Læknablaðið - 15.07.2009, Síða 33

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKN
eftir því hvort grunnendurlífgun var framkvæmd
eða ekki. Hins vegar má sennilega draga þann
lærdóm af þessum niðurstöðum að leggja þurfi
enn meiri áherslu á hið þýðingarmikla hlutverk
starfsmanna á deildum að beita grunnendurlífgun
fyrstu mínúturnar þar sem horfur sjúklinga
gætu versnað sé ekkert aðhafst. Kennsla í
grunnendurlífgun og viðbrögðum við bráðum
uppákomum er eitt af þeim atriðum sem endur-
lífgunarnefnd spítalans hefur reynt að skerpa á.
í annarri og stærri rannsókn hafði það marktæk
áhrif á lifun sjúklinga hvort starfsfólk deilda hafði
beitt grunnendurlífgun fyrstu þrjár mínútumar
áður en endurlífgunarteymið kom á staðinn.15
Marktækur aldursmunur var á þeim sem lifðu
af og þeim sem dóu þar sem eldri einstaklingar
hafa verri horfur. Reyndar náði enginn þeirra sem
náð hafði áttræðu að útskrifast af sjúkrahúsinu.
Þetta er í samræmi við niðurstöður annarra
rannsókna7- 19 og helgast væntanlega af meiri
sjúkdómsbyrði eldri einstaklinga. Þetta undir-
strikar mikilvægi þess að huga að og ræða með-
ferðartakmarkanir við viðeigandi sjúklinga sem
leggjast inn á sjúkrahús.
Á þessari rannsókn eru vissar takmarkanir. í
fyrsta lagi voru gæði skráningar mjög mismunandi
og oft þurfti að fylla í eyðurnar eftir á. Þetta leiddi
til þess að stundum vantaði ákveðnar breytur
og í einhverjum tilfellum vantaði talsvert af
upplýsingum um viðkomandi útköll. Jafnframt
er rannsóknartímabil fremur stutt eða einungis
tvö ár. Þrátt fyrir þessa augljósu annmarka
teljum við að niðurstöðurnar gefi ákveðna mynd
af því hvemig starfsemi endurlífgunarteyma
Landspítala var háttað á þessu tímabili. Mjög
mikilvægt er að til séu góðar upplýsingar um
árangur af þessari starfsemi og líklegt að þær muni
nýtast til að efla hana frekar. Rétt er að taka fram
að endurlífgunarteymi eru ekki alltaf kölluð til
við hjartastopp á gjörgæsludeildum, skurðstofum
eða slysa- og bráðadeildum. Því kunna þessar
niðurstöður að einhverju marki að vanmeta fjölda
hjartastoppa á sjúkrahúsinu.
Niðurstaða þessarar samantektar er sú að
árangur af endurlífgun innan veggja á Landspítala
er þokkalega góður og fyllilega sambærilegur við
það sem gerist í nágrannalöndunum. Árangur
reyndist vera betri ef hjartastopp átti sér stað á
milli kl. 8 og 16 en á öðrum tímum. Mikilvægt er
að halda áfram að bæta þann góða árangur sem
þegar hefur náðst. Það er viðvarandi verkefni að
bæta viðbrögð við bráðum uppákomum á deildum
og efla þjálfun meðlima endurlífgunarteymanna.
Einnig er nauðsynlegt að halda áfram að meta
gæði starfseminnar svo mögulegt sé að bæta hana
markvisst.
Heimildir
1. Abella BS, Alvarado JP, Myklebust H, et al. Quality of
cardiopulmonary resuscitation during in-hospital cardiac
arrest. JAMA 2005; 293: 305-10.
2. Bjömsson HM, Marelsson S, Magnússon V, Sigurðsson G,
Þorgeirsson G. Endurlífgunartilraunir utan sjúkrahúsa á
höfuðborgarsvæðinu 1999-2002. Læknablaðið 2006; 92: 591-
7.
