Frjáls verslun - 01.01.2014, Side 108

108 FRJÁLS VERSLUN 1. 2014
fjÁrMÁl
Páll Harðarson, forstjóri
kauphallarinnar:
Meiri áhætta að halda
en sleppa
1. Erlendar krónueignir,
upp gjör þrotabúa bankanna,
verðtrygging, gjaldeyrishöft.
Þetta er eins og óleysanlegur
hnútur. Hvernig er hægt að
höggva á hann?
Rauði þráðurinn í öllum að ­
gerð um þarf að vera sá að
vekja áhuga á fjárfestingu hér
á landi. Stjórnvöld geta leikið
lykil hlutverk með markvissri
efna hagsstefnu og skýrum,
stöðug um leikreglum. Að þessu
gefnu er raunsætt markmið að
vekja áhuga erlendra fjárfesta á
kaup um á þeim hlut í íslensku
bönkunum sem nú eru í eigu
þrotabúanna. Það myndi skapa
skilyrði til að afnema höft in
skjótt. Þau verða aldrei afnumin
án einhverrar hættu á óstöðu ­
gleika á gjaldeyrismarkaði til
skamms tíma, en áhættan af því
að viðhalda þeim til lengdar er þó
sýnu meiri fyrir lífskjör í landinu.
2. Hvað myndi gerast ef höftin
væri afnumin fyrirvaralaust á
morgun?
Núverandi raungengi krónunnar
er sennilega ekki fjarri sanni.
Ég dreg þá ályktun af afgangi af
viðskiptum Íslands við útlönd.
Gengi í útboðum Seðlabankans
segir aðra sögu. Það verður hins
vegar að hafa í huga að í þeim
útboðum er verslað með krónur
sem eru háðar takmörkunum
sem ekki væru til staðar við
afnám hafta. Verðlagning í þeim
útboðum endurspeglar því ekki
sannvirði „frjálsrar krónu“.
Að þessu sögðu er ómögulegt
að segja hvað myndi gerast ef
höftin yrðu afnumin fyrirvaralaust
og reyndar mæli ég ekki með
slíkri aðgerð. Það er einn af
veikleikum núverandi áætlunar
um afnám gjaldeyrishafta að
hún veitir litlar upplýsingar um
stöðu krónunnar. Aðferðafræði
áætlunarinnar virðist um
margt handahófskennd. Útboð
Seðla bankans beinast að hópi
fjármagnseigenda sem að stórum
hluta virðist ekkert sérstaklega
áhugasamur um að flytja
fjármuni sína úr landi á meðan
aðrir eru útilokaðir frá þátttöku.
Hægt er að ímynda sér at ­
burðarás við fyrirvaralaust afnám
hafta þar sem gengi krónunnar
gæfi eftir tímabundið. Ef almennt
ríkti traust á efnahagsstjórn hér á
landi og íslensku efnahagslífi við
þau tímamót eru allar líkur á því
að fjárfestar sæju veruleg tækifæri
í því að flytja fjármuni til landsins
á vildarkjörum og gengið jafnaði
sig fljótt. Aðaláhersla stjórnvalda
á því að miðast að því að auka
traust á íslensku efnahagslífi og
fjárfestingarumhverfi.
Afnám gjaldeyrishaftanna?
Páll Harðarson.
TexTi oG uMsjón: Gísli KrisTjánsson
11