Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.2010, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIR 15. október 2010 FÖSTUDAGUR
„Ég verð að segja að það kemur flatt
upp á mig og marga aðra að líf fyrir-
tækja, sem bera uppi sjávarútveginn
á Hornafirði, skuli vera háð milljarða
afskriftum. Þess vegna ætla ég að bera
fram fyrirspurn á næsta bæjarráðs-
fundi um fjárhagslega stöðu Skinn-
eyjar-Þinganess og Nónu ehf.,“ segir
Árni Rúnar Þorvaldsson, bæjarfull-
trúi Samfylkingarinnar á Hornafirði,
en framsóknarmenn eru einir í meiri-
hluta við stjórn bæjarins.
„Sú tillaga hefur verið lögð fram
á Alþingi að leyfa þjóðinni að kjósa
um framtíð kvótakerfisins í þjóðar-
atkvæðagreiðslu. Er það ekki einmitt
lágmarkskrafa þeirra sem eiga að
borga skuldirnar að fá að kjósa um
kerfið sem þeir eiga að vinna eftir?“
Árni segir að íbúar á Hornafirði
hugsi sitt þótt fæstir hafi mjög hátt
og hugsi fyrst um atvinnuöryggi sitt.
„Á kaffistofunum segja menn að fyrst
hafi risarnir fengið kvótann, svo trygg-
ingarfélögin og bankana og nú eigi al-
menningur að borga fyrir þá skuldirn-
ar. Það er von að mönnum finnist sem
þeir hafi verið plataðir,“ segir Árni.
Fréttir voru sagðar af því fyrir
skemmstu að Nóna ehf., dótturfyr-
irtæki Skinneyjar-Þinganess hf. sem
fjölskylda Halldórs Ásgrímssonar
fyrrverandi forsætisráðherra á drjúg-
an hlut í, hafi fengið vel á þriðja millj-
arð króna afskrifaða eftir að leystur
var út úr fyrirtækinu um 600 milljóna
króna arður. Þessar fréttir urðu til þess
að Árni Rúnar ákvað að taka málið
upp á næsta bæjarráðsfundi.
Látin verja kvótakerfið
Árni undirstrikar að sjávarútvegur sé
grundvöllur byggðar í sveitarfélag-
inu Hornafirði. Kjörnum fulltrúum
beri því skylda til að fylgjast vel með
framvindu mála innan greinarinn-
ar og greina hugsanlegar hættur sem
að henni steðji. Bæjarstjórnin hafi
hingað til verið sammála um að fara
varlega í breytingar á kvótakerfinu.
„Skömmu eftir síðustu alþingiskosn-
ingar fundaði bæjarstjórn með hags-
munaaðilum í sjávarútvegi í sveitar-
félaginu um fyrirhugaða fyrningarleið
stjórnvalda í sjávarútvegi. Það var
samdóma álit manna að bæjarstjórn
ætti að beita sér í málinu og töldu út-
gerðarmenn einsýnt að hagsmunir
þeirra, íbúa og sveitarfélagsins færu
saman. Þarna voru sem sagt teknar
upp varnir fyrir kvótakerfið. Fréttir
af 2,5 milljarða króna afskriftum hjá
dótturfyrirtæki Skinneyjar-Þinganess,
Nónu ehf., skömmu eftir arðgreiðsl-
ur út úr fyrirtækinu upp á rúmar 600
milljónir króna til eigenda þess eru til
þess fallnar að draga úr trú fólks á fyr-
irtækið.
Mér finnst því mikilvægt að for-
ystufólk í bæjarstjórn Hornafjarðar,
bæjarstjóri, forseti bæjarstjórnar og
formaður bæjarráðs, upplýsi bæjar-
stjórn og bæjarbúa um stöðu mála.“
Hann ætlar því að leggja eftirfarandi
spurningar fyrir bæjarráð: „1. Hafa
forsvarsmenn sveitarfélagsins verið í
samskiptum við stjórn og stjórnendur
Skinneyjar-Þinganess vegna þeirrar
stöðu sem upp er komin í málefnum
fyrirtækisins? 2. Er forsvarsmönnum
sveitarfélagsins kunnugt um fjárhags-
lega stöðu fyrirtækisins og er það háð
frekari afskriftum hjá lánastofnun-
um? 3. Hversu stór hluti af útgreiðslu
arðs upp á 600 milljónir til eigenda
skilar sér í skatttekjum í sjóði sveitar-
félagsins?“
Gengistapið afskrifað
Í ársreikningi Nónu ehf., dótturfélags
Skinneyjar-Þinganess, fyrir síðastlið-
ið ár kemur fram að eftirgjöf skulda
nam liðlega 2,6 milljörðum króna.
