Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.12.2014, Blaðsíða 54

1. 20.000 Days on Earth
„Hún er vart af mér runnin sú upplif-
unarvíma sem Cave tókst að kveikja í æðum
mér. Töfrar eru orðið sem nær einna helst
að lýsa því.“ – Kristín Heiða Kristinsdóttir
2. Mr. Turner
„Timothy Spall túlkar sérlundaðan listmál-
arann á meistaralegan hátt, rymjandi og
stynjandi, iðulega æði durtslegur en á þó til
að opinbera óvænta blíðu og tilfinningasemi
eins og í makalausu atriði þar sem hann
syngur hluta af harmljóði eftir Purcell.“ –
Einar Falur Ingólfsson
3. The Grand Budapest Hotel
„The Grand Budapest Hotel er enn ein
skrautfjöðrin í hatt Andersons og svo girni-
leg á að líta að mann langar helst að gæða
sér á henni.“ – Helgi Snær Sigurðsson
4. Salóme
„Yrsa fer þá leið að segja áhorfendum ekki
of mikið frá móður sinni og ævi hennar, leyf-
ir heldur löngum, kyrrum tökum af Salóme
að tala sínu máli og samtölum þeirra
mæðgna, oft á tíðum sprenghlægilegum, að
draga upp mynd af sambandi þeirra og for-
tíð.“ – Helgi Snær Sigurðsson
5. Les garçons et Guillaume, à table!
„Ég um mig og mömmu gæti í raun verið
ágætur vettvangur fyrir nemendur í kynja-
fræði og þrátt fyrir frumlega uppsetningu
kvikmyndarinnar er hún einkar raunsæ og
gott innlegg í umræðuna.“ – Davíð Már Stef-
ánsson
6. The Lego Movie
„Ég og góðvinur minn, sem sáum myndina
klukkan hálffjögur á laugardegi með sal full-
um af helgarpöbbum, hlógum vandræðalega
mikið að myndinni, sérstaklega öllum litlu
skrýtnu vísununum og hugmyndaauðginni.“ –
Gunnar Dofri Ólafsson
7. Turist/Force majeur
„[Östlund] sýnir með þessari mynd að hann
er einn fremsti leikstjóri Norðurlanda.“ –
Karl Blöndal
8. Two-Step
„Hébert er ekkert vöðvabúnt, frekar hálfgert
stöngulmenni, en af honum stafar afgerandi
ógn frá upphafi.“ – Karl Blöndal
9. Björk: Biophilia Live
„Björk: Biophilia Live er með áhugaverðari
tónleikaheimildarmyndum sem maður hefur
barið augum og góður endir á tónleikaferða-
laginu sem Björk lagðist í til að fylgja áttundu
breiðskífu sinni eftir.“ – Davíð Már Stefánsson
10. Inside Llewyn Davis
„Persónur Inside Llewyn Davis eru margar
æði skrautlegar, eins og búast mátti við í
Coen-mynd, og þá ekki síst undarlegur og
fárveikur djasstónlistarmaður, leikinn af
Goodman, sem messar yfir Davis í langri
ökuferð þeirra til Chicago og lýsir frati á al-
þýðutónlist.“ – Helgi Snær Sigurðsson
Kvikmyndir
ársins
FJÖLDI GÆÐAMYNDA VAR SÝNDUR Í BÍÓHÚSUM LANDSINS Á ÁRINU.
HELGI SNÆR SIGURÐSSON, EINN GAGNRÝNENDA MORGUNBLAÐS-
INS, VALDI TÍU AF ÞEIM BESTU SEM GAGNRÝNDAR VORU Í BLAÐINU.
1
3 4
2
Við gerð listans var litið til þeirra kvikmynda sem
frumsýndar voru á Íslandi á árinu. Tilvitnanir eru úr
kvikmyndadómum.
