Læknablaðið - 01.06.2014, Blaðsíða 46

FYRIRBYGGJANDI MEÐFERÐ GEGN HEILASLAGI OG SEGAREKI Í SLAGÆÐUM HJÁ FULLORÐNUM
SJÚKLINGUM MEÐ GÁTTATIF, SEM EKKI TENGIST HJARTALOKUM, MEÐ EINN EÐA FLEIRI ÁHÆTTUÞÆTTI*
*Einhvern tíma fengið heilaslag, tímabundna blóðþurrð í heila eða segarek í slagæð; Útfallsbrot vinstri slegils < 40%; Hjartabilun með einkennum, NYHA (New York Heart Association) flokkur II;
Aldur 75 ár; Aldur 65 ár og jafnframt eitt af eftirfarandi: sykursýki, kransæðasjúkdómur eða háþrýstingur:≥ ≥
RE-LY rannsóknin með Pradaxa 150 mg,
2 sinnum á dag sýndi:
L s me r www.pradaxa.e ið i a á is
Pradaxa®
(dabigatran)150 mg 2 sinnum á dag
FYRIRBYGGIR HEILASLAG
hætta á í slagæðumheilaslagi og segareki
minnkar um samanborið við warfarín
135%
hætta á heilaslagi vegna blóðþurrðar
minnkar um samanborið við warfarín
125%
hætta á minnkar umheilablæðingu 59%
samanborið við warfarín
1
engan mun á alvarlegum blæðingum
samanborið við warfarín
1
· 150 mg,
2 x dag
er venju
legur
ráðlagðu
r skamm
tur
110 mg
er ráðlag
ður skam
mtur fyr
ir
·
- sjúklin
ga eldri
en 80 á
ra
- sjúklin
ga sem e
ru samh
liða á
meðferð
með ver
apamili
Heimild: 1. Connolly SJ, et al. Dabigatran versus warfarin in patients with atrial fibrillation.
N Engl J Med 2009; 361:1139-51.
– betra en warfarín til
að fyrirbyggja heilaslag og
segarek í slagæðum1
366 LÆKNAblaðið 2014/100
Úr fórum Læknablaðsins – 1915-2014
Allt er í nokkuð föstum skorðum á blaðinu
árin 1963 og 1964, það kom út í fjórum
heftum hvort ár 188 og 220 síður - aðalrit-
stjóri er Ólafur Bjarnason, og meðritstjórar
Magnús Ólafsson (LÍ) og Ólafur Geirsson
(LR). Í janúar 1965 bætast í ritstjórnina
Þorkell Jóhannesson fyrir LÍ og Ásmundur
Brekkan fyrir LR. Þeir slá í klárinn og gefa
út þrjá árganga á árinu 1965 til að vinna
upp glataðan tíma.
Nútíminn er að koma upp úr kafinu og
í janúarblaðinu er eftirfarandi:
Orðsending frá LÍ. Að endurteknu tilefni
eru læknar minntir á að gæta ýtrustu varfænri
í öllu umtali um sjúklinga sína, jafnvel þó
að samþykkir þeirra liggi fyrir. Í því sam-
bandi vísast til Alþjóðasiðareglna lækna og
Genfarheitis lækna (sjá Codex ethicus), laga nr
47/1932 og til Læknablaðsins, 38. árg. 1954,
bls. 97-111. Stjórn LÍ
Fram kemur líka að skrifstofa LR er í
Brautarholti 20 og rekin í samstarfi við
Verkfræðingafélag Íslands, þar eru dag-
legar fjárreiður blaðsins og útsending. Þar
segir frá því að haustið 1962 hafi læknar
varnarliðsins í Keflavík boðið Læknafélagi
Reykjavíkur til síðdegisdrykkju, „cockta-
ilparty“, í samkomusal yfirmanna varnar-
liðsins og að 60-70 læknar og eiginkonur
þeirra hafi þegið boðið. Páll Kolka hefur
fallist á að rita félagssögu LR og aug-
lýsir eftir fundargerðarbókum
fyrstu 30 árin en þær virðast glataðar með
öllu.
