Húnavaka - 01.05.1965, Side 15

HÚNAVAKA
13
Úr Þingeyrakirkju.
yfirleitt ókunnir og ætla verður að klaustramenn og klerkar hafi
átt mikinn þátt í ritun þeirra. Og segja má þeim til hróss, að þeir
hafa haldið efninu ómenguðu af trúarskoðun samtímans. Ekkert er
því til fyrirstöðu, að klerklegir menn hafi alið í brjósti sér slíka
lotningu fyrir sögu þjóðarinnar þar sem kirkjan var ávallt þjóðleg
stofnun í landinu. í Húnavatnssýslum eru taldar gerast sex Islend-
ingasögur, þar af þrjár í næsta nágrenni Þingeyra: Heiðarvígasaga,
Vatnsdælasaga og Hallfreðarsaga, en vestur í sýslunni er sögusvið
Kormákssögu, Bandamannasögu og Grettissögu. Heiðarvígasaga er
talin elzta ritaða sagan á Norðvesturlandi og jafnvel elzt allra Is-
lendingasagna. Talið er að hún kunni að vera rituð á Þingeyrum.
Sé svo, er klaustrið brautryðjandi í íslendingasagnagerð vorri. Ein-
ar Ólafur Sveinsson segir söguna til orðna fyrir áhrif frá Þingeyr-
um. Hann ritar á þessa leið: „Áhrif frá klaustrinu hlutu að berast
út um landið. Einn fyrsti ávöxtur þessara áhrifa er Heiðarvígasaga."
Og Sigurður Nordal segir, ,,að hvergi sé eðlilegra að fyrsta íslend-
ingasagan hafi myndazt en í Þingeyraklaustri, miðstöð íslenzkrar
sagnaritunar á þessum tíma.“
Eftir aldamótin 1300 fer heimildum fækkandi um bókmennta-