Læknablaðið - 01.09.2014, Síða 43
LÆKNAblaðið 2014/100 475
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R
máli sá að Kári Stefánsson læknir og
forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar var
óánægður með skrif Jóhanns Tómassonar
læknis um sig í Læknablaðinu. Eftir að þetta
mál þróaðist sögðu hinir ritstjórnarmenn-
irnir mér að það sem vekti fyrir Kára væri
að losna við mig úr ritstjórnarstólnum, það
hefði hann sagt þeim berum orðum. Ég sé
enga ástæðu til að efast um að þeir hafi
haft þetta rétt eftir honum.
Þegar búið var að ræða skrif Jóhanns
svo vikum skipti varð ljós sú krafa Kára að
rafrænni útgáfu Læknablaðsins yrði breytt
og að hann fengi afsökunarbeiðni frá rit-
stjórninni, að öðrum kosti yrði ég látinn
fara. Þetta endaði með því að rafrænu út-
gáfunni var breytt og Kári fékk sína afsök-
unarbeiðni frá eigendum blaðsins. Hann
fékk aldrei formlega afsökunarbeiðni frá
ritstjórninni, enda bar hún enga ábyrgð á
birtingu greinar Jóhanns. Hún var rituð
undir fullu nafni og ég tók ákvörðun um
að birta hana. Hafi einhverjum fundist
hún hafa að geyma meiðyrði lá beint
við að kæra Jóhann fyrir þau. Það var
ekki gert heldur vorum við Jóhann báðir
klagaðir til siðanefndar læknafélaganna.
Þessu lauk með því að stjórnir LÍ og LR
fóru að öllum óskum Kára og skipuðu
nýja ritstjórn. Þetta er dæmi um það þegar
fólk sem hvorki er í ritstjórn né eigendur
blaðsins óskar eftir ákveðnum úrlausnum
í blaðinu og fer bæði á fjörurnar við
ritstjórn ina, ábyrgðarmanninn og eigend-
urna um að breyta skipan ritstjórnar.
Þetta er ekkert einsdæmi í sögu lækna-
blaða og ekkert skrýtið að það komi líka
upp hér á landi. Eigandinn er sá sem
ræður og rekur ritstjórann og ritstjórnina.
Það er svo samningsatriði milli ritstjórnar-
innar og eigendanna hversu mikið frjáls-
ræði sú fyrrnefnda hefur til að ritstýra
blaðinu, bæði hvað varðar birtingar og
annað.“
Erfitt fyrir stjórnirnar
„Á þessum árum voru menn að birta
greinar um sín hugðarefni og voru
stundum ansi heitir. Ég man til þess að
fólk hafi reiðst okkur oftar en í þetta sinn.
Ég er ekki endilega viss um það að þessi
umræddu skrif Jóhanns Tómassonar hafi
verið þau svæsnustu eða grófustu sem
birtust á mínum ritstjóraferli. Við birtum
oft greinar þar sem mönnum var líkt við
eitthvað neikvætt, úlfa í sauðargæru og
þess háttar.
Svo held ég að siðanefnd hafi verið við-
kvæmari en dómstólar fyrir stóryrðum.
Hún er sérstakur kafli í því hvernig ég
hætti. Kári óskaði eftir því við stjórnir LÍ
og LR að vísa máli mínu til hennar. Svo
hótaði Kári að kæra stjórnir LÍ og LR til
siðanefndarinnar ef þær ekki færu eftir
óskum hans, en það held ég að stjórnunum
hafi þótt fremur óþægileg staða að lenda
í, að siðanefndinni væri falið að fella
úrskurð um aðgerðir eða aðgerðarleysi
þeirra.
Þetta held ég að hafi verið erfiðast fyrir
stjórnirnar, meðal annars í ljósi þess að
siðanefndin flýtti sér ekki í vinnu sinni,
það tók hana þrjú ár að kveða upp úrskurð
í mínu máli og það var sýknun. Ég skil al-
veg að stjórnarmönnum hefði fundist erfitt
að starfa með þetta mál hangandi yfir sér
árum saman. Það er óþægileg staða og
þetta var sterkasta vopn Kára. Þess vegna
getur maður velt því fyrir sér hvernig
samskipti stjórnanna við Kára hafi verið
svona yfirleitt, hvort þær hafi getað beitt
sér af hlutleysi gagnvart honum. En það er
önnur saga,“ segir Vilhjálmur Rafnsson að
lokum.
Myndina tók Arnaldur Halldórsson haustið 2004 í 90 afmælisfagnaði Læknablaðsins á ritstjórnarskrifstofunni í Hlíðasmára 8 í Kópavogi. Kristinn Tómasson, Vilhjálmur og
Sigurður Thorlacius.