Fréttatíminn - 12.06.2015, Qupperneq 36

Fer enginn í sveit lengur?
Á
Á sumrin leitar hugurinn oft til baka. Til
þeirra tíma sem þegar veðrið var alltaf
gott. Ég man ekki eftir neinu sumri
í æsku minni þar sem það var vont
veður. Eflaust hefur einhvern tímann
verið vont veður, en það nær ekki inn
á radarinn hjá mér. Ég er einn af þeim
mörgu af minni kynslóð sem fór í sveit
á sumrin. Oftast fór ég til afabróður
míns í Skagafjörðinn fagra og eitt sinn
fór ég ásamt systur minni, sem þá var
heltekin af unglingaveiki og vildi helst
ekkert annað gera en að lesa ástarsögur
og hlusta á dramtíska 80´s tónlist, til
ömmusystur okkar á Mývatni. Á hvorn
staðinn sem ég fór var upplifunin ekkert
minna en stórkostleg. Á bænum Garði í
Mývatnssveit, sem ég fór að mig minnir
eitt sumarið, sá ég t.a.m hest geltan. Það
var mögnuð upplifun og í hvert einasta
sinn sem ég sé hest þá reikar hugurinn
aftur til þessarar aðgerðar sem ég var
vitni að. Ég fann til með hestinum, en
um leið skildi ég alltaf það sem þurfti að
gera. Ég hef aldrei fundið til samkennd­
ar þegar kemur að slátrun eða annars­
konar verknaði sem bændur þurfa að
grípa til í sínu verkum og vinnu. Dýra­
níð er svo annað mál, og óskylt að mér
finnst, en nóg um það.
Sumrin mín í Skagafirðinum voru
merkileg. Þar lærði ég að keyra traktor,
ég lærði að sitja á hestbaki, lærði að
smala saman kindum, lærði að gefa
fiðurfénaði að éta, lærði að raka gras
og moka flór. Allt þetta eru undirstöðu­
atriði þess að alast upp á Íslandi, finnst
mér. Ekki það að ég sé með einhvern
þjóðernisrembing og haldi því virkilega
fram að landið og þjóðin standi og falli
með því að moka flór og slá gras, alls
ekki. Ég er bara á því að það sé hollt
fyrir ungt fólk að læra á þessa grunn­
þætti. Fatta aðeins hvaðan við komum,
þó við séum ekkert endilega á leiðinni
þangað.
Í dag er því miður minna um það að
krakkar komist í sveit. Helst er það
vegna þess að búum hefur fækkað,
skilst mér. Eins er minna um það að
nánustu ættingjar manns stundi búskap,
eins og var kannski algengara fyrir þrjá­
tíu árum. Margir af mínum vinum áttu
frænda, frænku, afa eða ömmu sem voru
í búskap um allt land og allir voru sendir
í sveit. Byrjað var á því að fara til rakar­
ans og allt hár tekið af, svo maður væri
tilbúinn í slaginn í góða veðrinu sem
var alltaf í gamla daga. Það var enginn
ungur drengur með hár sem fór í sveit.
Þegar haldið var í Skagafjörðinn fór
maður með rútu frá BSÍ. Vopnaður
brauði með kæfu og súkkulaðimjólk í
flösku. Ferðalagið var langt og því var
gott að hafa lesefni við höndina. Bækur
um Frank og Jóa og/eða meistaraverk
Enid Blyton voru í bakpokanum og
rútan fór af stað. Í minningunni var
stoppað í Botnsskála, Ferstiklu, Borgar­
nesi, Staðarskála og Blönduósi þar til að
maður hoppaði út á áfangastað í Varma­
hlíð. Þetta var að mig minnir 8 tíma ferð.
Kannski minna, en ekki skemmri en
sex tímar. Alltaf sex tímar. Með galtóma
flöskuna mætti maður í sveitina, smá
heimþrá svona fyrsta daginn og óvissa
um hvað biði manns. Sumurin í sveitinni
voru stórkostleg. Aldrei minnist ég þess
að manni hafi leiðst eða fundið til sökn­
uðar. Það var bara ekki tími til þess.
Verkin þurfti að vinna og maður var úti
frá morgni, fram á kvöld.
Í dag heyrir maður aldrei neitt um það
að börn fari í sveitina. Nema kannski
eina helgi með foreldrunum. Vissulega
eru börn sem eiga afa og ömmu sem
stunda búskap og eru bændur, en ég er
ekki beint að hugsa um slíka vist. Ef ég
mundi taka upp á því að senda 11 ára
gamlan son minn, til einbúa í Skagafirði,
þá fengi ég misjöfn viðbrögð, held ég.
Það mundi teljast mjög óvenjulegt og
jafnvel ábyrgðarlaust af minni hálfu.
Er heimurinn virkilega orðinn svona
slæmur, eða erum það við sem treystum
engu og engum?
Í dag fer ekkert barn á íþróttamót,
nema báðir foreldrar fari með, og
stundum afi og amma líka. Börnin
okkar eru í svo mikilli vernd að ég er
ekki viss um að þau myndu höndla
rútuferðina í sveitina, hvað þá nokkrar
vikur á bóndabæ. Þegar ég æfði íþróttir í
gamla daga sást ekki foreldri í kílómetra
fjarlægð. Engum var skutlað og enginn
var sóttur. Hvað erum við að gera börn­
unum okkar?
Við erum vonandi að gera rétt, og ég
vil nú trúa því, en stundum finnst mér
við öll vera sek um að vefja (bómull­
inni) ansi þétt að þessum litlu skinnum.
Börnin okkar þurfa að læra það að
bjarga sér. Vinna smá. Fatta út á hvað
hlutirnir ganga. Jafnvel meiða sig pínu
og læra það að vera ein í smá stund. Nú
hugsa margir „Mitt barn kann að vera
eitt“, ég veit það alveg og mitt barn kann
það líka. En það er samt með iPad og
Playstation sem félagsskap. Börnum
þarf að leiðast. þegar manni leiðist þá
gerir maður eitthvað.
Ég væri alveg til í að senda minn
dreng í sveit, en það mun aldrei gerast.
Ég þekki engan bónda og varla fer ég að
senda hann til einhvers sem ég þekki
ekki neitt. Ekki ef ég ætla að eiga mér
von í samfélagi mannanna.
Mér fannst gaman í sveitinni. Mér
fannst samt alltaf sérstakt þegar
mamma og pabbi komu og sóttu mig,
kaffibrún eftir sólarlandaferðina sem
þau fóru í á meðan ég var að vinna. Ég
lái þeim það samt ekki. Þau þurftu á
þessari hvíld að halda.
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
Hannes
Friðbjarnarson
hannes@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
36 viðhorf Helgin 12.-14. júní 2015
VARSJÁ flug f rá
18.999 kr.
MÍL ANÓ flug f rá
12.999 kr.
VILNÍUS flug f rá
18.999 kr.
LONDON flug f rá
9.999 kr.
BARCELONA flug f rá
17.999 kr.
KATRÍNARTÚNI 12 WOWAIR.IS WOWAIR@WOWAIR.IS
SKELLTU
ÞÉR
MEÐ!
Gerðu verðsamanburð,
það borgar s ig!
jú l í - september 2015
jú l í 2015
jú l í 2015
september - október 2015
september - október 2015
*999 kr. bókunargjald leggst ofan á hverja bókun og töskugjald er ekki innifalið
nema annað sé tekið fram.
*
*
*
*
*