Menning
54 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28.12. 2014
Anna Þorvaldsdóttir hefur
vakið mikla athygli erlendis
fyrir tónsmíðar sínar og
kemur ekki á óvart þegar
hlustað er á plötuna Aerial
sem hefur að geyma tón-
smíðar Önnu frá síðustu árum og er krydduð
með skemmtilegum drunga, óhljóðum og
myrkri. Frábær plata og plata ársins 2014.
Ben Frost hefur það orð
á sér að semja háværa og
ágenga óhljóðalist, en á
Aurora sýnir hann á sér
nýjar hliðar. Verkin eru öll
samin á fartölvu, en lifandi
slagverk ljær henni lífrænan svip og þó að
sífelld glíma sé á milli óhljóða og laglínu er
platan ekki ögrandi eða ógnandi, hún er bara
falleg.
Dauðarokkssveitin Be-
neath hefur vakið athygli
utan landsteinanna fyrir
þróttmikið dauðarok eins og
heyra má á The Barren
Throne sem kom út vestan hafs snemma á
árinu. Það er ekki sami þungi í tónlistinni og
forðum, en kemur ekki að sök – fjölbreytt og
skemmtileg skífa.
Pönkið sneri aftur á árinu
eins og heyra mátti á Börn-
um, fyrstu breiðskífu
Barna. Tónlistin er ekki
flókin, en einkar áhrifarík
og textarnir sterkir og ágengir. Hægt er að
hlusta á tónlist sveitarinnar og kaupa á
Bandcamp.
Engin hljómsveit er
skemmtilegri á sviði en FM
Belfast og plötur sveit-
arinnar hafa verið hrein-
ræktuð gleði. Brighter Da-
ys er líka uppfull með fjöri
og galsa, en gamanið er kryddað með alvöru
eins og vera ber.
Eins og Árni Grétar Jóhannesson, sem
notar listamannsnafnið Fut-
uregrapher, lýsti því í við-
tali fyrir stuttu hefur Skyn-
vera verið í smíðum í á
þriðja ár. Tónlistin er harð-
ari á köflum og rafvæddari
en fyrri verk Árna, en líka léttara yfir henni,
gamansemi og fjör í bland við meiri alvöru.
Rökrétt framhald var kannski ekki svo
rökrétt framhald fyrstu
breiðskífu Grísalappalísu,
nema að því leyti að á henni
var sami hamagangur, spila-
gleði og geggjun og á frum-
rauninni. Lagasmíðar voru
beinskeyttari þó og þó fyrri platan hafi
hangið skemmtilega saman þá var þessi
betri.
Hugsanlega kannast fáir
við Heklu, fyrsta plötu
Heklu Magnúsdóttur, enda
hefur hún ekki komið út á
föstu formi, er bara að-
gengileg á Bandcamp. Það
er þó ástæða til að leggja nafnið á minnið og
hlustir við plötunni því tónlistin er til-
raunakennd og heillandi. Frábær frumraun.
Icarus þekkja kannski fáir
hér á landi en sveitin sú
hefur getið sér orð vestan
hafs fyrir skemmtilega
pönkaðan harðkjarna, kraft-
mikil músík með góðri
keyrslu og vel pældum textum eins og heyra
má á Ascending // Descending. Færi gefst
á að sjá sveitina spila á Eistnaflugi í sumar.
Svo mikið var fjallað um
tæknileg atriði varðandi
söngleik Ívars Páls Jóns-
sonar sem settur var upp
úti í New York að tónlistin
á Revolution in the Elbow
gleymdist – frábært safn af grípandi lögum
sem einvalalið flytur og með einkar súrum
textum um lífið í Olnbogabæ.
Á Temperaments býður
Kippi Kaninus, Guðmundur
Vignir Karlsson, upp á æv-
intýralega fjölbreytta raf-
tónlist með hliðrænum
sprettum í ýmsar áttir.
Hann hefur starfað einn um hríð, en birtist
margfaldur á skífunni – orðinn sjö manna
hljómsveit.
