl J Med
2007; 356: 2388-98.
8. Carstensen B, Kristensen JK, Ottosen P, Borch-Johnsen K.
The Danish National Diabetes Register: trends in incidence,
prevalence and mortality. Diabetologia 2008; 51: 2187-96.
9. Gregory CO, Martorell R, Venkat Narayan K, Ramirez-Zea
M, Stein AD. Five-year changes in adiposity and cardio-
metabolic risk factors among Guatemalan young adults.
Public Health Nutr 2008:1-8.
10. Goldfine AB, Beckman JA. Life and death in Denmark: lessons
about diabetes and coronary heart disease. Circulation 2008;
117:1914-7.
11. Perkins I. Diabetes mellitus epidemiology-classification,
determinants, and public health impacts. J Miss State Med
Assoc 2004; 45: 355-62.
12. Ásgeirsdóttir TL. Holdafar, hagfræðileg greining. Lýðheilsu-
stöð, Reykjavík 2007.
13. Harris TB, Launer LJ, Eiríksdóttir G, et al. Age, Gene/
Environment Susceptibility-Reykjavik Study:
multidisciplinary applied phenomics. Am J Epidemiol 2007;
165:1076-87.
14. Report of the Expert Committee on the Diagnosis and
Classification of Diabetes Mellitus. Diabetes Care 1997; 20:
1183-97.
15. World Health Organization (WHO). OBESITY, Preventing
and Managing the Global Epidemic. Report of the WHO
Consultation on Obesity, Geneva 3-5 June 1997. WHO,
Geneva 1998.
16. Wodd SN. Generalized Additive Models. An Introduction
with R. Boca Raton: Chapman and Hall/CRC; 2006.
17. Berg C, Rosengren A, Aires N, et al. Trends in overweight
and obesity from 1985 to 2002 in Göteborg, West Sweden. Int
J Obes (Lond) 2005; 29: 916-24.
18. Allender S, Scarborough P, Peto V, et al. European
cardiovascular disease statistics 2008. 1 ed. European Heart
Network, Oxford 2008.
19. Grant SF, Þorleifsson G, Reynisdóttir I, et al. Variant of
transcription factor 7-like 2 (TCF7L2) gene confers risk of
type 2 diabetes. Nat Genet 2006; 38: 320-3.
20. Steinþórsdóttir V, Þorleifsson G, Reynisdóttir I, et al. A
variant in CDKALl influences insulin response and risk of
type 2 diabetes. Nat Genet 2007; 39: 770-5.
21. Smith JH, McAuliffe A, Firth RG. Irish diabetes detection
programme in general practice. Diabetic Med 2003; 20: 717-
22.
22. Simmons D, McKenzie A, Eaton S, Shaw J, Zimmet P.
Prevalence of diabetes in rural Victoria. Diabetes Res Clin
Practice 2005; 70: 287-90.
23. Botas P, Delgado E, Castano G, Díaz de Grenu C, Prieto J,
Díaz-Cadómiga FJ. Comparison of the diagnostic criteria for
diabetes mellitus, WHO-1985, ADA-1997 and WHO-1999 in
the adult population of Asturias (Spain). Diabetic Med 2003;
20: 904-8.
24. www.lydheilsustod.is/greinar/greinasafn/manneldi//
nr/329.
25. Serra-Majem L, Ribas-Barba L, Salvador G, et al. Trends in
energy and nutrient intake and risk of inadequate intakes
in Catalonia, Spain (1992-2003). Public Health Nutr 2007; 10:
1354-67.
26. Þorgeirsdóttir H, Steingrímsdóttir L, Ólafsson Ö. Þróun
ofþyngdar og offitu meðal 45-64 ára Reykvíkinga á ámnum
1975-1994. Læknablaðið 2001; 87: 699-704.
27. Costanza MC, Beer-Borst S, Morabia A. Achieving energy
balance at the population level through increases in physical
activity. Am J Public Health 2007; 97: 520-5.
28. Frank LD, Schmid TL, Sallis JF, Chapman J, Saelens
BE. Linking objectively measured physical activity with
objectively measured urban form: findings from SMARTRAQ.
Am J Prev Med 2005; 28(2 Suppl 2): 117-25.
29. Frank LD, Andresen MA, Schmid TL. Obesity relationships
with community design, physical activity, and time spent in
cars. Am J Prev Med 2004; 27: 87-96.
30. Rundle A, Roux AV, Free LM, Miller D, Neckerman KM,
Weiss CC. The urban built environment and obesity in New
York City: a multilevel analysis. Am J Health Promot 2007;
21(4 Suppl): 326-34.
31. Saelens BE, Sallis JF, Frank LD. Environmental correlates of
walking and cycling: findings from the transportation, urban
design, and planning literatures. Ann Behav Med 2003; 25:
80-91.
32. Lindström M. Means of transportation to work and
overweight and obesity: a population-based study in
southem Sweden. Prev Med 2008; 46: 22-8.
33. Mytton O, Gray A, Rayner M, Rutter H. Could targeted food
taxes improve health? J Epidemiol Community Health 2007;
61: 689-94.
34. www.ehnheart.org/files/W%20paper%20EHN%20Commen
ts-093408A.pdf.