Dagrenning - 01.08.1947, Blaðsíða 8

að ráða fram úr efnahags- og f/ármála-öng-
þveiti því, sem nú væri að skella yfir brczka
heimsveldið.
Eitt dagblaðanna hér (Vísir) birtir daginn
áður — 5. ágúst — grein með þessari fyrir-
sögn: „F/arJiagsJegur fellibylur er að skeJJa á
brezku þjóðinni.“ í greininni segir: „Stjórn-
málaritarar brezku blaðanna og aðrir eru á
einu máli um, að þessi vika sé hin erfiðasta,
sem gengið liafi yfir stjórn brezka verka-
mannaflokksins, síðan hún tók við völdum
fyrir rúmum tveimur árum.
Menn sjá fram á, að brezka þjóðin verði
nú að lierða á mittisólinni með meira afli
en nokkru sinni á stríðsármmm, er horfur
voru sem svartastar og er það talið sannmæli,
sem lialdið liefir verið fram af andstæðing-
um Bretastjórnar upp á síðkastið, að f/ár-
Jiagsíegur fellibylur sé að skelJa yfir brezku
þjóðin a.“
Af þessari og öðrum svipuðum fréttum
dagana fyrir 6. ágúst mátti nokkuð marka
hvert stefndi. Hinn 6. ágúst 1947 flutti svo
brezki forsætisráðherrann ræðu sína eins og
boðað liafði verið, og tilkynnti margvíslegar
ráðstafanir er stjórnin og flokkur hennar
hyggðist að gera til þess að ráða fram úr
fjárhagsöngþveitinu, sem væri nú að skap-
ast. Athyglisverðustu orð forsætisráðherrans
voru þessi: Við eigum mí í annarri orustu
um Bretland. Þá orustu geta ekki hinir fáu
unnið. Þar verða að koma til samstiUt átök
allrar þ/óðarinnar.“
Allir vita hversu hörð „fyrsta orustan um
Bretland“ var, þegar Þjóðverjar höfðu nær
því sigrað hina þrautseigu, brezku þjóð með
sífelldum loftárásum. Nú líkir Attlee for-
sætisráðherra þeim þætti baráttunnar, sem
nú er hafinn, við þennan mesta og örlaga-
ríkasta þátt styrjaldarinnar og kallar hann
„aðra orustuna um Bretland.“
Daginn eftir lét fjármálaráðherran, Dal-
ton, unnnælt á þá leið, að nú væri brezka
þjóðin að sigla inn í „fjárhagslegan fellibyl“
og ógerningur væri að segja um það nú
hvernig þeirri siglingu reiddi af, eitt væri
víst, að út úr honum yrði ekki komist nema
öll þjóðin gerði skyldu sína.
Hér þarf ekki að minnast á ráðstafanir
brezku stjórnarinnar, en unmiæli Winston
Churshills við umræðurnar sýna þó glögg-
lega hversu róttækar þær ráðstafanir eru,
sem þegar liafa verið fyrirhugaðar. Hann
sagði m. a.:
„Með lögum þessum verður stjórninni
fengið í hendur miklu meira vald en nokk-
uiri stjórn hefir nokkru sinni fyrr verið veitt
í Bretiandi á friðartímum, og í mörgum grein-
um raunvcrulegt einræðisvald, sem ekki er
samboðið fr/áísum mönnum að afhenda
nokkurri ríkisstjórn.“ Churshill lagði til að
málinu yrði frestað í þrjá mánuði og er sú
tillaga hans athyglisverð, eins og síðar verð-
ur drepið á lauslega. Síðan 6. ágúst liafa
heimsfréttirnar mestmegnis snúist um þessa
yfirlýsingu brezku stjórnarinnar og afleiðing-
ar hennar. Og um hvöldið 10. ágúst flutti
Attlee forsætisráðherra útvarpsræðu í tilefni
þessara atburða, er útvarpað var um allan
heim. Er slíkt ekki gert nema mikið þvki
við ligg/a. í þeirri ræðu lét hann svo um
mælt að brezka þjóðin horfðist nú í augu
við miklu meiri örðugleika en nokkru sinni
fyrr á friðartímum.
I grein, sem Randolph Churshill hefir
skrifað nýlega um hina aðsteðjandi kreppu
í Bretlandi segir: „Sú kreppa, sem nú er að
skella yfir Bretland, verður miklu stórfelldari
en sú, sem gekk yfir 1936.“ Virðist svo sem
fyrstu afleiðingar þessara ráðstafana Breta
muni verða viðskiptastríð milli Bretlands og
Bandaríkjanna, og er það næsta furðulegt
þegar menn minnast hins svonefnda „Mars-
hall-plans“ um hjálp til handa Evrópu, sem
nú er til athugunar í ýmsum nefndum og
menn væntu nokkurs af í fyrstu.
6 DAGRENN I NG