Iðnaðarmál - 01.02.1969, Blaðsíða 12

síðan 1964, að sundurliðun bygging-
arkostnaðar mun sennilega gefa all-
frábrugðnar niðurstöður. Gjaldeyris-
kostnaðarliðurinn mun nokkru meiri
en tafla III sýnir. Þá hefur mér verið
bent á, að söluskattsupphæðin sé
einnig verulega meiri. Það gæti ver-
ið, að innflutningstollar og söluskatt-
ar næmu samanlagt um 15% af heild-
arkostnaði.
Söluskattur mun vera um 12% í
Noregi. Fram til síðustu ára var í-
búðarbygging undanþegin söluskatti.
Nú hafa Norðmenn breytt um form
þessarar undanþágu vegna íbúðar-
bygginga. Nú endurgreiða þeir byggj-
endum samsvarandi upphæð eftir
reglum, þannig að smærri íbúðir fá
féð að fullu endurgreitt. Stærri íbúð-
ir fá þessa endurgreiðslu í stiglækk-
andi hlutföllum.
Með því að fara hér að dæmi
Norðmanna mætti lækka byggingar-
kostnað um 10—15%. Á meðalstór-
um íbúðum gæti hér verið um 120000
kr. til 180000 kr. fjármagn að ræða.
í árlegum húsnæðiskostnaði miðað
við lánakjör Byggingarsjóðs ríkisins
(25 ára lán með 6,7% ársgreiðslu)
næmi þetta um 8000—12000 krónum.
Miklu stærri yrði þessi baggi, sé
miðað við greiðslur lausaskulda.
Iðnaðarmálastofnunin vinnur nú
að stöðlun byggingarefna. Er þess að
vænta, að innan skamms gefi þetta
möguleika til lækkunar byggingar-
kostnaðar.
Þá má geta þess, að fram er komin
ný gerð steypumóta — tengimót Agn-
ars Breiðfjörðs -—, sem þegar hefur
sýnt, að spara má verulega uppslátt-
arefni svo og múrhúðun.
C. Ætla mætti, að fjárþörf til að
byggja í ár 1800 íbúðir miðað við
verðlag nú næmi 2400 milljónum
króna. Þá má geta sér til, að af þeim
1800 íbúðum væru 300 stærri en það
að ná almennum lánakjörum og að
byggingarkostnaður þeirra næmi
600 millj. kr. samtals. Afgangurinn,
eða 1800 milljónir, væri kostnaður
af byggingu 1500 íbúða, smærri og
stærri.
Með endurgreiðslu innflutnings-
tolla og söluskatta svo og langtíma-
6
bundinni framkvæmd íbúðabygg-
inga, er byggðist á þeirri reynslu,
þar sem bezt hefur tekizt, má telja
líklegt, að spara mætti um 30%
byggingarkostnaðar, allt miðað við
núverandi verðlag. Hagur húsnæðis-
bygginganna í heild mundi þá batna
um 540 millj. kr. Forsenda fyrir slíkri
þróun er í fyrsta lagi fyrirfram tryggt
framkvæmdafé. I öðru lagi lang-
tíma byggingaráætlanir. Bygginga-
meistarar fengu aðstöðu til þess að
endurtaka sömu gerð húsa í 3—5 ár.
Framhald þessara bollalegginga gæti
svo verið það, að skilyrði fyrir lán-
veitingu væri, að væntanlegum íbúð-
areiganda bæri í upphafi að leggja
fram 20%—40% byggingarkostnað-
ar. Danskar veðlánastofnanir lána út
á 1. og 2. veðrétt um 55% byggingar-
kostnaðar. Síðan lána sparisjóðir um
30% byggingarkostnaðar. Það er þó
bundið því skilyrði, að hlutaðeigandi
húsbyggj endur hafi áður safnað hjá
sparisjóðnum, er lánið veitir, fjár-
hæð, er nemi helmingi lánsupphæðar-
innar. Þannig hefur húsbyggjandinn
við byrjun framkvæmda allt að 30%
-j- 15% = 45% byggingarkostnaðar
handbært fé auk þeirra föstu lána, er
hann á loforð fyrir.
