Þjóðlíf - 01.02.1991, Qupperneq 32

Ertu á leiðinni utan?
VETRARTILBOD
pM! úi a1 Wm kniAjH'
ít \ ( H jjl
HOTELIÐ VID
FLUGVÖLLINN
42 þægileg herbergi,
fyrsta flokks
veitingastaður og bar.
Aðeins fimm mínútna
akstur frá Flugstöð
Leifs Eiríkssonar.
Hjá okkur fá ferðamenn
fyrsta flokks þjónustu.
- Alltaf.
Flug hótelið í Keflavík er
hótelið við flugvöllinn.
Vel búin herbergi og
svítur. Veitingasalur, bar
og rástefnusalur.
Bílageymsla í kjallara
akstur til og frá
Flugstöðinni.
VEISLU- OG
RÁÐSTEFNUSALUR
HAFNARGATA 57, 230 KEFLAVIK
SlMI 92-15222, FAX 92-15223
SÆNSK VOPN
í STRÍÐINU
Sœnsk „hlutleysisstefna“ í deiglunni. Svíar meðal
stœrstu vopnaframleiðenda heims. Talið að herir
Bandaríkjanna, Bretlands og Saudi-Arabíu séu
búnir sœnskum sprengjum og að einhverju leyti her
íraka
GUÐBJÖRG LINDA RAFNSDÓTTIR
Deilur hafa risið upp í Svíþjóð um hvort
eðlilegt megi teljast að Svíar selji vopn til
þjóða sem taka þátt í Persaflóastríðinu.
Sænska þingið setti lög árið 1971 sem
banna sölu á vopnum til stríðandi þjóða.
Þvítelurm.a. sænska friðarhreyfingin að
heimild ríkisstjórnarinnar til áframhald-
andi vopnasölu til ríkja sem taka þátt í
Persaflóastríðinu sé skýlaust brot á
sænskri löggjöf. Ljóst er að herir Banda-
ríkjanna, Bretlands og Saudi-Arabíu eru
búnir sænskum sprengjum og að ein-
hverju leyti her Iraka.
Svíar eru í röðum 11 stærstu vopna-
framleiðenda heims. Árið 1989 fluttu
þeir út vopn fyrir andvirði 50 milljarða
íslenskra króna. Kaupendur eru um fjöru-
tíu ríki í nær öllum heimsálfum. Það getur
verið breytilegt milli ára hverjir kaupa
mest af vopnum Svía, en undanfarin ár
hafa helstu viðskiptalönd þeirra á sviði
vopna verið Singapore, Malaysia, Italía,
Noregur, Júgóslavía, Indland, Bretland,
Sviss og Bandaríkin. I Svíþjóð eru tæplega
1700 fyrirtæki sem framleiða nær ein-
göngu vopn og skotfæri og starfsmenn
þeirra eru samanlagt tæplega fimmtíu
þúsund. Stærsti framleiðandi á sviði
vopna er Nóbelsamsteypan, með rúmlega
13000 starfsmenn.
Vopnaútflutningur Svía er háður ýms-
um skilyrðum. Sænsk lög fela í sér að
viðtökuríkið má ekki eiga í vopnuðum
átökum við annað ríki. í öðru lagi má ríkið
ekki vera aðili að alþjóðlegri deilu, sem
ætla má að geti leitt af sér vopnuð átök. í
þriðja lagi verður að ríkja innanlandsfrið-
ur í landinu. Og í fjórða lagi má ekki selja
vopn til ríkis sem ætla má að muni nota
þau til að brjóta mannréttindi eigin þegna.
Það er á grundvelli ofannefndra ákvæða
sem ýmis samtök og einstaklingar hafa
gagnrýnt sölu sænskra vopna til ríkja, sem
þátt taka í stríðinu við Persaflóa. Bent er á
að auk þess sem vopnasalan brjóti í bága
við sænsk lög, geti hún grafið undan trú-
verðugleika sænskrar hlutleysispólitíkur.
Sten Andersson, utanríkisráðherra
Svíþjóðar hefur lýst því yfir að ríkisstjórn-
in muni heimila sænskum vopnafyrirtækj-
um að selja vopn til þeirra þjóða sem berj-
ast í nafni Sameinuðu þjóðanna. Ástæðan
er sögð vera sú, að hér sé um að ræða
„annars konar“ stríðsátök en lágu til
grundvallar fyrrnefndum lögum sem
banna sölu á vopnum til stríðandi þjóða.
Hugmyndin að baki þeirri lagasetningu
var sú að koma í veg fyrir að vopnasalan
drægi Svíþjóð inn í hernaðarátök annarra
landa og kippti á þann hátt stoðunum
undan sænskri hludeysispólitík.
I Persaflóadeilunni telur ríkisstjórnin
hins vegar annað vera uppi á teningnum.
Svíþjóð hefur, sem aðili að Sameinuðu
þjóðunum og þeirri ályktun Öryggisráðs-
ins sem heimilar vopnuð átök gegn írak,
bundið sig til að styðja þær þjóðir sem
vinna að því að fá Irak út úr Kúveit. I
hverju sá stuðningur felst er hins vegar
ákvörðun ríkisstjórnarinnar. Sænsk
stjórnvöld hafa hingað til ekki viljað senda
hersveitir til Persaflóa, en telja þó full-
komlega eðlilegt að selja bandamönnum
stríðstól.
Sænska friðarhreyfingin og einstakling-
ar úr hópi stjórnarandstöðunnar hafa hins
vegar gagnrýnt ríkisstjórnina fyrir frjáls-
lega meðferð á sænskri löggjöf og hafa
krafist þess - í nafni laga og réttlætis — að
sala á vopnum til ríkja sem taka þátt í
stríðinu við Persaflóa verði tafarlaust
stöðvuð. Lýst er furðu á því að ríkisstjórn-
in skuli líta svo á, að ákvæði Sameinuðu