Tímarit Máls og menningar - 01.12.1942, Side 34

216
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
sá lærdómur, sem hinn tuttugu og þriggja ára ungling-
ur sækir í helgidóm þess guðs, sem er honum hvort
tveggja í senn, „heilagur og ógurlegur“. Steinn Elliði,
sem bókin snýst um, verður ekki sá steinn (petrus), er
reist verði á kirkja; ekki er liann heldur af þeirri teg-
und manna, er brjóta skip sín á steininum helga; hann
er léttari í vöfum og seigari í snúningum, — vindur
upp segl og stýrir skipi sinu (elliða) gegn nýjum höf-
um, engan veginn óttalaus, og þjáður af ófullkomleik
þeim og örhirgð, er einkennir lífið í mannheimum, en
í sigurleit eftir sannleika, réttlæti, mannúð; — þvi sú
leit er alltaf í eðli sínu sigurleit, hvort sem hún ber
nokkurn árangur eða eklci.
Næst þegar Halldór lætur frá sér heyra, eru fjögur
ár liðin, síðan liann reit Vefarann mikla, og tvö ár, síð-
an hókin kom út, og nú er það ekki lengur heill sálar-
innar, sem hann sérstaklega ber fyrir brjósti. Bókin er
Alþýðubákin — og Halldór orðinn jafnaðarmaður, en
róttækur, ekki á því að sætla sig við neina hálfvelgju
eða vettlingatök. Þegar hann langar til að gera að gamni
sínu, og það langar liann allajafna, verður það lielzl
í ljóðum, eins og i „Alþingiskantötunni“, sem er ætluð
„til söngs eftir 1930“ og uppliefst þannig:
Nú ekur sál mín södd af útlands gný
í sælli bifreið austur yfir heiði,
um sumarnótt sem sumarnæturský
sannlega frí við pólitíska reiði.
Véltæka sveit með útsvör undralétt,
auglýsta Mosfellssveit með veginn nýja
og Korpidfsstaðalúnið tandurslétt,
ég trúi á þig og Reykjahverfið hlýja. —- —
Grunur er mér á, að „kantata“ þessi muni lengur
lifa í íslenzkri bókmenntasögu en verðlaunaljóð þau,
er „góðskáld sögu og siðar“ ortu „sýnu verr en Þor-