Dagblaðið Vísir - DV - 04.09.2009, Síða 24

Dýr hroki
Íslendingar eru uppfullir af þjóð-rembu og hroka án þess að eiga mikið inni fyrir slíkum löstum, enda þarf fólk ekki að vera lang-
skólagengið í sálarfræðum til þess að
átta sig á að rót þessa liggur í bullandi
minnimáttarkennd. Mislukkuðum ves-
alingum, sem eru dæmdir til þess að
vera alla tíð minnipokamenn á heims-
mælikvarða, hættir því miður til að
upphefja sig og gera meira úr hæfileik-
um sínum og getu en efni standa til.
Nýjasta og nærtækasta dæmið er vitaskuld íslenska útrásin en sú glæsta sigurganga of-urgreindra og fram úr hófi
áhættusækinna íslenskra viðskipta-
vitringa leiddi til þess eins að þjóðin
berst nú í hyldjúpum hægðum fyrir lífi
sínu og framtíð.
Löngu áður en Íslendingar sjálfir rumskuðu af góðær-isdraumnum og áttuðu sig á því að þeir væru gjald-
þrota aumingjar höfðu útlendingar
reynt að hnippa góðlátlega í okkur og
benda á að víkingarnir okkar væru
ekki snillingar heldur í besta falli firr-
tir fábjánar. Að sjálfsögðu skelltum
við skollaeyrum við þessu leiðinda-
nöldri í öfundsjúkum og heimskum
útlendingum sem gátu ekki unað lítilli
smáþjóð lengst norður í ballarhafi að
vera mesta, besta, ríkasta, klárasta og
stórasta fólk í heimi.
Landsforeldrarnir okkar brugð-ust hinir verstu við og gerðu sitt til þess að fullvissa bæði sauðsvartan almúgan á Ís-
landi og heimsbyggðina alla um að
Íslendingar væru í alvörunni svona
geðveikt klárir og flinkir í fjármálum.
Ingibjörg Sólrun lýsti því ákveðin yfir
að hér væri barasta alls engin kreppa
rétt áður en hún skall á með slíkum
ósköpum að annað eins hefur ekki
sést. Forsætisráðherrann Geir Haarde
gekk enn vaskar fram en Ingibjörg
Sólrún og lagðist í heimsreisu til þess
að útskýra fyrir útlendum sérfræðing-
um hversu allt væri nú í miklu lukk-
unnar velstandi í íslensku bönkunum.
Menntamálaráðherrann, Þorgerður Katrín, lét ekki heldur sitt eftir liggja og mælti eindregið með því
að danskur sérfræðingur sem nánast
spáði fyrir um íslenska hrunið upp
á dag færi í endurmenntun. Hag-
fræðitaktar og Excel-snilli Íslendinga
væri svo þróuð að hann væri bara ekk-
ert að fatta hina tæru snilld.
Afleiðingar íslenska hrok-ans koma nú niður á hverju mannsbarni á Íslandi, líka þeim ófæddu, en samt virð-
ast íslenskir stjórnmálamenn ekki
hafa lært hætishót af hörmungunum.
Útlendingar hafa nefnilega enn áhuga
á íslenskum efnahagsmálum og hafa
enn ekki gefist upp á því ýmist að
benda á veikleika okkar eða gefa ráð.
Þessu er að sjálfsögðu frekar illa tekið
þar sem Íslendingar þykjast þrátt fyrir
allt enn nógu klárir til þess að vita allt
best sjálfir.
OECD hefur eina ferðina enn leyft sér að hafa skoðan-ir á Íslandi og mælir með óvinsælum niðurskurði í
viðkvæmum málaflokkum, inngöngu
í Evrópusambandið og upptöku evru.
Þessi boðskapur þykir svo ruddaleg-
ur að svarnir pólitískir andstæðing-
ar, Ögmundur Jónasson heilbrigð-
isráðherra og Björn Bjarnason, ekki
lengur ráðherra, geta sameinast um
að froðufella yfir afskiptasemi OECD.
Ögmundur talar um met í yfirlæti og
Björn er sármóðgaður yfir þessum
afskiptum einhverra útlendinga af ís-
lenskum stjórnmálum.
