Húnavaka


Húnavaka - 01.05.1965, Side 8

Húnavaka - 01.05.1965, Side 8
6 HÚNAVAKA einnig til eflingar, að á 11. öld dvöldu hér útlendir biskupar, er margir hverjir voru mestu atgervismenn. Einn þeirra, Bjarnvarður Jiinn saxlenzki, var hér í 20 ár og bjó á Sveinsstöðum og Giljá hér í sveit. Vígði hann marga hluti, er birtu tign hans og gæzku. A 11. öld hefur áhugi rnanna vaknað á því að innleiða hér klausturlifn- að, en einsetulifnaður áður tíðkazt. Af landnámsmönnum mætti þar t. d. nefna Jörund kristna og Ásólf Tenálsson. Samkvæmt Laxdælu hefur Guðrún Osvífursdóttir orðið einsetukona eftir lát síðasta manns síns, Þorkels Eyjólfssonar. Þar segir, að hún hafi verið „fyrst nunna á Islandi og einsetukona". Þá má nefna Mána hinn kristna á Holti á Kolkumýrum, sem frá var sagt í Þorvalds þætti víðförla, er liélt helga trú með mörgum manndygðum og góðlifnaði. í Græn- lendingasögu er getið um, að Guðríður kona Þorfinns Karlsefnis, hafi gerzt einsetukona og nunna í Glaumbæ. — Eftir kristnitökuna höfum vér einnig heimildir um einsetufólk. A dögum Jóns biskups Ögmundssonar var einsetukona á Hólum, er Hildur hét. Svo er henni lýst í jarteiknum úr Jóns sögu helga: „Ung að aldri en hrein að líkama, lítillát í verki, mild í hugskoti, fögur að áliti en fegri að trú.“ Sagt er, að hún hafi aldrei talað veraldlegt orð gálaust, heldur hafi hún bent er hún þurfti á lífsviðurværi að halda. Gróa Gissurardóttir biskups gerðist nunna í Skálholti eftir lát manns síns, Ketils biskups Þorsteinssonar. F.innig var þar nunna á dögum Páls biskups, er mjög var talin heilög, Ketilbjörg að nafni. Og á Þingeyrum er getið mjög strangrar ein- setukonu, er Úlfrún hét. Á hún að hafa sagt Guðmundi Arasyni fyrir um biskupsdóm hans. Um 1200 var hér á Þingeyrum einsetu- maður að nafni Björn eða Bjarni, og hét Kolþerna móðir hans. Hann á að hafa búið í háu og fögru húsi og var hljótt þar hjá. Loks má geta þess, að Katrín fyrsta abbadís á Reynistað hafði áður verið einsetukona á Munkaþverá. — Af þessum dæmum má sjá, að menn hafa talið það vænlegt til sáluhjálpar að hafna heiminum og lifa kyrrlátu lífi í guðrækileg- um hugleiðingum. Hitt mun þó hafa tíðkazt mest, eftir að klaustr- in risu, að menn færu þangað og lifðu einlífi. Þar öðluðust sumir höfðingjar Sturlungaaldarinnar hvíld og næði, þar sem þeir gátu iðkað iðrun og yfirbót fjarri skarkala heimsins. Ein tilraun var gerð til klaustursstofnunar fyrir árið 1133, og var það í Bæ í Borgarfirði. Þar var að verki Hrúðólfur, erlendur biskup.

x

Húnavaka

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Húnavaka
https://timarit.is/publication/1122

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.