Ægir - 01.11.2007, Side 54

54
Óskum sjómönnum og fiskvinnslufólki gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári!
VOOT IMPORT & EXPORT EHF
Holtsgötu 56 -– 230 Reykjanesbær - Sími 581 2222 - Fax 581 2223 - www.edalbeita.is
Bílvélin var urðuð með viðhöfn
á öskuhaugunum
Óskar fór fyrst til síldveiða ár-
ið 1966 og þá á Óskari Hall-
dórssyni RE. Þetta var 249
tonna skip og eitt af öflugari
síldveiðiskipum landsmanna
á þessum árum.
,,Við vorum á síldveiðum
við Austfirði og einnig á haf-
svæðinu á milli Jan Mayen og
Svalbarða. Þar lönduðum við
aflanum í skipin Haförninn
og Síldina, sem voru gömul
olíuskip sem breytt hafði ver-
ið til síldarflutninga. Þetta var
reyndar ekki í fyrsta skipti
sem slíkt var gert því Óskar
afi keypti vinnsluskipið Hær-
ing frá Bandaríkjunum á sín-
um tíma. Það var á þeim ár-
um, sem síldin veiddist í
Hvalfirði, en þegar skipið
kom til landsins var síldin
horfin úr firðinum og Hær-
ingsævintýrið tókst því ekki
sérstaklega vel. Annars lýsir
þetta framsýni afa ákaflega
vel og þetta var ekki í fyrsta
skipti sem hann fór ótroðnar
slóðir. Hann byggði síldarplan
í Keflavík árið 1931 og sumir
segja að þar með hafi hann
lagt grunninn að því bæj-
arfélagi. Á Raufarhöfn byggði
hann bryggju á þurru landi
en notaði síðan sanddælu-
skip, sem hann hafði keypt í
Hollandi, til að dæla jarðveg-
inum frá bryggjunni og þann-
ig komst bryggjan í samband
við sjó og til varð ágæt hafn-
araðstaða.
Að sögn Óskars var stefn-
an tekin til austurstrandar
Bandaríkjanna eftir að síldin
hvarf af Íslandsmiðum í kring-
um 1969.
,,Við fórum til Bandaríkj-
anna á Óskari Halldórssyni
RE árið 1969. Örn KE fór
fyrstur íslenskra skipa á síld-
veiðar á þessum slóðum og
ef ég man rétt þá var skipið
þar í um eitt ár. Við vorum í
fimm til sex mánuði í þessu
úthaldi og veiddum síld fyrir
kjúklingabú. Síldin var notuð
í fóður fyrir kjúklingana. Afl-
inn var ágætur en sá galli var
á að íslensk stjórnvöld höfðu
ákveðið að hver maður mætti
ekki eyða meira en nam
þremur dollurum á dag í út-
löndum. Það var eyðslufé
okkar og það hrökk skammt
því bandarískir hafnarverka-
menn voru þá með sömu
upphæð í tímakaup og það
kostaði fimm dollara að láta
klippa sig, utan hvað snoð-
klipping kostaði þrjá dollara.
Ég brá því á að kaupa græjur
til að klippa mannskapinn um
borð og með því gátum við
sparað naumt skammtaða
dagpeningana. Það varð m.a.
til þess að við í áhöfninni
lögðum í púkk og keyptum
okkur bíl, Mercury Comet, á
300 dollara. Við borguðum
150 dollara út en þegar það
kom í ljós að það kostaði 300
dollara að tryggja bílinn þá sá
seljandinn aumur á okkur og
gaf eftir eftirstöðvar kaup-
verðsins. Þennan bíl notuðum
við svo úti en þegar ákveðið
var að halda heim, var bíllinn
bútaður niður á hafnarbakk-
anum í Gloucester og síðan
voru partarnir settir um borð.
Þegar heim var komið tók
tollurinn af okkur bílvélina,
þar sem við vorum ekki með
tilskilin innflutningsleyfi, og
hún var síðan urðuð á ösku-
haugunum með viðhöfn. Það
hefði sennilega sett íslenskt
efnahagslíf á endann ef vélin
hefði verið notuð hérlendis.
Hina hlutina úr bílnum seld-
um við aðallega til leigubíl-
stjóra,” segir Óskar en hann
segir að það sé einkum minn-
isstætt frá þessum tíma að
þarna hafi hann séð hvernig
togveiðarfæri voru búin að
fara með hafsbotninn. Búið
var að fletja allar misjöfnur út.
,,Það kom töluverður aukaafli
með síldinni og m.a. fengum
við þorsk, ýsu, humar og
rækju. Reglurnar voru þær að
við urðum að landa öllum
afla í móttökuskip fyrir utan
tvær mílur frá landi og ekkert
af aflanum mátti fara til
manneldis. Því fór allur auka-
aflinn með síldinni í bræðslu
og framleiðslu á fóðri fyrir
kjúklingana.”
Þarna lenti Óskar eitt sinn
í mikilli lífshættu og segja má
að hann hafi bjargast fyrir
hreina tilviljun.
,,Ég var að synda í sjónum
við skipið og áttaði mig ekki
á því að stærðar hákarl var
þar skammt undan. Fyrir
hreina tilviljun kom stýrimað-
urinn upp á dekkið og sá
hvar hákarlinn stefndi á mig.
Hann varaði mig við og ég
slapp með naumindum upp í
skipið. Í raun átti stýrimað-
urinn ekkert erindi upp á
dekk. Hann hafði verið niðri í
matsal og ákvað að fara út
undir bert loft til þess að
kasta af sér vatni í stað þess
að nota klósettið við hliðina á
matsalnum. Seinna fréttum
við að vegna þess hve hlýr
sjórinn var þá hefðu hættu-
legir hákarlar lagt leið sína
inn á þetta svæði. Fólk var
varað við að stunda sjóböð
og einhver dæmi voru um
það fólk yrði fyrir árásum há-
karla við ströndina.”
Það á að byggja stórskipahöfn
vestan við Bakkafjöru
Þegar heim var komið eftir
Bandaríkjadvölina var ferð-
inni heitið á vetrarvertíð en
síðar fór Óskar Halldórsson
V I Ð T A L
Óskar fór fyrst til síldveiða árið 1965 og þá á nafna sínum, Óskari Halldórssyni RE. Þetta var 249 tonna skip og eitt af öflu-
gari síldveiðiskipum landsmanna á þessum árum.