Dagblaðið Vísir - DV - 16.01.2009, Blaðsíða 16

Nú eru þrír mánuðir liðnir síðan Ís-
land fór á hliðina, en tvö ár síðan
glöggir menn sáu í hvað stefndi. Yfir-
leitt er nú ekki hlustað á menn sem
eru að reyna að koma vitinu fyrir fólk,
og oft er eina leiðin að láta svoleiðis
fólk renna duglega á rassinn. Það er
þá lítið annað að gera en að reyna að
standa upp og spjara sig. Uppgangur
og velgengni eiga marga feður, en tap
og gjaldþrot eru munaðarleysingjar,
sagði einhver, og á það vel við „ekki
mér að kenna“ sem heyrist í sölum
Alþingis og úr rústum bankanna.
Ég er algjörlega sammála er-
lendum fræðimönnum sem halda
því fram að íslenska gjaldþrotið or-
sakaðist ekki af undirmálskrísunni
vestra, heldur af eigin gjörðum og
stjórnlausum lántökum bankanna
og þeirra meðreiðarsveina. Margt er
hægt fram að telja, en eitt er þó öðru
fremra og það er vitleysan að hafa
haft tvær mismunandi peningamála-
stefnur í sama landinu, en það geng-
ur ekki upp. Það er í sjálfu sér einnig
grátbroslegt að menn héldu að þeir
gætu stofnað einhverja alþjóðlega
bankaparadís eða miðstöð á Íslandi.
Það segir sig sjálft að krónan okk-
ar, þessi micro-gjaldmiðill, er ein-
faldlega of lítil til þess. Ekki er ég þó
að gera lítið úr krónunni, hún hefur
dugað vel í gegnum tíðina og kemur
til með að duga vel í framtíðinni ef við
höldum vel á spöðunum.
Við getum aldrei aftur leyft klíku
af siðspilltum afætum í sjálfsafneitun
að hertaka efnahagslíf okkar Íslend-
inga og fremja efnahagsleg hryðju-
verk sem geta ekkert annað kallast en
landráð og föðurlandssvik. Mörgum
er um að kenna, en ég held að stjórn-
völd beri mesta ábyrgð á því hvern-
ig komið er og því regluverki sem
afæturnar fengu að vinna við, eftir-
litslaust. Hvar í vestrænum heimi er
formaður stjórnar fjármálaeftirlits
í glansauglýsingum og bæklingum
fyrir einkabanka? Maður hristir bara
hausinn, ruglið er svo ömurlegt. Ekk-
ert virðist hafa komið út úr þessari
útrás nema nokkur hundruð tusku-
búðir og þúsund milljarða skuldsetn-
ing þjóðarinnar sem næstu kynslóðir
þurfa að horfast í augu við. Þetta líkist
allt einu stóru píramídasvindli.
Í dag er „Iceland“ samnefnari
efnahagslegra hörmunga og gjald-
þrots, og verður „The Icelandic Way“
notað um ókomna tíð í heiminum
um eitthvað sem er gjaldþrota eða
á leiðinni í gjaldþrot. Já, hvílík eft-
irmæli (sic!) Það sem mér finnst þó
athyglisvert er að það virðist vera al-
gjört forystu-, aðgerða- og upplýs-
ingaleysi hjá stjórnvöldum.
Stjórnarflokkarnir eru að velta
sér upp úr alls konar málum sem
skipta minna máli eins og hlutirnir
eru og virðast ekki sjá þjóðina kvelj-
ast og eignirnar brenna upp. Þeir sjá
framhjá mótmælunum, þeir sjá ekki
hörmungarnar, þeir sjá ekki að sér,
þeir sjá ekki neitt. Þetta eru blindir
menn sem dettur ekki í hug að segja
af sér.
föstudagur 16. janúar 200916 Umræða
Glöggt er gests augað
Spurningin
„Jú, það eiga allir séns, líka Páll Baldvin,“
segir Björn Ingi Hrafnsson, ritstjóri
Markaðarins, viðskiptablaðs fréttablaðs-
ins og umsjónarmaður samnefnds
þáttar á stöð 2. Páll Baldvin Baldvinsson,
fulltrúi ritstjóra á fréttablað-
inu, ritaði fjölmiðlapistil í
blaðið í gær þar sem hann
sagði að þáttur Björns Inga
á stöð 2 myndi bíða
afhroð í áhorfsmæl-
ingum sem næsti
dagskrárliður á eftir
fréttum stöðvar-
innar því hann
höfðaði ekki til
kjöráhorfenda
hennar.
Áttu ekki séns,
Björn ingi?
Sandkorn
n Sjálfstæðismenn eru sem á
nálum vegna yfirvofandi að-
gerða Geirs H. Haarde. Fæstir
vita hvað formaðurinn er að
hugsa varðandi ráðherraskipti
og hreinsun út úr Seðlabanka
og Fjár-
málaeftirliti.