3. Chan PS, Krumholz HM, Nichol G, Nallamothu BK. Delayed
time to defibrillation after in-hospital cardiac arrest. N Engl J
Med 2008; 358: 9-17.
4. Herlitz J, Bang A, Aune M, et al. A comparison between
patients suffering in-hospital and out of hospital cardiac
arrest in terms of treatment and outcome. J Int Med 2000:
53-60.
5. Cohn AC, Wilson WM, Yan B, et al. Analysis of clinical
outcomes following in-hospital adult cardiac arrest. Intem
Med J 2004; 34: 398-402.
6. Cooper S, Evans C. Resuscitation Predictor Scoring Scale for
inhospital cardiac arrests. Emerg Med J 2003; 20: 6-9.
7. Cooper S, Janghorbani M, Cooper G. A decade of in-
hospital resuscitation: outcomes and prediction of survival?
Resuscitation 2006; 68: 231-7.
8. Gwinnutt CL, Columb M, Harris R. Outcome after cardiac
arrest in adults in UK hospitals: effect of the 1997 guidelines.
Resuscitation 2000; 47:125-35.
9. Dumot JA, Burval DJ, Sprung J, et al. Outcome of adult
cardiopulmonary resuscitations at a tertiary referral center
including results of "limited'' resuscitations. Arch Intem
Med 2001; 161:1751-8.
10. Amar DO, Kærnested B. Skipulag endurlífgunarmála á
Landspítala-Háskólasjúkrahúsi Endurlífgunarnefnd LSH
2006.
11. Amar DO, Kæmested B. Skýrsla um starfsemi
endurlífgunamefndar LSH 2006-2008 Endurlífgunarnefnd
LSH, 2008.
12. Langhelle A, Nolan J, Herlitz J, et al. Recommended
guidelines for reviewing, reporting, and conducting research
on post-resuscitation care: the Utstein style. Resuscitation
2005; 66: 271-83.
13. Herlitz J, Aune S, Bang A, et al. Very high survival among
patients defibrillated at an early stage after in-hospital
ventricular fibrillation on wards with and without
monitoring facilities. Resuscitation 2005; 66:159-66.
14. Hajbaghery MA, Mousavi G, Akbari H. Factors influencing
survival after in-hospital cardiopulmonary resuscitation.
Resuscitation 2005; 66:317-21.
15. Herlitz J, Bang A, Alsen B, Aune S. Characteristics and
outcome among patients suffering from in hospital cardiac
arrest in relation to whether the arrest took place during
office hours. Resuscitation 2002; 53:127-33.
16. Peberdy MA, Omato JP, Larkin GL, et al. Survival from in-
hospital cardiac arrest during nights and weekends. Jama
2008; 299: 785-92.
17. Peberdy MA, Kaye W, Omato JP, et al. Cardiopulmonary
resuscitation of adults in the hospital: a report of
14720 cardiac arrests from the National Registry of
Cardiopulmonary Resuscitation. Resuscitation 2003; 58:297-
308.
18. Matot I, Shleifer A, Hersch M, et al. In-hospital cardiac
arrest: is outcome related to the time of arrest? Resuscitation
2006; 71: 56-64.
19. Elshove-Bolk J, Guttormsen AB, Austlid I. In-hospital
resuscitation of the elderly: characteristics and outcome.
Resuscitation 2007; 74: 372-6.
20. Cummins RO, Sanders A, Mancini E, Hazinski MF. In-
hospital resuscitation: executive summary. Ann Emerg Med
1997; 29: 647-9.
21. Skrifvars MB, Castren M, Kurola J, Rosenberg PH.
In-hospital cardiopulmonary resuscitation: organization,
management and training in hospitals of different levels of
care. Acta Anaesthesiol Scand 2002; 46: 458-63.
22. Nurmi J, Harjola VP, Nolan J, Castren M. Observations and
waming signs prior to cardiac arrest. Should a medical
emergency team intervene earlier? Acta Anaesthesiol Scand
2005; 49: 702-6.
LÆKNAblaðið 2009/95 513