Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2008, Blaðsíða 38

XVIII. ÞING FELAGS ISLENSKRA LYFLÆKNA
FYLGIRIT 57
Diagnostics), myeloperoxidasi (ELISA, Assay Design Inc.)/
IL-lb, IL-6, IL-8, MCP-1, VEGF, IFN-, TNF-, IL-18 og VCAM-1
(Bioplex Cytokine Assay, BioRad).
Niðurstöður: Tíu sjúklingar duttu út á tímabilinu og því voru
samtals 104 sjúklingar með 157 stoðnet metnir. Miðtími frá
kransæðavíkkun að endurþræðingu voru 203 dagar (Q1-Q3:
185-233). Meðalaldur var 63±10 ár (spönnun 39-83 ár) og
79% sjúklinga voru karlar. Tíðni áhættuþátta var eftirfarandi:
háþrýstingur 61%, háar blóðfitur 49%, sykursýki 14% og reyk-
ingar 22%. Lyfjahúðuð stoðnet voru notuð í 35% sjúklinga.
Tuttugu og átta sjúklingar (27%) reyndust hafa endurþrengsli.
Það var ekki marktækur munur á áhættuþáttum hjá sjúklingum
með endurþrengsli samanborið við sjúklinga án endurþrengsla.
Ennfremur reyndust engin tengsl milli styrks bólgumiðla og
tíðni endurþrengsla samkvæmt kransæðaþræðingu.
Ályktun: Ofannefndir bólgumiðlar spá ekki fyrir um tilkomu
endurþrengsla í stoðnetum.
V 30 Árangur kransæðahjáveituaðgerða á íslandi
Hannes Sigurjónsson'. Bjarni G. Viðarsson1, Þórarinn Arnórsson1, Bjarni
Torfason1'2, Tómas Guðbjartsson1'2
’Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2læknadeild HI
hannes@lsh. is, tomasgud@landspitali. is
Inngangur: Fyrsta kransæðahjáveituaðgerðin á Islandi var gerð
árið 1986 og tveimur áratugum síðar hafa verið gerðar rúmlega
3000 slíkar aðgerðir á Landspítala. Ekki eru til rannsóknir á ár-
angri þessara aðgerða hér á landi og tilgangur rannsóknarinnar
að bæta úr því.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og nær til
allra sjúklinga sem gengust undir kransæðahjáveituaðgerð á
íslandi frá júní 2002 til febrúar 2005. Sjúklingum sem gengust
undir aðra aðgerð samtímis kransæðahjáveitu (til dæmis loku-
aðgerð) var sleppt. Alls voru 307 sjúklingar teknir með í rartn-
sóknina (meðalaldur 67 ár, 79% karlar), 218 sem gengust undir
hefðbundna aðgerð með aðstoð hjarta- og lungnavélar (CABG)
og 89 sem fóru í aðgerð á sláandi hjarta (OPCAB). Þessir hópar
voru síðan bomir saman með tilliti til fylgikvilla eftir aðgerð.
Niðurstöður: Áhættuþættir voru mjög sambærilegir fyrir
bæði CABG og OPCAB-hóp, en tæplega tveir þriðju sjúkling-
anna voru í NYHA-flokki III/IV, 7% með EF <30% og marktæk
vinstri höfuðstofnþrengsl voru til staðar hjá 41% sjúklinga.
Sama átti við um aldur, fjölda æðatenginga (3,4) og EuroSCORE
(4,8). Aðgerðir á sláandi hjarta tóku lengri tíma (215 á móti 191
mínútu, p<0,01) og blæðing í þeim var aukin í samanburði við
hefðbundna aðgerð og munaði 498 ml (p<0,001). Tíðni endur-
aðgerða vegna blæðinga og magn blóðgjafa var þó sambærileg
í báðum hópum en hjartadrep í aðgerð var algengara í CABG
hópi (18% á móti 9%, p<0,05) líkt og aftöppun fleiðruvökva (17%
á móti 7%, p=0,03). Aftur á móti var tíðni gáttatifs (53%) og heila-
blóðfalls (2%) sambærileg í báðum hópum, einnig legutími (10
dagar). Ekki var heldur marktækur munur á skurðdauða (<30
dagar) á milli hópa en hann var 2,6% fyrir hópinn í heild.
