Læknablaðið - 01.04.2014, Blaðsíða 43

á Íslandi að mynda teymi áhugasamra sér-
fræðilækna frá öllum sérgreinum sem vilja
taka þátt þannig að breið þekking skapist
um mikilvægi náms í meðferð bráðveikra
sjúklinga (mynd 2 og 3).
Blanda af sjálfsnámi, fyrirlestrum og
verklegri stöðvakennslu (þar með talið
hermikennslu), (tafla I) sem notast er
við í Very Basic-námskeiðinu,7,9,14,15 hefur
reynst vera mjög áhrifarík kennsluaðferð,
ekki síst þar sem nemendur þurfa að taka
staðlað próf eftir sjálfsnámið áður en sjálft
námskeiðið hefst (tafla II). Þar sem nem-
endur hafa lokið svo umfangsmiklum
undirbúningi nýtist þeim námskeiðið mun
betur en ella. Síðan taka þeir aftur staðlað
próf að námskeiðinu loknu. Kennarar í
Very Basic þurfa að fá sérstaka þjálfun til
að fá viðurkenningu sem slíkir.7,13
Ekki er krafist leyfisgjalds fyrir notkun
Very Basic-námsefnisins eins og tíðkast
við mörg sambærileg alþjóðleg námskeið.
Aðgangur að rafrænu kennsluefni og
prófum er ókeypis fyrir þátttakendur, en
nemendur þurfa að greiða lágt þátttöku-
gjald sem inniheldur Very Basic-bókina
og hressingu meðan á verklegri stöðva-
kennslu stendur.
Sérstakar þakkir til læknanna Kára
Hreinssonar, Sigurbergs Kárasonar og
Ölmu Möller fyrir frábært starf við að
koma þessum námskeiðum á fót á Íslandi
og Þorsteini Jónssyni hjúkrunarfræðingi
fyrir ómetanlega hjálp við hermiþjálfun.
Auk þess vil ég þakka öllum þeim lækn-
um á Landspítalanum sem hafa aðstoðað
við fyrirlestra og starfstöðvar á námskeið-
unum.
Heimildir
1. Bion JF, Heffner JE. Challenges in the care of the acutely
ill. Lancet 2004; 363: 970-7.
2. McGloin H, Adam SK, Singer M. Unexpected deaths and
referrals to intensive care of patients on general wards.
Are some cases potentially avoidable? J R Coll Physicians
(Lond) 1999; 33: 255-9.
3. National Confidential Enquiry into Patient Outcome
and Death. An acute problem. 2005 ncepod.org.uk/2005-
report/ - febrúar 2014.
4. Vincent C, Neale G, Woloshynowych M. Adverse events
in British hospitals: preliminary retrospective record
review. BMJ 2001; 322: 517-9.
5. Franklin C, Mathew J. Developing strategies to prevent
inhospital cardiac arrest: analyzing responses of physici-
ans and nurses in the hours before the event. Crit Care
Med 1994; 22: 244-7.
6. Schein RMH, Hazday N, Pena M, Ruben BH, Sprung
CL. Clinical antecedents to in-hospital cardiopulmonary
arrest. Chest 1990; 98: 1388-92.
7. Gruber PC, Gomersall CD, Joynt GM, Shields FM, Chu
MC, Derrick JL. Very BASIC Development Group.
Teaching acute care: a course for undergraduates.
Resuscitation 2007; 74: 142-9.
8. Frankel HL, Rogers PL, Gandhi RR, Freid EB, Kirton
OC, Murray MJ. What is taught, what is tested: findings
and competency-based recommendations of the
Undergraduate Medical Education Committee of the
Society of Critical Care Medicine. Crit Care Med 2004; 32:
1949-56.
9. Joynt GM, Zimmerman J, Li TS, Gomersall CD. A sys-
tematic review of short courses for nonspecialist educa-
tion in intensive care. J Crit Care 2011; 26: 533.
10. McGaughey J. Acute care teaching in the undergraduate
nursing curriculum. Nurs Crit Care 2009; 14:11-6.
11. Squiers J, King J, Wagner C, Ashby N, Parmley CL.
ACNP intensivist: A new ICU care delivery model and
its supporting educational programs. J Am Assoc Nurse
Pract 2013; 25: 119-25.
12. Smith GB, Osgood VM, Crane S, ALERTTM Course
Development Group. ALERTTM–a multiprofessional
training course in the care of the acutely ill adult patient.
Resuscitation 2002; 52: 281-6.
13. Karason S, Möller AD, Hreinsson K. Kennsla læknanema
í Hong Kong. Læknablaðið 2012; 98: 668-70.
14. Steadman RH, Coates WC, Huang YM, Matevosian
R, Larmon BR, McCullough L, et al. Simulation-based
training is superior to problem-based learning for the
acquisition of critical assessment and management skills.
Crit Care Med 2006; 34: 151-7.
15. Weller J, Robinson B, Larsen P, Caldwell C. Simulation-
based training to improve acute care skills in medical
undergraduates. N Z Med J 2004; 117: U1119.
Mynd 2. Notast er við ýmis hjálpartæki til að líkja eftir klínískum aðstæðum. Mynd 3. Þessi hjartabilaði sjúklingur hresstist umtalsvert bara við að hækkað var
undir höfðalaginu og honum gefið súrefni á maska.
U M F J ö l l U n O G G R E i n a R
Tafla II. Dæmi um verklega stöðvakennslu.
Mat á bráðveikum sjúklingum.
Lostástand og vöktun.
Blóðgös.
Erfiðir loftvegir.
Bráð öndunarbilun.
Alvarleg sýklasótt.
Bráðir heila- og taugasjúkdómar.
Endurlífgun.
Læra af mistökum.
Tafla I. Very Basic-námskeiðið samanstendur af eftirfarandi þáttum.
Lesa bókina Very Basic sem er tæpar 200 blaðsíður prýdd fjölda mynda (sjálfsnám).
Fara yfir kennsluefni á vef kínverska háskólans í Hong Kong (CuHK) sem má nálgast með rafrænum
aðgangi (sjálfsnám).
Taka MCQ-próf (online) með 40 spurningum að lokinni yfirferð yfir allt námsefnið.
Hlusta á 12 staðlaða fyrirlestra (margir fyrirlesarar).
Taka þátt í verklegri stöðvakennslu (stöðluð kennsla, margir sérþjálfaðir kennarar) sem tekur tvo til þrjá
daga (sjá töflu II).
Lokapróf (skriflegt MCQ) sem tekur rúmlega eina klukkustund.
LÆKNAblaðið 2014/100 243