Ibúðaskipti er þáttur þessara mála,
er nota mætti til hagræðis. Ef gert er
ráð fyrir, að íbúð sé að meðaltali
notuð í 20 ár af sömu fjölskyldu,
ættu árlega íbúðaskipti nú að vera
um 2500. Fjöldi veittra lána hjá
Byggingarsjóði ríkisins er til manna,
sem eru að skipta um íbúðir. Lán-
veitingar þessar eru þó bundnar þeim
skilyrðum, að hlutaðeigandi flytji bú-
ferlum milli byggðarlaga, búi í of
þröngu húsnæði eða að skiptin séu
knýjandi af heilsufarslegum ástæð-
um. Tölulegt hlutfall milli þeirra, er
áður hafa átt íbúðir, og hinna, sem
byggja og ekki flytja úr eigin hús-
næði, hefur ekki verið talið. Augljóst
er, hversu mjög miklu betur hinir
fyrrtöldu eru undirbúnir fjármuna-
lega.
Það gæti verið hagræði og ný-
byggingu íbúða til framdráttar að
veita, frekar en gert er, íbúðareig-
endum aðgang að lánsfé. Hugmynd
mín er sú, að veita beri lán út á
gömlu íbúðina, sem byggjandi nýrr-
ar íbúðar selur. Skilyrði séu þessi:
1) Lánsfénu sé varið til nýbyggingar
íbúðar. Afhending lánsfjárins sé
bundin sömu reglum og afhend-
ing lánsfjár til þeirra, er byggja
án þess áður að vera íbúðareig-
endur.
2) Að kaupandi gömlu íbúðarinnar
sé ekki áður íbúðareigandi, þ. e.
að með þeim kaupum sé ekki
verið að stofna til leiguhúsnæðis.
Sú meðferð mála, sem hér er bent
á, hefur margþætta kosti. Auk þess
að hafa handbært byggingarlán hefði
byggjandi nýrrar íbúðar einnig hand-
bært útborgunarfé hinnar seldu íbúð-
ar, sem hugsanlega næmi um 40% af
verði hinnar nýju íbúðar. Þannig
yrði auknu fjármagni veitt í farveg
nýbygginganna. Það þýddi minni
lánsfjárþörf.
Eins og áður er getið, gæti fram-
angreind tillaga auðveldað lausn á
húsnæðisvandamáli aldraðs fólks.
Hér er gert ráð fyrir því, að íbúðir
þessar yrðu sjálfseignaríbúðir. Að
jafnaði ætti húsnæðiskostnaður við
afnot slíkra íbúða að vera hverfandi
lítill og ólíkt miklu minni en dvalar-
kostnaður á elliheimilum. Að sjálf-
sögðu þarf að hafa ákveðnar reglur
um eigendaskipti slíkra íbúða. Þar
ætti þó ekki að vera um vandamál
að ræða, er hindraði framkvæmd
þeirrar hugmyndar, sem hér er greint
frá.
Að framan er ráðgert, að árlega
þyrfti að byggja 1500 íbúðir með að-
gangi að lánsfé. Mætti ætla, að af
þeim yrðu að minnsta kosti 500
byggðar sem skiptiíbúðir.
í töflum IV og V er yfirlit um
þetta efni. Mismunur tillaganna, er
töflurnar sýna, er:
I töflu IV er eigið framlag við
byggingu íbúða í b-lið 20% af bygg-
ingarkostnaði — eins og hann yrði
við skipulagða framkvæmd og end-
urgreiðslu tolla og söluskatts. Láns-
upphæð næmi þá 80% byggingar-
kostnaðar. Við byggingu íbúða, c-lið-
ur, væri eigið framlag 30% og láns-
fé 70%, og við byggingu íbúða, d-lið-
IÐNAÐARMÁL