Ályktanir: Árangur kransæðahjáveituaðgerða á íslandi er góður
og sambærilegur við stærri hjartaskurðdeildir erlendis, þar með
talinn skurðdauði. Blæðing er aukin eftir aðgerðir á sláandi
hjarta en tíðni hjartadreps heldur lægri samanborið við CABG.
V 31 Æðaþelsfrumur örva vöxt og sérhæfingu brjósta-
þekjufrumna í þrívíðri frumuræktun
Sævar Ingþórsson, Valgarður Sigurðsson, Magnús Karl Magnússon,
Þórarinn Guðjónsson
Rannsóknarstofu í stofnfrumufræðum og blóðmeinafræðideild
Landspítala og líffærafræði læknadeildar HI
saevari@hi.is
Inngangur: Vaxandi þekking á vefjamyndun líffæra bendir til
þess að æðaþelsfrumur spili stórt hlutverk í þroskun og sérhæf-
ingu vefja. Nýlegar rannsóknir benda einnig til að æðaþel gegni
lykilhlutverki í stofnfrumuvist (niche) í ýmsum líffærum. Lítið
er hins vegar vitað um áhrif æðaþels á sérhæfðar þekjufrumur
(kirtilþekju- og vöðvaþekjufrumur) og stofnfrumur í brjóstkirtli.
Nauðsynlegt er að auka þekkingu á vefjamyndun í brjóstkirtli
þar sem líklegt er að sú vitneskja auðveldi frekari kortlagningu
fyrstu skrefa brjóstakrabbameinsmyndunar. Markmið rann-
sóknarinnar er að þróa vefjaræktunarlíkan sem líkir eftir
aðstæðum í brjóstkirtli og meta nýtingu slíks líkans til að kanna
áhrif æðaþelsfrumna á vöxt og formgerð sérhæfðra þekju-
frumna og stofnfrumna í brjóstkirtli.
Efniviður og aðferðir: Ferskar æðaþelsfrumur og þekjufrum-
ur voru einangraðar úr brjóstaminnkunaraðgerðum sam-
kvæmt stöðluðum aðferðum. Einnig var notast við brjósta-
þekjufrumulínurnar D382 og MCFlOa (kirtilþekjufrumulínur).
Þekjufrumum var steypt ásamt æðaþeli í grunnhimnuefni og
áhrif æðaþels á formgerð og stærð frumuþyrpinga metin. Til að
meta áhrif leysanlegra þátta voru frumurnar ræktaðar aðskild-
ar með Transwell filtrum ásamt því að notuð voru hindrandi
mótefni gegn vaxtarþáttunum hepatocyte growth factor (HGF) og
epidermal growthfactor (EGF).
Niðurstöður: í samrækt með kirtilþekjufrumum stuðlaði
æðaþel að myndun kirtilberja og aukningu á fjölda kirtilberja.
Kirtilberin mynda miðlægt hol líkt því sem sést í brjóstkirtl-
inum Þessi holmyndun eykst mikið í samrækt með æðaþeli.
Sambærilegar niðurstöður fást í samrækt með D382 og MCFlOa,
þó er holmyndun ekki eins áberandi og hjá primary frumunum.
Æðaþelsfrumur örva vöxt vöðvaþekjufrumna en formgerð er
óbreytt miðað við viðmiðunarrækt. Þegar frumurnar voru sam-
ræktaðar aðskildar með Transwell filtrum hafði æðaþelið einnig
vaxtarhvetjandi áhrif.
Ályktanir: Þessar rannsóknir sýna að æðaþelsfrumur hvetja
vöxt og sérhæfingu brjóstaþekjufrumna í þrívíðri rækt og er lík-
legt að þessum áhrifum sé meðal annars miðlað af leysanlegum
vaxtarþáttum frá æðaþeli.
38 LÆKNAblaðið 2008/94