Á Palme, fjórðu hljóð-
versskífu sinni, fer Ólöf
Arnalds nýjar leiðir, beitir
raftónlist í meira mæli en
forðum og útsetningar eru
líka fjölbreyttari. Einlægnin
er þó enn til staðar í flutningnum og afrakst-
urinn er besta plata hennar hingað til.
Félagarnir í Pink Street Boys hafa kynnt
sig sem háværustu hljóm-
sveit landsins og þó það sé
kannski umdeilt er óumdeilt
að Trash from the Boys er
ein fjörugasta skífa sem
komið hefur út hér á landi í
mörg, mörg ár. Tónlistin er kraftmikil
keyrsla en þó miklu meira en það.
Nei sorrí, París norðursins, það frábæra
lag, er ekki á Sorrí, en plat-
an er jafngóð fyrir það eða
betri ef eitthvað er. Prins
Póló er Svavar Pétur Ey-
steinsson og hann kann öðr-
um fremur að semja og
flytja fáránlega grípandi tónlist með eitur-
snjöllum textum.
Það hefur tekið Samaris smá tíma að
koma saman sinni fyrstu
breiðskífu, enda hefur sveit-
in haft í ýmsu að snúast
vegna áhuga erlendra útgef-
enda. Það var þó þess virði
að bíða því Silkidrangar er
hreint fyrirtak, lágstemmd raftónlist, seið-
andi söngur og tregafullt klarínett í frábær-
um útsetningum.
Sigurður Flosason er af-
kastamikill alla jafna, en
aldrei eins og nú; Tveir
heimar er þriðja breið-
skífan sem hann sendi frá
sér á árinu. Á plötunni eru
verk þar sem djass og klassík mætast og
voru samin sérstaklega fyrir Sigurð.
Mengi er ekki afkastamikil útgáfa en það
sem gefið er út er fram-
úrskarandi eins og heyra
má á plötu Kippa, sem getið
er hér fyrir ofan, og svo á
skífunni They Hold it for
Certain... þar sem Skúli
Sverrisson, Anthony Burr og tíbetska söng-
konan Yungchen Lhamo spinna saman tor-
ræðan heillandi seið.
Sólstafir feta sína braut
frá drungarokki í óræðan
heim þar sem allt getur
gerst. Víst er gríðarlegur
þungi í tónlistinni á Óttu en
það er líka nóg af ljóðrænni
dramatík. Platan er lágstemmd og í stað
þess að ryðja öllu um koll í hausnum á
manni laumast hún inn og kemur sínu til
skila.
Úslandsspunaröðinni lauk
á árinu með tveimur plöt-
um, ÚÚ 11 og ÚÚ 12. Þær
voru báðar frábærar. Það er
mikill samhljómur í spun-
anum þó þeir félagar komi úr ólíkum áttum
og þegar vel tekst upp verður útkoman
snilld.
Þórir Georg Jónsson
sendi frá sér talsvert af tón-
list á árinu. Sumt hljómaði
eins og hann væri að lofta
út á lagernum, en það er
ekkert afgangsdót á Ræfli,
bara skemmtilega ögrandi og grípandi rokk.
Hljómur er hrár og hljómar ekki alltaf
hreinir, en tilfinningin er á sínum stað.
Íslenskar plötur ársins
ÞÓ AÐ MEIRIHLUTI ÞEIRRAR TÓNLISTAR SEM GEFIN ER ÚT HÉR Á LANDI SÉ ÓEFNISLEGUR, OBBINN GEFINN ÚT Á NETINU, KEMUR SUMT ÚT Á DISKUM
OG ANNAÐ ÚT Í TAKMÖRKUÐU MAGNI Á VÍNYL EÐA SNÆLDUM. VIÐ TÖLUM ÞVÍ ENN UM PLÖTUR OG ÞÁ LÍKA UM PLÖTUR ÁRSINS.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is