Sjálfsagt getur þjóð smásála greint hroka í sinn garð í skýrslu OECD en Ögmundur gleymir hins vegar
óslegnu meti Íslendinga í
hroka þegar hann neitar
að taka umvandanir út-
lendinga til athugunar.
Höldum bara áfram að loka eyrunum fyrir áliti útlend-
inga og höldum áfram
að fara okkar leiðir. Það
hefur gefist svo assgoti vel
hingað til.
Sandkorn
n Staða Kristjáns Möller sam-
gönguráðherra er sú að hann er
talinn fyrstur á lista þeirra sem
skipt verður út úr ríkisstjórn
Jóhönnu Sigurðardóttur. Það
gæti orðið um áramót ef stjórn-
in lifir. En
það er ljós
við enda
ganganna í
pólitísku lífi
Kristjáns. Á
næstu mán-
uðum þarf
að klippa
á nokkra
borða vegna stórverkefna Vega-
gerðarinnar. Mjóafjarðarbrú í
Ísafjarðardjúpi var vígð í gær og
Kristján með skærin. Þá er fram
undan að opna Héðinsfjarðar-
göng og nýjan veg um Trölla-
tunguheiði. Ráðherrann mun
örugglega gæta þess að verða í
sviðsljósinu til að styrkja sig.
n Framsóknarflokkurinn und-
ir stjórn Sigmundar Davíðs
Gunnlaugssonar er ekki á flugi
þessa dagana þrátt fyrir Icesave
og annan ófögnuð. Kannan-
ir sýna að
flokkurinn
er á þessum
átakatímum
að missa
fylgi. Þannig
mældi
Capac-
ent hann
tveimur
prósentustigum minni nú. Þetta
veikir mjög stöðu Sigmundar
Davíðs sem hefur verið grimm-
ur og jafnvel illyrtur í umræðum
um skuldaklafa Icesave.
n Fylgisleysi Framsóknarflokks-
ins heldur ekki vöku fyrir öll-
um í þingflokknum. Þannig
er hermt að Siv Friðleifsdóttir
brosi í kampinn en hún hef-
ur ekki verið sérlega hliðholl
formanni sínum. Þá þykjast
menn merkja gleðiblik í augum
Guðmundar Steingrímssonar
alþingismanns sem fullvíst er
að stefni á formennsku. Guð-
mundur hefur verið að sanna
sig í þinginu sem leiðtogaefni.
Fari svo verður hann þriðji
ættliður sem velst til forystu í
Framsókn. Afi hans, Hermann
Jónasson, var lengi forsætisráð-
herra flokksins og Steingrímur
faðir hans var formaður flokks-
ins og forsætisráðherra
n Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
fyrrverandi formaður Samfylk-
ingar, er nú óðum að ná fullum
styrk eftir erfið veikindi. Pólitísk
staða hennar er engin en hún
er samt sögð vera reiðubú-
in til allra
góða hluta.
Vandinn er
sá að hún
og Jóhanna
Sigurðar-
dóttir for-
sætisráð-
herra eru
ekki í neinu
sérstöku sambandi. Helstu
stuðningsmenn Ingibjargar Sól-
rúnar vilja að hún fái sæti í rík-
isstjórn sem utanþingsráðherra.
Sjálf mun hún vera jákvæð á
slíka lausn en aðrir eru efins.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: elín Ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur helgason, asi@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnÚmer: 512 7000, ritStjórn: 512 7010,
áSkriftarSími: 512 7080, auglýSingar: 512 70 50.
umbrot: dv. Prentvinnsla: Landsprent. dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Fávitastofn-
un frjálshyggj-
unnar.“
n Jónas Kristjánsson um OECD og ummæli
þeirra úr skýrslu frá árinu 2006 þar sem íslensku
bankarnir eru sagðir sterkir og ættu að þola stór
högg. - jonas.is
„Fólk verður hraustara í
fjárhagslegum niður-
sveiflum.“
n Christopher J. Ruhm, hagfræðiprófessor hjá
háskólanum í Norður-Karolínu í Bandaríkjunum,
sem hefur í tíu ár rannsakað áhrif kreppu á
heilsufar fólks. Það sé líklegra til að borða hollari
mat og hreyfa sig meira. - DV.is
„Ef ég ætti
peninga
myndi ég
kaupa hann
aftur.“
n Bubbi Morthens um samning sinn við Sjóvá
og Íslandsbanka þar sem hann afsalaði sér rétti á
stefgjöldum í þó nokkur ár. - Fréttablaðið.