Víst er þó
að Geir bíð-
ur þess að
landsfund-
urinn verði
afstaðinn
og hann fái
endurnýj-
að umboð til formennsku. Þá
fyrst telja menn að hann leggi
til atlögu við Davíð Oddsson og
aðra þá sem unnið hafa leynt
og ljóst gegn honum. Aðeins
liggur fyrir það eitt að Björn
Bjarnason hverfur af ráðherra-
stóli og Bjarni Benediktsson
kemur í staðinn. Allt eins er
talið að breytingarnar verði
víðtækari.
n Leyndin yfir eigendum Við-
skiptablaðsins er ennþá algjör.
Haraldur Johannessen heldur
fast utan um lista hinna dul-
arfullu og gefur ekkert upp
fremur en Arna Schram, for-
maður Blaðamannafélagsins,
sem var einn hinna stálheppnu
sem fékk vinnu hjá leynifélag-
inu. Arna er svo á hinn bóginn
að vinna að hag allra þeirra
blaðamanna sem Framtíðar-
sýn borgar ekki laun. Staða for-
manns Blaðamannafélagsins er
þannig mjög snúin.
n Sá naski vefur Orðið á göt-
unni fullyrðir að það sé talið
skaða trúverðugleika Við-
skiptablaðsins ef upplýst verði
hverjir voru svo heppnir að fá
það á silfurfati þegar Framtíð-
arsýn gafst upp. Guðmund-
ur Magnússon, ritstjóri Eyj-
unnar og Orðsins, upplýsir
að Róbert Wessman sé einn
þeirra huldumanna Haraldar
Johannessen sem standa að
leynifélaginu Myllusetri ehf.
Þá nefnir hann Sigurð Ein-
arsson, fyrrverandi stjórnar-
formann Kaupþings, og telur
nafnleyndina vera til að skaða
ekki orðspor Viðskiptablaðs-
ins!
n Staða Morgunblaðsins og
Ólafs Stephensen ritstjóra
verður pín-
legri eftir
því sem
lengra líður
án þess að
neinn vilji
taka yfir
5000 millj-
óna króna
skuldabagga
félagsins. Einar Sigurðsson,
forstjóri Árvakurs, boðaði það
í desember að skamman tíma
þyrfti til að koma saman nýj-
um eigendahópi. Síðan hefur
það eitt gerst að Nýi Glitnir
hefur lagt félaginu til 5 millj-
ónir á dag til að koma blaðinu
út og halda prentsmiðjunni
gangandi. Vandi Glitnis er sá
að staðfest gjaldþrot Árvak-
urs þýðir gríðarlegt högg fyrir
efnahagsreikning bankans.
Því heldur vitleysan áfram og
almenningur borgar.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: elín Ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur helgason, asi@birtingur.is
dv á netInu: dv.Is
aðalnúMer: 512 7000, rItstjórn: 512 7010,
áskrIftarsíMI: 512 7080, auglýsIngar: 515 70 50.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Þetta er 2009-
vinkillinn. Útrás
hjartans. Gefa
en ekki taka.“
n Brynhildur Guðjónsdóttir um sýninguna
Brák sem hún ætlar að sýna í Kaupmannahöfn.
- Fréttablaðið
„Oft loðir skíturinn mest
við þá sem kasta honum,
bæði í alvörunni og í
orðum, þannig að þeir eru
nú ekki í neinni stórkost-
legri hættu.“ Arnar Jónsson hjá
Sauðfjársetrinu á Ströndum sem skorað hefur á
útrásarvíkinga að koma og vera skotmörk í árlegu
skítkasti. - DV
„Ég sótti um í
Leiklistarskólan-
um á sínum tíma
en komst ekki inn.
Þá fór ég í fýlu í nokkur
ár... eða svona... fór inn í
mig.“ Pétur Jóhann um velgengnina eftir að
honum var hafnað í Leiklistarskólanum. - Vikan
„Vinsamlega sýnið þolin-
mæði. Það hrundu allir
vefþjónar okkar kl.11.55 í
dag vegna mikils heim-
sóknafjölda.“ Tilkynning Iceland
Express eftir að þeir hófu rýmingarsölu á
flugsætum í vikunni. Í kjölfar þess hrundu allir
vefþjónar fyrirtækisins vegna mesta álags í sögu
félagsins. - visir.is
„Mér leið svolítið kjána-
lega, bara eins og ég væri
fimm ára.“ Færeyska X-Factor-
stjarnan Jógvan um vel heppnaða afmælisveislu
sína og mikið pakkaflóð. - Séð og heyrt
Fæðing siðleysis
Leiðari
Það þarf enga rannsóknarnefnd til að komast að því að ástæðan fyrir hruni Íslands var skuldir. Og það þarf ekki heldur nefnd til að rannsaka hver
beri ábyrgð á skuldunum. Það þarf hins veg-
ar rannsóknarnefnd til að skilja hvers vegna
hinir ábyrgu axla ekki enn ábyrgðina og
halda áfram að rústa velferð almennings.
