Tímarit Máls og menningar - 01.05.1942, Side 66

60
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAB
anna og vinsa burt þau ókjör af liismi frá sannleiks-
kornunum.
Við lifum á öld blaðamennskunnar. Blaðamennirnir
eru búnir að leggja undir sig sagnfræðiritunina. Þeir
skrifa ekki aðeins sögu líðandi stundar. Þeir skrifa
einnig sögu liðinna ára. „Fagmennirnir“, sagnfræðing-
arnir, verða að gerast blaðamenn, ef þeir ætlast til að
menn lesi þeirra gullnu stafi. Þeir læra brellur. blaða-
mennskunnar í stíl og framsetningu og bera þá stund-
um skjddurækni og samvizkusemi vísindamennskunn-
ar fyrir óðal. Það er tollurinn, er þeir verða að gjalda
lesendum nútimans, sem blaðamennskan er búin að
spilla með bætiefnasnauðri, en gómsætri fæðu.
En um þetla tjáir ekki að sakast. Blaðamenn eru nú
einu sinni orðnir lifandi beimildir nútimasögunnar.
Skjalasöfn stjórna og ríkja verða lokuð enn langa lirið,
og hin leynilega saga vorra tíma, leynilögreglusagan
mikla, verður sennilega ekki skráð í hráð. Á meðan
verða menn að láta sér nægja það moð, sem hlaðamenn-
irnir bera á garðann.
Það horfir því bæði til gamans og fróðleiks, er merk-
ur amerískur stjórnmálamaður, Joseph E. Davies, fyrr-
um sendiherra Bandarikjanna í Moskvu, gefur út stóra
og efnismikla hók um veru sina í landi holsjevíka.
Þetta eru ekki endurminningar, skrifaðar og lagfærð-
ar eftir á, heldur hefur bókin að geyma dagbækur
sendiherrans, sendibréf til kunningja hans, símskeyti
og skýrslur til stjórnarinnar í Washington. Höfund-
urinn hefur fengið leyfi Bandarikjastjórnar til þess að
birta þessi opinberu skilríki, og verður bókin því á
sínu sviði hin merkasta heimild um sögu síðustu ára.
En auk þess er bókin bráðskemmtilega skrifuð; em-
bættisskýrslurnar eru eins og kunningjabréf, lausar við
diplomatískan óskiljanleik og embættislegan þurra-
drumbsbátt og bera böfundinum vitni um skýra at-
hyglisgáfu, en sér i lagi um heilhrigða skynsemi, sem