Bókasafnið - 01.06.2011, Blaðsíða 3

bókasafnið 35. árg. 2011
Landskerfi bókasafna hf.
www.landskerfi.is
gegnir.is er vefviðmót bókasafnskerfis sem hýsir samskrá íslenskra bókasafna. Í samskránni eru
einkum bækur, tímarit, tímaritsgreinar, tónlistarefni og myndefni. Allar prentaðar íslenskar bækur
og íslensk tímarit eru skráð í gegnir.is. Kerfið veitir aðgang að upplýsingum um safnkost flestra
bókasafna landsins, auk þess sem margvísleg þjónusta er í boði fyrir notendur.
Efnisy rlit
4 Baldur Sigurðsson
Ritver og bókasafn – ást við fyrstu sýn?
9 Eva Ósk Ármannsdóttir
Upplýsingaarkitektúr.
Þú getur ekki notað það sem þú finnur ekki
17 Bragi Þorgrímur Ólafsson
Lakasta bók Íslandssögunnar?
Af ritdómi Jóns Sigurðssonar forseta 1844
22 Sigrún Klara Hannesdóttir
Á leið til fagstéttar. Bókavarðafélag Íslands 50 ára
28 Sigrún Klara Hannesdóttir
Það var jafnvel svolítill söknuður að fleygja allri
spjaldskránni... Viðtal við Huldu Sigfúsdóttur
31 Kolbrún Björk Sveinsdóttir og Svanhildur Eiríksdóttir
Sögupokar til að efla tengsl og örva ímyndunarafl
33 Steinvör Haraldsdóttir
Upplýsingahegðun og óhefðbundnar heilsumeðferðir.
Ritrýnd grein
40 Sólveig Þorsteinsdóttir
Niðurskurður hjá Heilbrigðisvísindabókasafni Landspítalans.
Áhrif á vísindavirkni og klínískt starf á Landspítalanum
45 Guðrún Hannesdóttir
Aðföng. Ljóð
Frá ritstjóra
Í þessu hefti Bókasafnsins eru nokkrar greinar undir fyrirsögninni Bókasöfnin og kreppan. Óneitanlega hefur samdráttur undanfarinna ára haft
áhrif á starfsemi bókasafna. Hér er ekki um skipulagða rannsókn að ræða, en í einni grein er þó sagt ítarlega frá því hvernig kreppan hefur haft
áhrif á starfsemi Heilbrigðisvísindabókasafns Landspítalans. Og vissulega hefur kreppan líka áhrif á þetta rit, áskrifendum hefur fækkað og
auglýsingar eru vandfengnari. En óþarft er að berja lóminn. Við höfum ekki þurft að kreista út ritsmíðar, þvert á móti komst ekki allt það efni
fyrir sem ritnefnd stóð til boða. Blaðið þyrfti því að stækka, og reyndar hefur það löngum verið stærra en nú er, en það kostar líka meira.
Almennt er ekki verið að berja lóminn á sviði bókasafna og upplýsingafræða, þvert á móti lifum við spennandi tíma, að sönnu nokkuð
ógnandi í bland, en til þess eru ógnir að mæta þeim. Miklar umræður eru á þessum vettvangi og má þar til dæmis nefna viðbrögð bókasafna
við hinni rafrænu þróun, sem er í senn ógnandi og gefur líka fyrirheit um nýja möguleika: er hin efnislega bók að hverfa, leysast upp í raf-
eindir, eru gælur fi ngurs við pappír að víkja fyrir köldum tökkum eða snertiskjá? Eru mannleg samskipti að breytast í rafboð, lyktarlausan
sýndarveruleika? Nokkur íslensk almenningsbókasöfn eru í samvinnu við bókasöfn á hinum Norðurlöndunum farin að spá í „næsta bókasafn“
og þar er horft bæði til hinnar rafrænu byltingar og menningarlegs og félagslegs hlutverks bókasafnins. Efni bókasafnins er ekki bara að
leysast upp í rafbylgjur, suður á Reykjanesi fá börnin sögur í poka.