Ekkert bannar bönkum að skuldsetja sig
og ekkert meinar einstaklingum að skuld-
setja sig. Enginn einn skuldsettur maður get-
ur borið þjóðhagslega ábyrgð. Til þess ræður
almannavaldið seðlabankastjóra, forsætis-
ráðherra og viðskiptaráðherra. Það er þeirra
að koma í veg fyrir að þjóðarbúið verði í heild
sinni svo skuldsett að ríkið, og þar með al-
menningur, þurfi að lenda saklaus í ánauð.
Meðan Geir Haarde var fjármálaráðherra
og forsætisráðherra og Davíð Oddsson for-
sætisráðherra og seðlabankastjóri uxu þjóð-
arskuldir minnst tífalt og nálguðust heims-
metið. Davíð rak ríkið eins og konungdæmi,
en Geir rak það eins og fyrirtæki. Hann leit
svo á að mestu skipti að ríkissjóður væri
skuldlaus, jafnvel þótt efnahagslífið í heild
stefndi fram af hengiflugi ofurskulda. Þeir
tveir virðast líta svo á að þeir beri enga þjóð-
hagslega ábyrgð. Það litla sem þeir gerðu
var skaðlegt. Þeir ýttu undir skuldsetningu
almennings, stýrðu fólki inn í skuldaáþján,
héldu bindiskyldu bankanna í lágmarki, og
síðast en ekki síst snarhækkaði Davíð stýri-
vexti og opnaði þannig á brotsjó lána yfir
landið. Meðan skuldaflóðið ágerðist styrktist
krónan, en það var ljóst að hún myndi hrapa
þegar skuldirnar yrðu innheimtar og krón-
um yrði skipt yfir í erlenda gjaldmiðla.
Niðurstaðan af efnahagshruninu er hin-
um valdasjúka og hefnigjarna Davíð nokk-
uð hagfelld. Nú hefur ríkið miklu meiri völd
yfir efnahagslífinu í landinu og þar með fyr-
irtækjum þeirra manna sem Davíð hótaði og
hataðist við leynt og ljóst. Og enginn getur
snert við honum nema Geir, sem þorir það
ekki, því hann óttast Davíð og veit að ef Dav-
íð fer verður hann næstur.
Stóra spurningin nú er hvernig yfirlýsti
lýðræðisflokkurinn Samfylking náði að
drepa hugsjónir sínar með því að hindra
kosningar og halda Davíð og Geir við völd.
Ástæðan er líklega ósköp einföld og mann-
leg. Hún snýst um valdagræðgi í bland við
sérhlífni og persónulega nauð. Sumir ráð-
herrar og margir þingmenn eru með hrika-
lega skuldsett heimili, jafnvel á barmi gjald-
þrots. Ef þeir ganga gegn flokki sínum
blasir gjaldþrot við þeim og þar með enda-
lok stjórnmálaferilsins. Af því stafar siðleysi
Samfylkingarinnar undir stjórn Ingibjargar
Sólrúnar, sem er einn helsti sökudólgurinn í
efnahagshruninu.
Ingibjörg virðist hafa setið leynifundi
með Davíð og Geir og leynt viðskiptaráð-
herranum stöðu mála, miðað við yfirlýsing-
ar hans um vanþekkingu. Í eðlilegu lýðræði
hefði viðskiptaráðherrann sagt af sér vegna
niðurlægingarinnar af hálfu formannsins,
óháð eigin ágæti og heilindum. Það er hins
vegar vafamál hvort persónulegur fjárhagur
hans þoli tekjumissi, þar sem hann hefur óg-
urlegt myntkörfulán á húsi sem hann getur
ekki selt, ekki frekar en aðrir. Ömurleg rétt-
arstaða einstaklinga gagnvart bönkum hefur
líka áhrif á lýðræðislega kjörna fulltrúa. Þeir
eiga velferð sína og fjölskyldunnar undir því
að spila með í siðleysinu.
jón trausti reynisson ritstjóri skrifar. Í eðlilegu lýðræði hefði viðskiptaráðherrann sagt af sér vegna niðurlægingarinnar.
kjaLLari
Guðmundur
Franklín Jónsson
kaupsýslumaður skrifar
„Hvar í vestrænum
heimi er formaður
stjórnar fjármálaeft-
irlits í glansauglýsing-
um og bæklingum fyrir
einkabanka?“
bókStafLega