Það slagar upp í gengistap félagsins
árið 2008 þegar bankarnir hrundu
og krónan féll eins og steinn gagn-
vart öðrum gjaldmiðlum. Gengistap
félagsins þá nam nærri 2,9 milljörð-
um króna. Athyglisvert er að lang-
tímaskuldir félagsins á árinu 2009 í
evrum jukust um nærri 1,8 milljarða
króna. Af þessum langtímaskuldum
eru afborganir innan við 150 milljónir
króna á ári en árið 2014 þarf félagið að
greiða langtímaskuldirnar niður um
1,4 milljarða króna.
Tap Nónu árið 2008, hrunárið,
nam um 2,5 milljörðum króna og
bókfært eigið fé félagsins var neikvætt
um sömu upphæð, um 2,5 milljarða
króna. Fréttir af geigvænlegum 5,3
milljarða króna skuldum Nónu, sem
gerir út tvo smábáta, voru sagðar rétt
fyrr jól í fyrra, meðal annars í Frétta-
blaðinu. Við fréttinni brást Sigurpáll
Ingibergsson, Hornfirðingur búsettur
í Kópavogi, á eftirfarandi hátt:
„Springi einkahlutafélagið Nóna,
smábátaútgerð í eigu Skinneyjar-
Þinganess, fær almenningur á Íslandi
enn einn reikninginn. Það gera 16.000
á hvert mannsbarn [...] Hann er dýr
Íslandsmeistaratitillinn hjá smábátn-
um Ragnari SF-550. Dýrt er hvert
tonn. Þetta er afleiðing af kvótakerf-
inu. Kerfi sem byggir á óréttlæti, rang-
læti, mannréttindabrotum, brottkasti
afla, efnahagslegri misskiptingu, upp-
lausn, hrörnun og flótta, „hagræð-
ingu“, einkaeign útvalinna og algjöru
siðleysi.“
34 milljóna króna eftirgjöf
Í niðurlagi ársreiknings Nónu fyr-
ir síðastliðið ár segir orðrétt: „Í kjöl-
far hruns fjármálamarkaða á árinu
2008 versnaði fjárhagsstaða Nónu
ehf. verulega vegna mikillar veiking-
ar íslensku krónunnar þar sem skuld-
ir félagsins við lánastofnanir eru að
stærstum hluta í erlendri mynt. Sam-
ið hefur verið við lánastofnanir um
endurfjármögnun á hluta af skuld-
um félagsins en stjórnendur þess eiga
enn í samningaviðræðum við lána-
stofnanir um endurfjármögnun þess
hluta skuldanna sem ósamið er um.
Samhliða viðræðum um endurfjár-
mögnun vinna stjórnendur að endur-
skipulagningu og hagræðingu í rekstri
félagsins. Ef stjórnendum félagsins
tekst að ljúka samningum um endur-
fjármögnun og hagræðingaraðgerðir
skila þeim árangri sem vonast er til, er
það mat stjórnenda að hægt verði að
reka félagið til framtíðar.“
Ef einvörðungu er litið til hlut-
ar fjölskyldu Halldórs Ásgrímsson-
ar nemur eftirgjöf skulda samkvæmt
ársreikningi Nónu um 650 milljón-
um króna. Eins og síðar er vikið að
er hlutur Halldórs Ásgrímssonar
liðlega 1,3 prósent í Skinney-Þinga-
nesi. Það jafngildir um 34 milljóna
króna eftirgjöf skulda af hlut hans
þar sem Nóna er að nær öllu leyti í
eigu Skinneyjar-Þinganess. Þess skal
þó getið að eftirgjöf skulda kemur
hluthöfum ekki til góða með nein-
um beinum hætti.
Náin eigna- og fjölskyldutengsl
Nóna ehf. er nær algerlega í eigu
Skinneyjar-Þinganess hf. Í stjórn
Nónu sitja Ingólfur Ásgrímsson,
bróðir Halldórs Ásgrímssonar, og Að-
alsteinn, sonur Ingólfs. Aðalsteinn er
jafnframt framkvæmdastjóri félags-
ins. Auk feðganna situr Gunnar Ás-
geirsson í stjórn Nónu, en hann er
jafnframt stjórnarformaður Skinneyj-
ar-Þinganess. Þess má geta að Ingólf-
ur Ásgrímsson var fengsæll skip-
stjóri á fiskiskipinu Jónu Eðvalds í
eigu Skinneyjar-Þinganess. Hann er
tengdafaðir Hjalta Þórs Vignissonar,
núverandi bæjarstjóra á Hornafirði.
