Dagrenning - 01.12.1953, Page 16

VIII.
Vér vitum nú Iiver urðu örlög þessarar
tilraunar stórvelda Evrópu til að koma á
með sér bandalagi, sem lyrst og fremst
átti að hafa það hlutverk að vinna að
friði í heimi vorum. Fátt verður sann-
ara um þetta bandalag sagt en það, að
það var að „nokkru leyti öflugt en að
nokkru leyti veikt.“ Hlutverki sínu tókst
því þó ekki betur að gegna en
svo, að upp af deilum þessara
þjóða reis stórkostlegasta styrjöld, sem
enn hefir háð verið á hnetti vorum.
Þjóðabandalaginu, sem stofnað var 1920,
var þó aldrei formlega slitið eða það lagt
niður. Það varð óvirkt þegar Þýzkaland
braust út úr því og hóf að undirbúa síð-
ari heimsstyrjöldina.
Flestum er sú styrjöld enn í svo fersku
minni, að gang hennar þarf ekki að rekja
hér. Það skal þó rifjað npp — og lesend-
ur eru beðnir að minnast þess í sambandi
við atriði er síðar verður minnst á — að
þrjú af ríkjum þeim, sem föst sæti áttu
í gamla Þjóðabandalagsráðinu — Þýzka-
land, Italía og Japan — biðu ósigur í
þeirri styrjöld. Þeim var að nokkru leyti
sundrað og þau misstu alveg stórveldis-
aðstöðu sína a. m. k. um sinn.
Síðari heimsstyrjöldinni lauk 1945, og
áður en henni lank formlega var hafist
handa um að stofna nýtt bandalag á rúst-
um liins gamala. Undirbúningsráðstefna
að stofnun þessa nýja bandalags var liald-
in 25. og 26. apríl 1945, en bandalagið
sjálft er talið stofnað 24. október 1945.
Stofnendur þess voru um 50 þjóðir, og
það hlaut nafnið „Hinar sameinuðu
þjóðir“ (Unitet Nations).
Skipulag þessa stóra ríkjasambands —
hins stærsta, sem nokkru sinni hefir verið
stofnað á jörðunni — er í ýmsum atrið-
um öðruvísi en hins fyrra bandalags. Að-
al byggingin er þó svipuð, þ. e. Sam-
bandsþingið, þar sem öll sambandsríkin
eiga fulltrúa með jöfnum atkvæðisrétti,
og fast ráð — Oryggisráðið (The Security
Council) — sem í raun og veru er aðal
stjórn Sameinuðu þjóðanna — þýðingar-
mesta og valdamesta stofnun þeirra. Ör-
yggisráðið svarar mjög til Bandalagsráðs
Þjóðbandalagsins. Lítum nú snöggvast á
skipan þessa þýðingarmikla ráðs.
*
Það er þannig skipað að í því eiga
fimm stórveldi föst sæti, en auk þeirra
eiga 6 önnur ríki þar sæti, en þau eru
kjörin til ákveðins tíma. Hvert liinna
finnn stórvelda hefir neitunarvald í öll-
um málum, sem ráðið fjallar um. Þau
finnn stórveldi, sem liafa hin föstu sæti,
eru: Bandaríkin, Bretland, Frakkland,
Kína og Ráðstjórnarríkin. Hér kemur þá
aftur hið sama fyrir og í fyrra skiptið.
Hin ráðandi stóiveldi innan Sameinuðu
þjóðanna eru nákvæmlega jaf7imörg og
tæmar á öði'um fæti draumlíkneskis
Nebukadnesars.
Höfum vér þá hér hinn fótinn — hina
samstæðuna af hinum fimm „tám“ líkn-
eskisins? Voru hin fimm stórveldi Þjóða-
bandalagsins (1919-1939) „tærnar" á öðr-
um „fæti“ líkneskisins og eru hin fimm
stórveldi Sameinuðu þjóðanna (1945—?)
„tærnar“ á hinnm fætinnm?
Margt bendir til að svo sé og er þá aug-
Ijóst, að nú standa yfir allra siðustu tim-
ar þeirra skipulagshátta, sem tilheyra
„tímum heiðingjanna‘“, sem Kristur tal-
ar urn í hinum mikla spádómi sínum.
(Matt. 24.)
Að sjálfsögðu verða engar algildar
sannanir færðar fyrir því, að þessi spá-
dómsútskýring sé rétt, þótt margt bendi
til þess að svo sé. Til viðbótar því, sem
14 DAGRENNING