Iðnaðarmál - 01.02.1969, Blaðsíða 10

Halldór Halldórsson lauk prófi í byggingafræði frá tækniskóla í Hildisheim, Þýzkalandi 1924.
Hann var byggingafulltrúi á Akureyri 1928—44, starfaði hjá Skipulagi ríkis og bæja 1944—57
og er framkvæmdastjóri Húsnæðismálastofnunar ríkjsins frá 1957.
Húsnæðismálin
Eftir Hallclöp Halldópsson, apkitekt
Það er undarlegt, að í nútíma-
þjóðfélögum er eins og vandamálin
verði æ flóknari, því stórstígari sem
hinar tæknilegu „framfarir“ verða.
En getur ekki verið, að „vanda-
málin“ séu hulin svo miklum um-
búðum, að erfitt verði að greina
sjálfan kjarnann? Af því leiðir, að
það, sem megin máli skiptir, verður
þá vanmetið.
Húsnæðismálin eða meðferð þeirra
hér einkennast af framansögðu. Um-
búðalaust eru aðalatriðin þessi:
Húsnæði í köldu landi er hin brýn-
asta lífsnauðsyn. Einnig, að rými þess
sé við hæfi.
Húsnæðiskostnaður sé hóflegur.
Ekki sizt fyrir lágtekjufólk.
Nýbygging íbúða sé árviss, sem
jöfnust frá ári til árs. Nýbygging í-
búða er veigamikil atvinnugrein.
Einnig þess vegna eru árjafnar fram-
kvæmdir mikilvægar.
Langtíma mikilvægi þessa við-
fangsefnis má af því marka, að um
1980, þ. e. að 12 árum liðnum, þarf
fjöldi íbúða, er byggðar verða frá og
með yfirstandandi ári, að vera sem
næst 50% þess íbúðafjölda, sem þá
verða í notkun og eru byggðar fyrir
árið 1969. A næstu 25 árum þarf að
byggja fleiri íbúðir á íslandi en all-
ar þær íbúðir, sem nú eru í notkun.
Augljóst ætti að vera, að meðferð
þess gífurlega fjármagns, sem varið
verður til byggingar íbúðarhúsa,
jafnvel næstu 12 árin, getur skipt
sköpum um lífskjör þjóðarinnar. Og
fátt er jafnkjörið til þess að jafna
lífskjörin og hagkvæm lausn þessara
mála.
Undirritaður vill sízt vanmeta áhrif
tækniframfaranna, en reynslan hefur
þegar ótvírætt sýnt, að meðferð láns-
fjár er margfalt veigameira atriði.
Auk þess að hafa mikilsverð áhrif á
byggingarkostnað til lækkunar, ef
fjármagnið er tiltækt eftir þörfum, þá
skera sjálf lánakjörin úr um árlegan
húsnæðiskostnað.
Árleg fjölgun íbúða
íslenzka þjóðin er í tiltölulega ör-
um vexti. Síðan 1960 er hin árlega
fjölgun að meðaltali 1,75%, en mun
hafa verið um 2% áratuginn 1950—■
1960. Á tímabilinu 1920—1940 er
fjölgunin hæg eða um 1% árlega að
meðaltali, en 1940—1950 mun hún
hafa verið um 1,75%.
Til samanburðar hefur mannfjölg-
un í Danmörku, Noregi og Svíþjóð
verið um 0,7—0,8% á ári.
TAFLA I
Árin 1960—1966.
Árleg meðalfjölgun íbúða pr. 1000 íbúa.
Noregur . .. 8.16
Svíþjóð . . . 10,84
Danmörk . . 7,47
ísland . ... 7,66
Heimild: Skýrsla jélags- og verkamála-
ráSuneytisins í Noregi (nema lsland).
Alþjóðlegur mælikvarði á árlega
byggingu íbúða er að miða fjölda
nýrra íbúða á ári við 1000 íbúa.
Tafla I sýnir nýbyggingu íbúða mið-
að við 1000 manns.
Síðustu árin hefur bygging íbúða
í Svíþjóð verið yfir 12 á 1000 íbúa,
og í Noregi og Danmörku eru áætl-
anir um að hraða nýbyggingunni í
um 10 á 1000 íbúa.
Að framan er frá því greint, að
mannfjölgun á íslandi er mun meiri
en í Noregi, Svíþjóð og Danmörku,
jafnvel svo, að þegar mest er, nálgast
hún að vera þreföld við það, sem er
í þessum löndum. Augljóst er, að
þegar árgangarnir eftir 1940 eru að
komast á giftingaraldur, vex þörf ís-
lendinga ört fyrir fjölgun íbúðanna.
Það er á árunum eftir 1960. Það er
því ekki um of að telja meðalþörf
okkar á þessum árum 9 íbúðir á 1000
íbúa.
Tafla II sýnir yfirlit yfir mann-
fjölgun þessara ára og byggingu
íbúða.
Tafla II sýnir:
a) Árlegan mannfjölda á Islandi ár-
in 1960—1967.
b) Árlega fjölgun í %.
c) Fjölda nýrra íbúða.
d) Fjölgun íbúða á 1000 íbúa.
e) Þörf nýrra íbúða miðað við ár-
lega byggingu — 9 íbúðir á 1000
íbúa.
f) Það, sem vantar á, að þeirri þörf
væri fullnægt.
Tafla II sýnir, að á þessu árabili,
1960—1967, vantar tæpar 2000 íbúð-
ir, til þess að meðalfjölgun íbúða
þessara ára næði því að vera 9 á 1000
íbúa.
Samkvæmt húsnæðisskýrslu Hag-
stofu Islands miðað við manntalið 1.
des. 1960 er talið, að 4815 fjölskyldur
hafi íbúðir með öðrum. í Fjármála-
4
IÐNAÐARMÁL