Tvísker ehf. er að 40 prósentum í
eigu feðganna Ingólfs og Aðalsteins,
en félagið er stærsti einstaki eigandi
Skinneyjar-Þinganess með nærri
fjórðungshlut. Aðrir eigendur Tví-
skers eru Gunnar Ásgeirsson, sem
einnig situr í stjórn Nónu, og Ingvald-
ur bróðir hans. Þeir bræðurnir, sem
koma frá Þinganeshluta Skinneyjar-
Þinganesveldisins, eiga samanlagt 40
prósent í Tvískeri. Birgir Sigurðsson er
fimmti og síðasti hluthafinn en hann
á 20 prósenta hlut.
Reyndar á Ingvaldur einn og sér
11,5 prósenta hlut í Skinney-Þinga-
nesi að auki.
Næststærsti eigandi Skinneyj-
ar-Þinganess er félag sem ber nafnið
Skarðfjörur ehf., en félagið á 16,3 pró-
senta hlut. Eignarhaldið á Skarðsfjör-
um er athyglisvert. Það skiptist jafnt
í þrjá hluta. Gift fjárfestingarfélagið,
sem er í raun gjaldþrota með tugmillj-
arða skuldir á bakinu og skilanefnd
Landsbankans höfðaði skuldamál
gegn í fyrra, er einn eigandinn.
Annar eigandi er Fisk-Seafood hf.
í eigu Kaupfélags Skagfirðinga. Loks
á Skinney-Þinganes þriðjungshlut í
Skarðsfjörum og á því hlut í sjálfu sér.
Tengslin við S-hópinn svonefnda,
sem á sínum tíma keypti Búnaðar-
bankann fyrir um 11 milljarða króna
af ríkinu, eru mikil og flókin í gegnum
Skarðsfjörur ehf. Einn af lykilmönn-
Er það ekki ein-mitt lágmarks-
krafa þeirra sem eiga að
borga skuldirnar að fá
að kjósa um kerfið sem
þeir eiga að vinna eftir?
Mörgum var misboðið þegar sagðar voru fréttir af því að fyrirtæki í eigu Skinneyjar-
Þinganess á Hornafirði hefði fengið afskrifaða 2,5 milljarða á sama tíma og eigendur
tóku út hundruð milljóna króna í arð. DV skoðaði eignatengsl og stöðu sjávarútvegs-
risans á Hornafirði sem er að drjúgum hluta í eigum fjölskyldu Halldórs Ásgríms-
sonar, fyrrverandi forsætisráðherra. „Fyrst fengu þau kvótann, svo bankann og vilja
nú láta okkur borga skuldirnar,“ segir bæjarstjórnarmaður á Hornafirði.
SKULDIR KVÓTAKÓNGA GUFA UPP
REKSTRARTEKJUR
7,2 milljarðar
REKSTRARGJÖLD
5,1 milljarður
REKSTRARHAGNAÐUR
2,1 milljarður
HAGNAÐUR EFTIR SKATTA
1,3 milljarðar
HAGNAÐUR HLUTDEILDAR-
FÉLAGA
2,3 milljarðar
(M.A. NÓNA EHF. SEM ER 98 PRÓSENT Í EIGU
SKINNEYJAR-ÞINGANESS)*
SKULDIR ALLS
18 milljarðar
LANGTÍMASKULDIR
12,6 milljarðar
SKAMMTÍMASKULDIR
4,5 milljarðar
KVÓTAEIGN
5,5 milljarðar
EIGNIR UMFRAM SKULDIR
3,9 milljarðar
ÁRSREIKNINGUR 2009
Úr ársreikningi 2009 Skinneyjar-Þinganess.
Ljóst er að afskriftir skulda hjá Nónu breyttu talsverðu um rekstrarniðurstöðu
Skinneyjar-Þinganess árið 2009.
Hverjir fá niðurfellingu skulda? Árni
Rúnar Þorvaldsson bæjarfulltrúi ætlar
að bera fram fyrirspurn um afskriftir
hjá Skinney-Þinganesi og dótturfélagi
fyrirtækisins.
Hornafjörður Rík tengsl eru milli athafnamanna í atvinnulífi
og bæjarstjórna víða um landið. Bróðir og frændur Halldórs
sitja í bæjarstjórn og stýra Skinney-Þinganesi á Hornafirði.
Ingólfur bróðir hans er auk þess tengdafaðir bæjarstjórans.
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is