„Á Íslandi urðu
bankakreppa,
skuldakreppa,
gjaldeyris-
kreppa og ríkis-
fjármálakreppa samtím-
is.“
n Svein Harald Øygard, sem gegndi embætti
seðlabankastjóra Íslands um hálfs árs skeið, um
sérstöðu íslensku kreppunnar. - mbl.is
Davíðsæskan
Leiðari
Meðlimir í Heimdalli, félagi ungra sjálfstæðismanna í Reykjavík, minna á ungu kommúnistana sem komu til varnar Sovétríkj-
unum, hinu stökkbreytta afkvæmi hugsjóna
þeirra. Í yfirlýsingu sem þeir sendu frá sér við
kjör nýs formanns halda Heimdellingar því
rakalaust fram að efnahagshrunið eigi „upp-
runa sinn í opinberum afskiptum af frjálsum
markaði“.
Hugsjónin um frjálsan og óheftan mark-
að er í grófum dráttum praktísk, en hún er að
hluta til ósamrýmanleg frelsi einstaklings-
ins, sem Heimdallur gefur sig út fyrir að verja.
Við erum nú í þeirri stöðu að bankar hafa nýtt
frelsi sitt til að hneppa heila kynslóð þjóðar-
innar í ánauð. Frelsi bankanna er okkar helsi.
Heimdallur gerir út á að vera „framvörður
í hugsjónabaráttu fyrir frelsi einstaklingsins“,
ekki ólíkt fullorðinsdeild Sjálfstæðisflokksins
áður en hún stýrði einstaklingunum í núver-
andi stöðu. Heimdallur eftir hrun kemur fram
eins og áróðursmaskína sem vill forrita frjálsa
einstaklinga til að gleyma orsökum ófara
þeirra. Heimdellingar tala niður til
fólks með yfirlætisfullum áróðri um
að mesta hættan nú sé að það sé ver-
ið að „hræða íslensku þjóðina“ með
svartsýnistali. Frjálsir einstaklingar
eru hins vegar fullfærir um að móta
sínar eigin skoðanir með gagnrýnni
hugsun. Hugmyndir Heimdellinga
um mötun einstaklinganna eru
árás á trúna á hinn frjálsa og upp-
lýsta mann. Í þeim felst vantrú á
getu einstaklinga til að hugsa sjálf-
stætt. Það er kannski í þeirri vantrú
sem ungir og gamlir sjálfstæðismenn endur-
taka sömu blekkinguna um að þeir verji frelsi
einstaklinganna.
Það er rétt að opinber afskipti ríkisstjórna
Davíðs Oddssonar og Geirs Haarde höfðu
hörmulegar afleiðingar, til dæmis eiginleg
ríkisábyrgð þeirra á bönkunum, en afskipta-
leysi þeirra var verra. Vandinn nú er fyrst og
fremst að þeir veittu bönkunum of mikið frelsi
á kostnað almennings og bjuggu þannig um
hnútana að fall þeirra yrði axlað af einstakl-
ingunum. Niðurstaðan blasir við:
Frelsi bankanna rústaði frelsi ein-
staklinganna.
Við þurfum því að tryggja frelsi
einstaklingsins með því að setja
bönkum hömlur. Það þarf að tak-
marka frelsi fjármagnseigenda til
að hneppa frjálsa einstaklinga í
skuldaánauð. Það þarf að beita inn-
gripi ríkisins til að stöðva arðrán
auðmanna á einkafyrirtækjum. Það
þarf að afnema frelsi bankanna til
að hækka lánin okkar sem og frelsi
bankanna til að svipta okkur aleigunni fyrir
það eitt að fjárfesta í heimili. Allt eru þetta op-
inber afskipti af frjálsum markaði til að endur-
heimta frelsi einstaklinga.
