Læknablaðið - 15.07.2009, Blaðsíða 40

UMRÆÐUR 0 G FRÉTTIR
HEILBRIGÐISRÁÐHERRA
Kraftaverk á hverjum degi
„Stjórnendur og starfsfólk heilbrigðisstofnana í landinu eru í
rauninni að vinna kraftaverk á hverjum degi með þeim takmörkuðu
fjármunum sem til ráðstöfunar eru," segir Ögmundur Jónasson í
ítarlegu samtali við Læknablaðið uin stöðu heilbrigðiskerfisins.
„Ég hef alla tíð litið svo á að heilbrigðiskerfið sé
ein af meginundirstöðum velferðarsamfélagsins
og í störfum mínum að verkalýðsmálum þá
hafa heilbrigðismálin vegið mjög þungt í allri
baráttu fyrir jöfnum og bættum kjörum. Nú þegar
kreppir að er ekki síst mikilvægt að gæta þess
að heilbrigðisþjónustan sé góð og aðgengileg
fyrir alla þegna samfélagins, " segir Ögmundur í
upphafi samtals okkar.
Ekki veröur hjá því komist að rifja upp að gagnrýni
VG á stefnu jyrri ríkisstjórna í heilbrigðismálum
hefur verið hvöss og þá sérstaklega vegna þeirrar
tilhneigingar til að færa rekstur úr opinberri umsjá í
hendur einkaaðila.
„íslenska heilbrigðiskerfið er mjög gott. Við
erum með mjög gott starfsfólk og hvað lækna
snertir þá eru þeir vel menntaðir hér heima og hafa
síðan margir hverjir sótt sérmenntun sína til bestu
háskóla og sjúkrastofnana í heiminum. í þessu
felst mikill styrkur fyrir okkur. Við höfum búið
við kokteil hvað rekstrarform heilbrigðisþjónustu
snertir. Við erum með heilsugæslu, sjúkrahús
og sjálfstætt starfandi sérfræðinga. Um þennan
kokteil hefur ríkt bærileg sátt og ég hef verið
sáttur við hann. Hins vegar hafa verið til menn
sem hafa viljað breyta uppskriftinni og blöndunni.
Lítill minnihluti hefur talað um að markaðs- og
einkavæða heilbrigðisþjónustuna að meira eða
minna leyti. Færa sífellt fleiri verk frá stofnunum
yfir á stofur sjálfstætt starfandi sérfræðinga og
síðan þegar þessar stofur eru sameinaðar undir
einu þaki er stutt í einkaspítalann. Þá þurfum við
Hávar að staldra við og spyrja hvert við viljum fara.
Sigurjónsson Hvort vilja menn fara í átt að bandaríska
heilbrigðiskerfinu eða viljum við halda okkur
við íslensku útgáfuna af norræna módelinu? Ég
kýs íslensku leiðina, að sumu leyti besta afbrigði
af norræna velferðarkerfinu. Þangað vil ég beina
sjónum, ekki bara vegna þess að ég telji það betra
og feli í sér félagslegan jöfnuð, heldur einnig
vegna þess að þegar allt er reiknað til enda þá
er einkavædda markaðskerfið dýrara fyrir þann
sem greiðir, hvort heldur er skattborgarinn eða
sjúklingurinn sjálfur. í hinu einkavædda kerfi felst
líka það sem fyrir okkur hér á þessu landi er alls
ekki viðunandi, en það er hættan á mismunun
eftir efnahag.
Hér hefur fólk alltaf gert kröfur um aðgengi að
læknishjálp, alveg burtséð frá því hvort um er að
ræða heilsugæsluna, sérfræðilækna eða sjúkrahús,
sem er óþekkt í öðrum löndum. Niðurstaðan er
sú að aðgengi og biðtími eru hér hverfandi, eins
og forstjóri Landspítala hefur bent á og þekkir
hún þau mál af eigin raun. Sá sem ekki áttar sig
á að mismunun eftir efnahag gengur ekki hér
er ekki vel læs á samfélag sitt. En þetta skilur
yfirgnæfandi hluti lækna vitaskuld. Þeir eru með
sjúklingana milli handanna dag hvern."
Læknisþjónusta er ekki vara
Kostnaður sjúklinga hefur aukist á undanförnum árum
og hægt að segja að í vissum skilningi hafi ójöfnuður
vaxið íheilbrigðisþjónustunni. Hefurðu áætlanir um að
snúa þessari þróun við?
„í vissum skilningi er þetta rétt fullyrðing, en
það má þó ekki gleyma því að oftast hafa menn
reynt að hlífa þeim sem verr standa, bæði beint og
einnig með tilteknum aðgerðum, en ég myndi vilja
520 LÆKNAblaðið 2009/95