Birt er aldarminning Guðmundar
Thoroddsen um nafna hans Magnússon,
lipurlega skrifuð og skemmtileg með þess-
um lokaorðum: Sullaveikin, sem hann barðist
við alla sína ævi, má nú heita alveg horfin.
Stúdentar og læknar kunna nú lítil skil á því,
hvernig sú veiki hagar sér, og á aðgerðum við
henni, hafa ekki þörf fyrir slíka kunnáttu, en
bók Guðmundar Magnússonar um sögu sulla-
veikinnar á Íslandi mun standast tímans tönn
sem óbrotgjarn minnisvarði um hinn hníffima,
ráðholla og stundum spunastutta Magnússon.
Í fyrsta tölublaði 1964 er
löng greinargerð frá 17. þingi
Alþjóðabandalags lækna (World
Medical Association) í New York
í október 193, en þangað hefur
Arinbjörn Kolbeinsson verið sendur.
Margt kemur við sögu, skipting
lækna í sérfræðigreinar í löndum
Evrópu og skýrslur fulltrúa Kúbu
og áheyrnarfulltrúa flóttalækna frá
Kúbu, og eru eins og svart og hvítt.
Fyrsta hefti 50. árgangs sem
gefið er út í júní 1965 er að stærstum
hluta helgað því að Læknablaðið
á útgáfuferill sem spannar hálfa
öld. Ólafur Bjarnason ritstjóri rekur
söguna, blaðið hefur stækkað úr
einni örk í þrjár, nýlega voru teknar
upp ritstjórnargreinar, í fram-
tíðinni mun þurfa að gera strangar
kröfur um efnismeðferð, Jóhann
Hafstein heilbrigðismálaráðherra
skrifar nokkur orð, Sigurður
Sigurðsson landlæknir sendir hug-
heilar árnaðaróskir til blaðsins og Tómas
Helgason forseti læknadeildar sömuleiðis.
Læknablaðsannáll Magnúsar Ólafssonar
fer yfir þróun blaðsins og mannskapinn í
ritstjórn frá upphafi. Læknafélag Reykjavíkur
gaf eitt út Læknablaðið þar til 1955, er Lækna-
félag Íslands, gerðist meðútgefandi þess. Kýs
hvort félag tvo menn í ritstjórn, en stjórnir
beggja félaga ráða aðalritstjóra. – Síðustu árin
hefur Jón Aðalsteinn Jónsson cand. mag. verið
ráðunautur blaðsins um íslenzkt mál. Hefur
hann unnið mikið og vel fyrir blaðið, enda við
ramman reip að draga, það er íslenzkt lækna-
mál.
Ritstjórnin skrifar pistil um tímamótin
þegar blaðið fyrst kom út: Var það árið
1915, þegar Íslendingar eignuðust þjóðfána.
Með útkomu Læknablaðsins má einnig segja,
að íslenzk læknastétt hafi eignazt sitt sér-
staka merki. Það hefur nú verið uppi síðan, ef
undan eru skilin tvö hretár, svo sem getið er á
öðrum stað í hefti þessu. Læknablaðið er því í
hópi elztu tímarita, sem út koma hérlendis. –
Læknablaðið er ritað fyrir lækna og af læknum.
Það er tengiliður íslenzkra lækna innbyrðis og
málgagn stéttarinnar í heild út á við. Lækna-
blaðið getur því verið fjöregg íslenzkra lækna,
sverð þeirra og skjöldur. Ritstjórn blaðsins á
sér enga ósk jafnheita og þá, að læknar séu
þessa ævinlega minnugir og efli blaðið, svo að
um muni á ókomnum árum.
Læknablaðið
í hálfa öld,
1965
■ ■ ■ Védís Skarphéðinsdóttir