Frjáls verslun - 01.01.2014, Side 90

90 FRJÁLS VERSLUN 1. 2014
Það mætti halda því fram að skuldurum sé umbunað í formi
vaxtabóta og endurgreiðslna en þeim sem spara sé hegnt með
fjármagnstekjuskatti. Þannig hvetur umhverfið fremur til lántöku
en letur til sparnaðar.
Í landi þar sem algengt er að tala um milljónir og millj ­arða króna, þar sem fólk þarf að reikna út og gera
ráð stafanir til að eiga nóg að bíta
og brenna á efri árum, þar sem
hvert tilboðið á fætur öðru dynur
á vænt anlegum lántakendum,
geta aðeins 29% Íslendinga svarað
einfaldri spurningu um vaxtavexti.
Þetta er meðal niðurstaðna rann ­
sóknar Stofnunar um fjármálalæsi
og sálfræðisviðs viðskiptadeildar
Háskólans í Reykjavík frá 2011.
A leggur fyrir 1.000 kr. inn á
sparn aðar reikning í hverjum
mán uði frá 25 ára aldri. B leggur
fyrir 2.000 kr. á samskonar sparn ­
aðar reikning frá 50 ára aldri.
Hvor þeirra telur þú að muni eiga
hærri fjárhæð á 75 ára afmælinu
sínu eða verður upphæðin
jafnhá?
Í rannsókninni, sem náði til
fjórt án þjóða, lenda Íslendingar
jafnframt í næstneðsta sæti þegar
kem ur að einföldum vaxta útreikn ­
ingi. Fjármálalæsi okkar Íslendinga
er verulega ábótavant.
En hvað er fjármálalæsi?
Fjármála læsi felur í sér getu til
að greina valkosti í fjármálum,
fjalla um peninga án vandkvæða,
gera áætlanir til framtíðar og
bregðast skynsamlega við
breytt um forsendum ákvarðana
í fjár málum, þar með talið í
efnahagsumhverfinu.
En tölfræði um þekkingu í
fjár málum segir ekki allan sann ­
leik ann. Fjármálalæsi snýst ekki
aðeins um þekkingu heldur
einnig viðhorf og hegðun. Fólk
sem veit lítið um fjármál er ólík ­
legra til að gera áætlanir til lengri
tíma. Sem dæmi þá sögðust
einungis 42% landsmanna setja
TexTi: BreKi Karlsson / Myndir: Geir ólafsson
fjÁrMÁl
Fjármálalæsi Íslendinga ábótavant