Tímarit Máls og menningar - 01.09.1992, Page 84

Þannig hugsar Hervarar saga og Heiðreks
fyrir viðtakendur sína þá spennu sem hlýst
af þeim breytingum sem eru að eiga sér stað
í íslensku þjóðfélagi þrettándu aldar. Ef til
vill er því hægt að segj a um hana—og fleiri
fomaldarsögur — að hún skapi í ímyndaðri
fortíð vettvang þar sem spennan og mót-
sagnimar í samfélaginu geti komið fram á
opinskáan hátt.
Tilvísanir
1. Sjá t.d Bjami Guðnason: Danakonunga sögur,
íslenzk fomrit XXXV, Reykjavík 1982 (bls.
LXX) og einnig Einar Ól. Sveinsson: „Fomald-
arsögur", Kulturhistorisk Leksikon for Nordisk
Middelalder IV, Kaupmannahöfn 1959, (bls.
500-508).
2. Unt þessa tilhneigingu í yngri eddukvæðum sjá
Theodore M. Andersson:““Helgakviða Hjör-
varðssonar" and European Bridal-Quest Narrati-
ve“, Joumal ofEnglish and Gennan Philology,
1985 (bls. 51-75).
3. Um þessa þróun sjá Paul Zumthor: „Genése et
évolution du genre“, Grundriss der romanischen
Literaturen des Mittelalters, Vol. IV, Le roman
jusqu'á lafin du XlIIe siécle, tome I. og (Partie
historique), Heidelberg 1978, (bls. 64-73).
4. Til að kynnast aðferðum Lévi-Strauss er gagnlegt
að lesa grein hans „Formgerðargreining goð-
sagna“, Spor í bókmenntafrœði 20. aldar, Bók-
menntafræðistofnun Háskóla íslands, Reykjavík
1991 (bls. 53-60) en einnig greiningu hans á
indjánagoðsögninni um Asdiwal: „La geste d’-
Asdiwal”, Anthropologie structurale deux, Plon,
Paris 1973, pp. 175-233. Helstu verk A.J. Greim-
as eru Sémantique structurale, Larousse, Paris
1966, Du sens, Le Seuil, Paris 1970, Maupassant:
la sémiotique du texte, exercices pratiques, Le
Seuil, Paris 1976 og ásamt J. Courtés: Sémio-
tique, dictionnaire raisonnéde la théorie du lang-
age, Hachette, Paris 1979.
5. Um aldur Hauksbókar sjá Stefán Karlsson: „Ald-
ur Hauksbókar", Fróðskaparrit. Annales Soci-
etatis Scientiarum Fœroensis, 13. bók,
Menntunargrunnur Fproya Lpgtings, Tórshavn
1964 (bls. 114-121). Um að sagan sé eitthvað
eldri en Hauksbók sjá inngang Jóns Helgasonar
að útgáfu sinni á sögunni: Heiðreks saga. Her-
varar saga ok Heiðreks konungs, Samfund til
udgivelse af gammel nordisk litteratur,
Kobenhavn, 1924. Vitnað verður til útgáfu
Guðna Jónssonar á sögunni, Fomaldarsögur
Norðurlanda, II, íslendingasagnaútgáfan,
Reykjavík 1954.
6. Um þetta sjá Knut Liestol: „Die guten Ratschláge
in der Hervararsaga", Festschrift fiir Eugen
Mogk, 1924, bls. 84 o. áfr.
7. Um þetta sjá doktorsritgerð mína La «Matiére du
Nord». Sagas légendaires etfiction dans la litt-
érature islandaise en prose du XlIIe siécle, París
1992, einkum kafla 3.4. „La lente émergence des
sagas légendaires", bls. 90 o. áfr.
8. Hervarar saga og Heiðreks, bls. 67.
9. Sjá tilskipanir Magnúsar biskups Gissurarsonar
írá 1224 í Islensku fombréfasafhi I, Kaupmanna-
höfh 1857 (bls. 436^137).
10. Um þetta sjá Jenny M. Jochens: „The Politics of
Reproduction: Medieval Norwegian Kingship“,
American Historical Review, 92, 1987 (bls. 327-
349).
11. Hákonar saga Hákonarsonar, gefin út af M.
Mundt, Norsk Historiske Kjeldeskrift-Institutt,
Oslo (bls. 161 og 174).
12. Sj áSturlunga saga I—II, ritstj. Ömólfur Thorsson,
Reykjavík 1988 (bls. 387).
13. Sjá Jenny M. Jochens: „En Islande médiévale: á
la recherche de la famille nucléaire”, Annales,
Economies, Sociétés, Civilisations, Paris 1985
(bls. 95-112).
14. Sjá Sturlunga saga I—II (bls. 441 o. áfr.).
82
TMM 1992:3