Tímarit Máls og menningar - 01.09.1992, Page 26

Um þessar mundir var mikill ungverskur
fiðlusnillingur staddur í Halsingborg. Hét
sá Veksy og fór víða um álfur og lék, svo
að bergmálaði um lönd og borgir. Hafði
Halldór eitt kvöld verið að heyra hann og
sjá, því hann var í þá daga hrifinn af öllum
listum og frægum listamönnum, meðan öll
hermennska var honum viðbjóður [... ]
Og svo kvöddum við Svíþjóð einn kaldan
desemberdag. Þegar við fórum út í ferjuna,
segir Halldór við mig: „Af því að þú ert svo
sterkur, ætla ég að biðja þig, ísleifur minn,
að bera töskurnar mínar fyrir mig um
borð.“ — „Það skal vera mér sönn ánægja,“
svara ég, „og mun ég minnast þess, er þú
verður Nóbelsverðlaunahöfundur.“ Sagði
ég þetta bæði í gamni og alvöru, og brostum
við báðir að. (Birtingur 1957:4, bls. 5-6)
Þetta er skemmtileg frásögn hjá ísleifi en
kannski svolítið ómarkviss. Halldór segir
ffá Svíþjóðardvöl sinni í Úngur eg var, og
ræðir nokkuð um tímabundin blankheit sín
ásamt ódrepandi bjartsýni á slík veraldleg
málefni, enda hafi þetta alltaf bjargast. Svo
segir:
Nú kom að því, þegar ég taldi saman uppúr
vösum mínum í Helsíngjaborg, þá átti ég
bersýnilega ekki fýrir fari aftur til sama
lands. Eg var einsog maður á áralausum
báti. Ég átti í hæsta lagi fyrir einni máltíð.
En þá vildi svo til að heimsfrægur fiðlu-
meistari, úngverjinn von Vecsey, auglýsti
konsert í Maríukirkjunni í Helsíngjaborg.
Ég ákvað að fara að hlusta á það helduren
eta, og sat inni hjá mér í tveim frökkum og
með hanska allan daginn að skrifa hina
ágætu bók Salt jarðar (um Þórð) og hrímið
innaná rúðunum var eins þykt og flosið í
hinum heimsfrægu sænsku rýamottum.
Um kvöldið þegar dró að auglýstum hljóm-
leikatíma fór ég út. Digra kellíngin hafði
híngatil ekki skift sér af mér, en nú kemur
hún frammá gáng þegar ég er að fara út og
spyr: hefur herrann verið klenl Ég svaraði:
ég veit ekki einu sinni hvað „klen“ er. Þá
segir hún: ég hef ekki orðið vör við að
herrann færi út að eta middag í dag.
Ég svaraði að það ætlaði ég ekki heldur
að gera; ég væri að fara á konsert. Ekki sá
ég eítir að fara á þennan konsert; ég hafði
áreiðanlega ekki fyr heyrt aðra eins tónlist;
satt að segja ekki gert mér í hugarlund að
svona hljóðfærasláttur væri til. Þegar ég
kom inn aftur stóð konan á gánginum og
spurði: var det bra með folk?
Sjaldan hefúr mér liðið eins vel; ég var
ekki aðeins sæll heldureterískur: samkynja
eldloftinu. Ætli ég hafi í rauninni ekki verið
orðinn vitlaus einsog húngursnillíngurinn
hjá Hamsun? Það var matarlykt í herberg-
inu hjá mér og stóð heitur leirdallur á borð-
inu. Ég lyfti lokinu af og þá kom á móti mér
gufa af þykkri kálsúpu með baunum ásamt
ýmsum þeim garðjurtum sem ég hataðist
við, líka var hángilykt af feitri svínsíðu; og
glitrandi brák oná öllu saman. Gegn vilja
mínum setti ég í mig skeið af sufli en það
vildi ekki niður; mig hrylti upp. Einum eða
tveim bitum af reyktu spiki kom ég þó ofaní
mig og þar við sat. Ég setti lokið á stampinn
aftur og fór að hátta.
Um morguninn í býtið varð mikið upplok
á tíkinni framrná gánginum, gestagelt í
vígahug. Dyrabjöllunni hafði verið hríngt.
Fágætum túngum var teflt hvorri gegn ann-
arri án skilníngs frammá gánginum; þó
fékk raddhreimur gestsins mig til að lúka
upp báðum augum. I því vetfángi var dyr-
um mínum lokið upp og yfir þröskuldinn
sté einlægur vinur minn og sannur fulltrúi
rómantísku stefnunnar, einn þeirra fáu sem
eftir vom í heiminum, Isleifur Sigurjóns-
son. Hann hafði um mánaðarskeið verið
vistráðinn á búgarði á Norðursjálandi,
skamt ffá Eyrarsundi, en var geinginn úr
vistinni af heilsufarsástæðum og fann nú
uppá því snjallræði að skreppa yfmm sund-
24
TMM 1992:3