Tímarit Máls og menningar - 01.09.1992, Blaðsíða 114

að fundarefni sem bar á góma á fundum 5.
febrúr og 16. febrúar sama ár sé rætt „um sama
leyti“. Fleira smælki er af sama tagi.
Nokkurrar viðkvæmni gætir varðandi um-
mæli mín um atvinnurekendur og framkomu
þeirra við verkafólk á frumbýlingsárum verka-
lýðshreyfingarinnar. Þetta er trúlega af ókunn-
ugleika ályktað og hef ég trú á því að þegar IVG
grefur sig betur niður í verkalýðssögu kreppu-
áranna, þá verði honum málið ljósara. Varðandi
dæmi um atvinnuofsóknir væri lærdómsríkt
fyrir IVG að gaumgæfa mál Jóns Ingimarsson-
ar, sem drepið er á í bók minni á bls. 306, en Jón
var meðal stofnenda Iðju á Akureyri og síðar
formaður félagsins um fjölda ára.
Það ber við að IVG virðist ekki alveg hafa
getað setið kyrr við lesturinn en rýkur upp með
„dóma“ um efni sem hann hefur ekki lesið sér
til gagns. Skrítla af því tagi er í lokaorðum hans,
og varðar ágreining um pólitísk viðhorf á 3.
áratugnum. Spurningin er fram sett á blaðsíðu
51, eins og greinarhöfundur hefur séð, og er
hún, að ég hygg, nokkuð auðveld aflestrar:
Sagnfræðingurinn Stefán F. Hjartarson skrif-
aði í doktorsritgerð sinni m.a. um Verkalýðs-
samband Norðurlands og setur þar fram
spuminguna hvort forystumenn þess haft
viljað ópólitíska verkalýðshreyfingu, og
svarar þeirri spumingu sjálfur neitandi.. .
Mismunandi túlkanir hafa komið fram um þetta
atriði og taldi ég því rétt að ræða málið nánar
og taka til vitnis rit þeirra Jóns Guðnasonar og
Einars Olgeirssonar, sem færa rök fyrir vilja
stofnendanna til þess að hafa Verkalýðssam-
band Norðurlands sem óháðast Alþýðusam-
bandi íslands og þeim stjórnmálaflokkum sem
þá störfuðu. Ályktunarorð IVG um þetta atriði
eru því gripin úr lausu lofti og hvalablásturinn
sem klykkt er út með, ásamt helsta gífuryrði
greinarhöfundar eru því marklítil. í síðustu
málsgrein þessa ritdóms IVG er staðhæft, að í
riti mínu sé „. .. byggt á innantómum sleggju-
dómum“. Er það ekki helst til ógætilegt að
minna á nafnorðið „sleggjudómur“ í lok þess-
arar lítil hófsamlegu ritsmíðar?
Ráðleggingar IVG til hugsanlegra kaup-
enda/notenda jaðra mjög við atvinnuróg og er
vandséð af grein þessari að leiðbeiningar hans
séu fræðunum til framdráttar.
Mér er ljóst að „Þörfin knýr“ erekki jafn vel úr
garði gerð og fyrri bækur mínar. Það er leitt,
vegna þess að efnið er mikilvægt og mikil rann-
sóknarvinna liggur að baki. Fyrsta heildarverk
um sögu íslenskra verkakvennafélaga hefði átt
að vera betur úr garði gert, meira unnið úr
rannsókninni, textinn betur unninn og yfirlestur
vandaðri. Umbúnaður allur er í fátæklegra lagi
og myndefni skortir. Þessa og fleiri vankanta sé
ég manna best á þessu verki og er það ekki
sársaukalaust. Hinu vil ég ekki una, að rangt sé
farið með efni bókarinnar og staðlausir stafir
séu ritaðir um rannsóknarvinnu mína.
Mikið verk er enn óunnið við rannsókn á
þróun verkalýðshreyfingarinnar eftir 1942,
þegar skipulagsbreyting varð á Alþýðusam-
bandi íslands. Eftir er að sjá hvort þáttur verka-
kvennafélaganna verður rakinn lengra og hvaða
mat verður lagt á stöðu verkakvenna innan
þeirra sameiginlegu félaga sem byggð eru á
grunni eldri félaga verkakvenna og verka-
manna. Um sögu eldri félaganna tel ég að fræði-
mönnum og almennum lesendum sé bók mín
traust heimild og vonandi bæði hvatning og
áminning. Því fræðafólki sem að þeim rann-
sóknum vinnur af alúð, óska ég góðs gengis í
framtíðinni.
Þórunn Magnúsdóttir
112
TMM 1992:3