„Frá bókasafni til samfélags-/menningarhúss“ var heiti á námskeiði á vegum Upplýsingar í vetur og í vor var viðfangsefni eins Morgunkorns
Upplýsingar ímynd bókasafns- og upplýsingafræðinga og bókavarða. Í grein í tilefni 50 ára afmælis Bókavarðafélags Íslands er vikið að þróun
bókavarða til fagstéttar en í annarri grein er meðal annars fj allað um starfsheitið „upplýsingaarkitekt“. Hulda Sigfúsdóttir rifj ar upp í viðtali
þegar spjaldskrá Borgarbókasafns var hent og annars staðar er fj allað um registur yfi r Landsbókasafns Íslands frá miðri 19. öld og má segja að
langur vegur sé milli þess og Gegnis nútímans. Skipulag upplýsinganna er mikilvægt sem og tæknin til að leita og hversu opinn aðgangurinn
er. En hvað um þann sem leitar upplýsinga og vinnur úr þeim? Um það er fj allað annars vegar í grein um ritver og bókasöfn og hins vegar í
fyrstu ritrýndu grein Bókasafnsins, grein um upplýsingahegðun græðara. Frá og með þessu hefti birtir Bókasafnið ritrýndar greinar í bland við
aðrar.
Einar Ólafsson
Útgefandi: Upplýsing. Félag bókasafns- og upplýsingafræða
Lyngási 18 | 210 Garðabæ | Sími 864 6220 | Netfang: upplysing@upplysing.is
Veff ang: www.upplysing.is
Prentun: GuðjónÓ – vistvæn prentsmiðja
Forsíðumyndin er bútasaumsteppi eftir Sigurbjörgu Júlíusdóttur, fyrrverandi
bókavörð í Borgarbókasafni Reykjavíkur, Gerðubergi. Í Gerðubergi var
öfl ugur bútasaumshópur um margra ára skeið og var Sigurbjörg mjög virk í
honum. Um þessa starfsemi var fj allað í 19. árgangi Bókasafnsins árið 1995.
Ljósmyndirnar í teppinu eru annars vegar af móður listakonunnar, Hildi
Þorfi nnsdóttur, og vinkonu hennar, Hönnu Karlsdóttur, og hins vegar af
ömmu listakonunnar, Steinunni Egilsdóttur.
Bókasafnið • 35. árgangur
júní 2011 • ISSN 0257-6775
46 Ingibjörg Steinunn Sverrisdóttir
Áhrif kreppunnar í Landsbókasafni Íslands
– Háskólabókasafni
47 Guðbjörg Garðarsdóttir
Skólasöfn á erfiðum tímum
48 Eyrún Ýr Tryggvadóttir
Sá sem á garð og bókasafn þarfnast einskis frekar.
Hugleiðingar um mikilvægi bókasafna
49 Áslaug Agnarsdóttir
Skemman og Opinn aðgangur
54 Þórhallur Þórhallsson
Tvö ljóð
55 Bækur og líf
58 Hólmkell Hreinsson
Minning þriggja bókavarða
60 Ingibjörg Steinunn Sverrisdóttir
Minning: Finnbogi Guðmundsson 1924-2011
61 Afgreiðslutími safna
66 Höfundar efnis
Ritnefnd:
Einar Ólafsson, ritstjóri – bokasafnid.timarit@gmail.com
Kristín Ingunnardóttir, gjaldkeri – kingunnar@gmail.com
Sigurborg B. Ólafsdóttir, ritari – sigurborg@internet.is
Hallfríður Hr. Kristjánsdóttir, – hallfridurk@landsbokasafn.is
Áslaug Óttarsdóttir – aslaugo@hi.is
Kristína Benedikz – krist@hi.is
Bókasafnið hefur frá árinu 1989 verið lyklað í Library &
Information Science Abstracts (LISA)