Iðnaðarmál - 01.02.1969, Blaðsíða 32

tegund sé mjög erfitt verkefni, sem
einungis beri að framkvæma, þegar
ekki séu til tilsvarandi vélar, sem
hægt sé að gera tilraunir með for-
skriftirnar á. Það var einnig lögð á
það áherzla, að líta verður á sölu-
aðila vélbúnaðarins sem einn „heild-
arböggull“, sem í sé „hardware“,
„software“ og aðstoð frá vélasaln-
um.
Norskir aðilar fjölluðu um sam-
bandið við vélbúnaðarsalana í sam-
bandi við tillögu um að útbúa samn-
inga við kaup á skýrsluvélabúnaði,
en það er unnið af ráðinu fyrir
gagnaúrvinnslu hjá ríkinu. 1 finnskri
stjórnsýslu er gagnaúrvinnsla sam-
ræmd af skýrsluvélamiðstöð ríkisins
í Helsingfors, en auk þess hafa 5 stór-
ir ríkisaðilar eigin gagnaúrvinnslu.
Þessi ríkismiðstöð fékk með lögum
árið 1964 það verkefni að skipu-
leggja og framkvæma gagnaúr-
vinnslu með rafreikni fyrir ríkis-
stofnanir og sjá um, að annar gagna-
úrvinnsluvélbúnaður hjá öðrum
stofnunum sé hagnýttur skipulega og
í samræmi við sett markmið, auk
þess sem þessari miðstöð var ætlað
að vera ráðgefandi fyrir stjómsýsl-
una í vandamálum, sem varða sjálf-
virka gagnaúrvinnslu. Miðstöðin er
rekin á viðskiptagrundvelli og er
sjálfstæð stofnun með eigin stjórn.
Framkvæmd og stýring hagræðing-
arverkefna
Einnig á sviði hagræðingarstarf-
seminnar er þörf á því að móta betri
skipulagningar- og vinnuaðferðir.
Tækniþróunin gerir sífellt meiri kröf-
ur til betri vinnu á þessu sviði, og
gæði vinnunnar kveða endanlega úr
um það, hvaða árangur fæst. Að svo
miklu leyti sem um er að ræða hag-
ræðingarráðstafanir á takmörkuðu
sviði og tiltölulega einfaldar, eru ekki
nein stærri vandamál fólgin í því að
stýra slíkum verkefnum, en eftir því
sem hagræðingarstofnanir ríkisvalds-
ins beina athygli sinni að stærri og
varanlegri verkefnum, breytist þessi
aðstaða.
Af Norðurlöndunum er Noregur
tvímælalaust kominn lengst í því að
26
framkvæma stýrikerfi fyrir hagræð-
ingarverkefni. Á norsku hagræðing-
arskrifstofunni er nú notað kerfi, sem
í grundvallaratriðum er byggt á
sömu reglum og það sænska, en er
einfaldara í framkvæmd.
Fyrir öll stærri verkefni er á byrj-
unarstigi þeirra gert mat á markmið-
inu með verkefninu, á vinnumagni,
sem muni í það fara, fjármagnsþörf,
tímaáætlun o. s. frv., og er þetta yfir-
leitt forathugun. Það getur tekið allt
frá nokkrum dögum upp í nokkra
mánuði að gera slíka forathugun.
Síðan kemur hin eiginlega skipulagn-
ing verkefnisins. Ekki má þó byrja
á forathugunum eða verkefnaskipu-
lagningu, án þess að fyrir liggi á-
kvörðun stjórnenda um, að ráðast
megi í verkefnið og fé til þess sé fyr-
ir hendi.
í sænska kerfinu er gengið út frá
árlegri skipulagningarhrynjandi og
5 ára langstímaáætlun. Stöðugt eftir-
lit með fjármagnsnotkun fyrir hvert
verkefni fyrir sig er gert í hverjum
mánuði í tengslum við m. a. mánað-
arlegt vinnutímayfirlit fyrir hvern
mann. Það eru skrásettar nákvæm-
ar upplýsingar um framvindu hvers
verkefnis, bæði á skipulagningarstig-
inu, framkvæmdastiginu og tilrauna-
stiginu og fyrir árangurskönnunina.
Þegar verkefnið er búið, er gerður
kostnaðarreikningur eftir á, og á-
rangurskönnun á sér stað 1—2 árum
eftir að aðalathuguninni er lokið. í
verkefnum, þar sem utanaðkomandi
ráðgjafar taka þátt í, er sérstök þörf
á að tryggja samstarfið milli hlutað-
eigandi hagræðingarstofnunar ríkis-
ins, ráðgjafafyrirtækisins og við-
skiptavinarins eða verkefnisgjafans.
í Noregi hefur hagræðingarskrifstof-
an gefið út leiðbeiningar fyrir ríkis-
stofnanir um not á utanaðkomandi
hagræðingarráðunautum, þar sem
m. a. eru leiðbeiningarreglur fyrir
samningagerð o. fl.
Mótun almennra leiðbeiningarreglna
fyrir stjórnsýslu ríkisins og skriistofu-
starfsemi
Síðasta efni ráðstefnunnar, sem
einnig er á áhugasviði skrifstofu-
starfsemi almennt í atvinnulífinu,
var valið með tilliti til þriggja aðal-
markmiða:
1. Að skiptast á upplýsingum um
hagræðingarverkefni almenns eðl-
is, sem ýmist var lokið eða voru í
gangi eða í skipulagningu. Vinnu-
nefndin hafði safnað inn upplýs-
ingum um 115 verkefni, sem
tengd voru hagræðingaraðilum
ríkisins á Norðurlöndum.
2. Að ræða, hvaða þörf hagræðing-
araðilar ríkisins hafi fyrir að reka
slík verkefni ásamt leiðbeiningar-
reglum þeirra og vinnuaðferðum.
3. Að ræða þörfina fyrir og mögu-
leikana á samnorrænni tilhögun
við skipulagningu verkefna.
Vinnunefndin benti á þrjú svið,
þar sem brýn nauðsyn væri á sam-
starfi:
1. Mótun hagkvæmari og skynsam-
legri aðferða við skipulagningu
og framkvæmd á hagræðingar-
verkefnum (sbr. efnið á undan).
2. Mótun sérstakrar tækni í að lýsa,
mæla og reikna út hagkvæmnina
af einstökum verkefnum (t. d.
samræmd orðaskrá og vinnumæl-
ingarkerfi skrifstofuvinnu).
3. Mótun kerfislausna, sem hafa al-
mennt notkunargildi (t. d. gagna-
úrvinnslukerfi).
Á því leikur enginn vafi, að á öll-
um Norðurlöndunum er mikil þörf á
að auka hagræðingu í skrifstofustörf-
um og að samstarf milli landanna á
þessu sviði geti haft mikla þýðingu.
Stytt úr „Bedriftsökonomen", 7. h. 1968.
Þýð. Þ. E.
A vinnuveitandinn að vera þjónn iðnaðar-
mannsins?
IÐNAÐARMÁL