Bókasafnið - 01.06.2011, Page 30

30
bókasafnið 35. árg. 2011
og gegndi embætti borgarbókavarðar stuttan tíma eftir að
Snorri Hjartarson hætti og áður en Eiríkur Hreinn Finnboga-
son tók við árið 1966.
Fyrsti vísir að upplýsingaþjónustu varð til á þessum fyrstu
árum Huldu með því að skrifaðar voru niður í möppu tilvís-
anir í heimildir sem skólafólk gæti notað við ritgerðasmíð.
Þetta kom sér oft vel því lítið var til af skrám og efnisorða-
lyklum tímarita. Á þessum árum var einnig gerð flokkuð skrá
yfir bókakost safnsins. Gerður var efnisorðalykill við skrána
og nýttist þessi skrá vel í upplýsingaþjónustunni sem þá var
verið að koma á fót í útlánadeildinni. Elísabet Halldórsdóttir
og Þóra Sigurbjörnsdóttir unnu þetta verk að hluta til sem
lokaverkefni í bókasafnsfræðinni við Háskóla Íslands en verkið
var strax nýtt í Borgarbókasafninu.
Ekki var nein samvinna milli almenningsbókasafna og
rannsóknarbókasafna, hvorki um tölvukerfi, um þróun efnis-
orða á íslensku né annað. Svo einkennilegt sem það var virtust
þetta tveir aðskildir heimar sem ekki studdu hvor annan á
nokkurn hátt.
Bókavarðafélagið og flokkunarnefndin
Bókavarðafélag Íslands var stofnað 1960 og var Hulda einn af
stofnendum þess. Stofnfundurinn var haldinn í Hafnarfirði og
var Guðmundur G. Hagalín einn af helstu hvatamönnunum
að stofnun félagsins. „Það var sérstakt að halda fundinn í
safninu hennar Önnu Guðmundsdóttur í Hafnarfirði og okkur
þótti safnið ákaflega fínt,“ segir Hulda. Stofnfélagarnir voru
nálægt 40 þar af átta konur, allar úr almenningsbókasöfnum.
„Stemningin var góð á stofnfundinum en mér fannst þetta
ekkert merkilegt, meira bara sjálfsagt.“
Eitt af því fyrsta sem Bókavarðafélagið beitti sér fyrir var að
setja á laggirnar flokkunarnefnd til að þýða og aðlaga Dewey-
kerfið að íslenskum aðstæðum. Í flokkunarnefndinni voru
Björn Sigfússon, háskólabókavörður, Ólafur Hjartar af Lands-
bókasafni, Anna Guðmundsdóttir yfirbókavörður á Bókasafni
Hafnarfjarðar og Hulda. „Björn Sigfússon var upphaflega
formaður flokkunarnefndarinnar. Hann var stórmerkilegur
maður. Hann hlustaði alltaf á rök og var oft snöggur að fallast
á þau, þótt hann hefði áður haft aðra skoðun og var fyrstur
manna til að meta það sem fram var lagt. Hann var minnugur
og fróður og það var sko ýmislegt sem bar á góma í þessari
flokkunarvinnu, sem var bráðskemmtileg.“
Mikil vinna var lögð í þessa útgáfu en þegar átti að gefa
ritið út urðu miklar deilur út af því í hvaða formi þessi bók
ætti að vera. „Við í nefndinni vildum að bókin yrði prentuð,
en tveir úr stjórn Bókavarðafélagsins kröfðust þess að kerfið
yrði gefið út ódýrt í lausblaðaformi. Niðurstaðan var samt sú
að flokkunarkerfið var gefið út prentað á vegum Bókafulltrúa
ríkisins árið 1970. Þetta varð svo mikið hitamál að þessir tveir
gengu úr stjórninni í mótmælaskyni.“
Horft um öxl
Fyrir utan þrjú ár við nám og störf við Statens biblioteksskole
og Deichmanske bibliotek í Osló starfaði Hulda alla sína starfs-
ævi við flokkun og skráningu í Borgarbókasafninu. Þegar hún
er spurð hvað henni finnist hafa verið merkilegast á starfsferl-
inum er hún fljót að svara að það sé tölvuvæðingin. „Gríðarleg
vinna var við gerð spjaldskrárinnar. Við fórum í leiðangra úr
skráningardeildinni til að raða spjöldum inn í skrár útibúanna.
Okkur fannst mikil framför þegar við fengum spjaldafjölritara
svo hægt var að fjölga spjöldunum en þurfa ekki að vélrita
þau endalaust upp. Vinnan við spjaldskrárnar var gríðarlega
mikil og tímafrek og það urðu mikil straumhvörf þegar tölv-
urnar tóku við og hægt var að leggja af alla þessa spjalda-
vinnu. Aldrei hefði verið hægt að ímynda sér í upphafi að
hægt yrði að henda allri spjaldskránni og allri þeirri vinnu sem
fór í að byggja upp skrárnar. Það var jafnvel svolítil eftirsjá í því
að fleygja allri þessari vinnu, en svona er tæknin.“
Hulda lét af störfum við Borgarbókasafnið 1. maí 1999 og
voru þá liðin 50 ár frá því hún hóf þar fyrst störf.
Abstract
It was almost sad to see the card catalogue disappear
Hulda Sigfúsdóttir was the first Icelandic woman to study li-
brarianship. She got her degree from Statens bibliotekskole
(Norwegian Library School) in Oslo, Norway where she stu-
died 1952-1953. Before that she had worked at the Reykjavik
Public Library for a year and in the Deichmanske bibliotek
(Oslo Public Library) another year but the entrance require-
ments for the Library School in those days were two years of
practicum before being accepted into the year-long studies.
After her studies Hulda returned to Iceland and became one
of the key persons in Technical Services for the Reykjavik Pu-
blic Library creating the card catalogue for the Main Library
and all the branches. Hulda was one of the founders of the
Icelandic Library Association (Bókavarðafélag Íslands) in 1960
and she was also a member of a three-person committee that
created the first Icelandic version of an abridged version of
the Dewey Classification System in 1970. She retired in 1999
and that year there were 50 years from the time she had star-
ted working in the Reykjavik Public Library.
Starfsfólk Borgarbókasafns í janúar 1954. Frá vinstri Páll Jónsson,
Kristín Bjarnadóttir, Lára Pálsdóttir, Snorri Hjartarson, Hulda Sigrús­
dóttir, Katrín Magnúsdóttir og Herborg Gestsdóttir.