Heimdalli virðist hafa mistekist að læra af
hruninu og gerast marktækur málsvari fyr-
ir frelsi einstaklingsins. Viðvarandi firring
ungra sjálfstæðismanna undirstrikar þörfina
fyrir nýtt stjórnmálaafl sem setur frelsi ein-
staklingsins í forgang, ólíkt Heimdalli og rík-
isstjórninni.
Jón TrausTi reynisson riTsTJóri skrifar. Niðurstaðan blasir við: Frelsi bankanna rústaði frelsi einstaklinganna.
bókStafLega
Safna liði og gráta
Það tók helmingaskiptaklíkuna 18
ár að eyðileggja íslenskt samfélag og
núna eru útsendarar þeirrar ámát-
legu klíku vælandi einsog hland-
brenndir hvítvoðungar – grenjandi
og heimtandi það að öllu verði ég
kippt í lag á korteri. Rétt er það, að við
áttum ekki öll sama þátt í því að setja
samfélagið á hliðina. Einkum voru
það gráðugir einstaklingar sem tóku
höndum saman, drógu til sín allt það
fé sem hægt var að draga í dilka og
með aðstoð ofjarla í ríkisbubbastétt
náðu þeir að traðka svo gjörsamlega
á þjóðinni að hún virðist ekki ætla að
ná að rétta úr kryppunni. Satt er það,
að óviðfelldinn skari fékk hér óáreitt-
ur að laga löggjöf að kröfum sínum
og satt er það að klíka helmingaskipt-
anna bjó svo um hnúta að þegnarn-
ir með lægstu launin máttu þola þá
mestu skattpíningu sem á herðar hef-
ur verið lögð á Íslandi. Þetta gerðist á
meðan illmenni auðhyggju fengu að
örtotta okkar ágæta ríkisspena.
Í dag dingla menn sér dólgslega
og draga upp allt svartagallsraus sem
hægt er að leiða fram í dagsljós. Við
sjáum menn skríða fram úr svarthol-
um siðblindunnar og skúmaskot-
um skaðvaldanna. Nú mótmæla þeir
hæst sem helst skildu skammast sín
og fela sig í bljúgri blygðun.
Samfélag okkar verður ekki reist
við á þessu ári, ekki á því næsta og
ekki á því þarnæsta. Það mun taka
nokkur ár að koma hér öllu í það horf
sem var áður en góðærisgrýlan gerði
menn óða af græðgi. Sá höggstað-
ur sem helstur er fundinn á þeirri
ríkisstjórn, sem núna er að reyna að
lagfæra það allt sem úr skorðum fór,
er skuldabaggi heimilanna. Og þar
á bæ er fólk að reyna sitt besta. Allt
skal gert svo halda megi þjóðfélaginu
gangandi.
Það er einkum tvennt sem þarf að
gera hér á landi: Við þurfum að refsa
þeim sem sviku þjóðina og við þurf-
um að hjálpa þeim sem sviknir voru.
Við eigum ekki eitt einasta augna-
blik að trúa þeim röddum sem segja
að engum beri að refsa – vegna þess
að þetta sé okkur öllum að kenna.
Okkur ber að refsa þeim sem fóru illa
með þessa yndislegu þjóð. Og okkur
ber að hafa það hugfast að það fólk
sem núna er við stjórnvölinn er að
reyna að bæta skaðann með öllum
tiltækum ráðum. Átján ára markviss
eyðilegging verður ekki bætt á örfá-
um mánuðum
Fylgjum þeim sem gera sitt besta
en fordæma þá sem halda því fram,
að eigi beri að hefna Björns bónda –
heldur safna liði og gráta.
Þótt lifi menn á landi hér
sem lítið hafa að segja
þá hefur enginn hugsað sér
að halda kjafti og þegja.
kristján hreinsson
skáld skrifar
„Við sjáum menn
skríða fram úr
svartholum
siðblindunnar og
skúmaskotum
skaðvaldanna.“
SkáLdið Skrifar
Svarthöfði
24 föstudagur 4. september 2009 umræða