Morgunblaðið - 28.02.2015, Blaðsíða 57

TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@arnareggert.is
Þjóðlagasveitin The Unthankshóf starfsemi í Newcastle ognágrenni en stærsta sýslan
þar er Norðumbraland sem er vísun
í hið forna konungdæmi Norð-
umbríu. Newcastle er merkileg borg
og nánast eins og eyja hvað Bretland
varðar. Það er tiltölulega langt í
næstu þéttbýliskjarna, hvort heldur
norðan eða sunnan við og íbúar
þarna, „Geordies“, hafa sterka,
svæðisbundna sjálfsmynd og sú stað-
reynd að svæðið er hluti af Bretlandi
er lítið að flækjast fyrir þeim. Eins
og nærri má geta lýtur tónlistar-
menningin þarna áþekkum lög-
málum og norðumbrísk þjóðlaga-
tónlist býr yfir mörgum sérkennum,
eitthvað sem Unthanks hafa unnið
markvisst með.
Fyrstu skref
Þetta nafn er skrýtilegt og því
er ekki ætlað að vera einhver
kersknislegur útúrsnúningur heldur
eru þetta eftirnöfn systrana, Rachel
og Becky (faðir þeirra, George Unt-
hank, er giska þekktur tónlist-
armaður á Norðumbríuslóðum).
Fyrstu tvær plöturnar komu út und-
ir heitinu Rachel Unthank & The
Winterset og það þó að Becky, yngri
systirin, hafi verið hluti af sveitinni
frá upphafi. Hún var hins vegar enn
á táningsaldri þegar þessi fyrstu
skref voru tekin og óviss um hvort
hún ætlaði að gera tónlist að að-
alstarfa. Plöturnar vöktu hins vegar
mikla athygli og önnur platan, The
Bairns (2007), var tilnefnd til hinna
virtu Mercury-verðlauna. Á þriðju
plötunni, Here’s the Tender Coming
(2009), stigu systurnar svo fram sem
dúettinn The Unthanks. Tónlistin er
þjóðlagatónlist en formið er togað,
teygt og nútímavætt og systurnar
fylgja aðilum eins og Bellowhead,
Sam Lee og Lau að málum að því
leytinu til. Þessi „nýja bylgja“
breskrar þjóðlagatónlistar hefur
verið að skila frábærum listaverkum
þar sem haganlega er unnið með
áhrif úr ólíkum áttum. Þjóðlaga-
tónlist Norðaustur-Englands liggur
til grundvallar en djass, nútíma-
manna
Morgunblaðið/Eggert
Brim Gunnar Ragnarsson, forsöngvari Grísalappalísu, borinn um af gestum
á einum af tónleikum hljómsveitarinnar á Iceland Airwaves í fyrra.
MENNING 57
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 2015
tónlist og síðrokk streymir fallega
um völlinn þann. Unthanks virða öll
mæri að vettugi og þjóðlagatónlist-
arheimurinn, sem á það til að vera
einstaklega íhaldssamur, hefur
nálgast þær af tortryggni. Á meðan
heyrast „hallelúja“-hróp frá þekkt-
um nöfnum úr rokkheimum; Elvis
Costello, Ryan Adams, Radiohead
og Portishead hafa öll vottað Unt-
hanks virðingu. Það hefur Robert
gamli Wyatt líka gert en árið 2011
kom út plata, The Songs of Robert
Wyatt and Antony & the Johnsons,
þar sem þær systur takast á við lög
þessara tveggja listamanna.
Epík
Sú plata er fyrsti hluti af
þriggja platna heildarverki, „Diver-
sions“ (vol. 1, 2 og 3) þar sem brugð-
ið er af leið eins og nafnið gefur til
kynna. Hinar tvær komu út 2012, á
bindi 2 sungu systurnar með blást-
urssveit og í þriðja bindinu var þem-
að skipasmíðastöðvar en nóg er af
þeim í nágrenni Unthanks (syngja
þær m.a. „Shipbuilding“ eftir Cos-
tello, sem er þó jafnvel þekktara í út-
gáfu Roberts Wyatt).
Nýjasta „alvöru“ hljóðvers-
platan, Mount the Air, kom svo út í
þessum mánuði. Hér á ferðinni ep-
ískt, mikilúðlegt verk, tónlistin er
risastór en um leið ægifögur. Spirit
of Eden með Talk Talk kom í hug-
ann, þar sem þagnir og „það sem
ekki er spilað“ er jafn áhrifaríkt og
sjálf tónlistin (tékkið t.d. á titillaginu
sem er borið uppi af seiðandi fallegu
trompetspili nútímadjassarans Tom
Arthurs). Einnig er þarna þessi
magnaði, náttúrulegi andi sem
fylgir mörgu af því besta sem ég hef
heyrt frá frændum vorum Fær-
eyingum (Eivör, Enekk). Þetta er
svona „alger“ tónlist og hreint un-
aðslegt að dvelja í henni. Ó … þakka
ykkur, kæru systur.
Ó … þakkir …
Ljósmynd/Andy Gallacher
 Unthanks-systur eru frá Norður-
Englandi  Systurnar eru einir merk-
ustu þjóðlagatónlistarmenn Bretlands
»Unthanks virða öllmæri að vettugi og
þjóðlagatónlistarheim-
urinn, sem á það til að
vera einstaklega íhalds-
samur, hefur nálgast
þær af tortryggni.
Tvíeyki Rachel og Becky Unthanks eru mikilhæfir þjóðlagatónlistarmenn.
2 VIKUR Á TOPPNUM!
Besta leikkona í
aðalhlutverki
www.laugarasbio.is
Sími: 553-2075
SÝNINGARTÍMA MÁ NÁLGAST Á
LAUGARASBIO.IS, MIDI.IS OG
EINNIG Á SÍÐUNNI HÉR VIÐ HLIÐINA Á
- bara lúxus