Tímarit Máls og menningar - 01.09.1992, Page 105

borgin er ókunnugleg, það eina sem hún man er
rigningin:
Hef ég verið hér áður er það satt?
og hvenær þá, ef mætti ég spytja.
Já árið sem rigndi, ég man það vel,
en staðinn þekki ég ekki, því miður.
Kannski er ástæðan fyrir ókunnugleikanum sú
að umhverfið tengist ekki sameiginlegri upplif-
un elskenda, það eru engar minningar til að lýsa
upp borgina:
Það voru árin sem þú varst fjarri
líkama og sál
en ég mundi orðin
þótt ég muni ekki lengur
hvem mann hann geymdi sá sem sagði víst
orðin.
Tímaþátturinn er líka til staðar í næsta ljóði,
(„Söguslóðir"), þar sem skáldið minnist „suð-
urleiðar“ með „bút af regnboga“ og fullu tungli
sem „óx út úr þríhymdu fjalli“. En dásemdir
ferðalagsins em á enda:
Og nú er horfið allt sem við höfðum, sól tungl
og fjall.
Okkar bíður kumbaldi á annesi. Útmánuðir
ársins hring.
Hafís landfastur.
Tónninn í hinum ferðaljóðunum er léttari, á
„Steinrain" og „Miami Beach í janúar“ er bráð-
skemmtilegur annarleikablær, og í „Flökku-
vísan á Fnslandi“ er aftur tekið upp stef
íjarvistanna, þar er „margsigldur rnaður" sem
hefur farið yfir „gleymskuhöf' skáldsins en
stefnir nú „beint á minnislönd mín / iðjagræn
undir sjávarmáli“. Þetta er dularfullt og fmm-
legt, minnið er staðsett undir gleymskunni
(nema hvað, sér maður), og sá margsigldi þarf
að sökkva niður á botn til að ná landi, seiddur
af lírukassa sem spilar „flökkuvísu“. Eða, svo
við gemm tilraun til að rekja okkur yfir til
vemleikans: skáldið heyrir lag spilað á lím-
kassa sem minnir hana á einhvem löngu
gleymdan. En lokalínur ljóðsins vinda sér und-
an svo prósaískum útleggingum, um grösuga
haga minnisins ganga nefnilega kynjaskepnur:
Þar jarma dimmradda kindur í takt
afturþungar með risadindil.
Lokaljóðið, „Rue de Varenne, 77“, teflir Lífinu
fram gegn Listinni, í garð einhvers frægs mynd-
höggvara (ég þekki hann ekki af heimilisfang-
inu) koma átta andarungar og meistaraverkið
„Skugginn" fellur í skuggann:
Gargandi hnoðrar baða sig í ljósinu.
Enn storkar lífið. Það sem hreyfist. Hið dauðlega.
Vel gert
Kúaskítur og norðurljós er fín bók, mér finnst
hún besta ljóðabók Steinunnar hingað til. Hér
er engin tilraunastarfsemi á ferðinni og höfúnd-
urinn tekur hvergi neina vemlega áhættu. En
hvers vegna ætti hún líka að gera það þegar hún
veit nákvæmlega hvað hún er að gera? Bókin er
greinilega ekki ort sem ein heild en allt fellur
prýðilega saman og tengist gegnum skyldar
hugmyndir og stef sem ég hef reynt að benda á:
náttúran og umhverfið sem hluti af manninum,
listin og minningamar, ekki síst þær sám: allt
sem dýpkar og hækkar skynjun okkar á lífinu,
svo lagt sé út frá kvæðinu „Leiðin“. Fyrsta
ljóðið er sennilega ágætis öngull fyrir kímni-
þyrsta lesendur, þó ég felli mig ekki alveg við
tóninn í því; en bæði þar og annars staðar er
orðunum vel raðað saman, þetta eru ómþýð
ljóð, standa undir þeim tilvísunum til söngs og
tónlistar sem koma fram í heitum einstakra bók-
arhluta. Steinunn kann þá list að láta óvænt orð
á réttum stað uppljóma heilu kvæðin, samanber
lýsingarorðið „snarbjartur“ í ljóðinu um efnivið
lífsins. Ekki veit ég hvort kindumar á kápunni
em afturþungar, þær halla reyndar báðar í þá átt
miðað við lárétta línu og dindlamir em utan
TMM 1992:3
103