Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.2012, Blaðsíða 6

Býr sig undir áfrýjun
n Málið um NDAA gæti farið fyrir hæstarétt
B
irgitta Jónsdóttir þingkona
sendi frá sér fréttatilkynningu á
fimmtudag þar sem hún greinir
frá því að hún og þeir sex aðrir
einstaklingar sem stefndu bandarísk-
um stjórnvöldum á dögunum vegna
viðbótar við lagabálk NDAA (National
Defence Authorization Act) séu að
undirbúa sig fyrir áfrýjun banda-
rískra stjórnvalda. Þýðir það að mál-
ið gæti endað fyrir hæstarétti sem hafi
ítrekað orðið uppvís að því að taka
stöðu gegn almenningi þegar komi
að grundvallarréttindum borgara.
Telur hópurinn að lagaviðbótin gefi
bandaríkjaher heimild til að hand-
taka almenna borgara hvar sem er í
heiminum og hneppa þá í varðhald
án dóms og laga vegna gruns um að-
ild að hryðjuverkum. Enn fremur tel-
ur hann að stimpill hryðjuverkaógnar
hafi verið settur á málaflokka sem hafi
ekki neitt með hryðjuverk að gera og
vitnar í ummæli Joe Biden varafor-
seta Bandaríkjanna þar sem hann
skilgreinir WikiLeaks sem nethryðju-
verkasamtök.
Hópurinn sem vann málið í undir-
rétti í maí síðast liðnum telur heims-
fræga einstaklinga á borð við Noam
Chomsky, Daniel Ellsberg og rithöf-
undinn Naomi Wolf. Segir hann að
með lagaviðbótinni séu friðsamir
mótmælendur, blaðamenn, rithöf-
undar og háskólamenn í hættu á að
vera hnepptir í gæsluvarðhald án að-
gangs að lögfræðingum eða að fá mál
sitt tekið fyrir dómi.
6 Fréttir 3.–7. ágúst 2012 Helgarblað
U
ndanfarið hefur okkur gefist
gott tækifæri til þess að hugsa
um þann grundvöll sem við
viljum byggja á sem þjóðfé-
lag vegna umræðunnar um
stjórnarskrána,“ sagði Agnes Sigurðar-
dóttir biskup í predikun sinni við inn-
setningu Ólafs Ragnars Grímssonar
forseta, í Dómkirkjunni á miðvikudag.
Biskup sagði gefandi að fylgjast með
vinnu stjórnlagaráðs og þakkaði nú-
tímatækni fyrir að hægt hafi verið að
fylgjast náið með framvindu draga
að nýrri stjórnarskrá. „Það var einnig
gott að fylgjast með því mikla framtaki
þegar hundruð voru kölluð saman
til þjóðfundar. Þar velti fólk fyrir sér
grunninum og þar skoruðu hátt hug-
tök eins og heiðarleiki, jafnrétti, lýð-
ræði, réttlæti, sjálfstæði.“
Já við stjórnlagaráði
Agnes notaði drjúgan tíma í predik-
un sinni í Dómkirkjunni undir um-
ræðu um nýja stjórnarskrá og mik-
ilvægi þess að almenningur velti
fyrir sér samfélagssáttmálanum
sem stjórnarskráin er. „Við getum
sennilega öll verið sammála um að
í stjórnarskránni sé getið megin-
stoða í skipun samfélagsins, svo sem
skilgreiningu ríkisvalds og mann-
réttinda, þar á meðal trúfrelsis,“
sagði Agnes um leið og hún minnti
á afstöðu Þjóðkirkjunnar þegar við-
kemur stjórnarskrárbreytingum.
„Hin evangelísk-lúterska þjóðkirkja
er einn mikilvægasti grunnþáttur
samfélagsins, opin, lýðræðisleg al-
mannahreyfing sem heldur uppi
þjónustu og mannræktarstarfi um
landið allt, opinber og lögbund-
in stofnun sem myndar ramma um
trúarhefð meirihluta þjóðarinnar,
einstaklinga, fjölskyldna og heim-
ila, og heldur utan um mikilvæga
arfleifð og minningu og menningu
samfélagsins,“ sagði Agnes og vitnaði
til ályktunar Kirkjuráðs frá því í júní.
Norski samanburðurinn
Stjórnlagaráð tók raunar ekki afstöðu
til þess hvort hér á landi skuli vera
þjóðkirkja eður ei. Í drögum ráðsins
segir að í lögum megi kveða á um
kirkjuskipan ríkisins og að breytingar
á henni skuli fara til atkvæðagreiðslu
almennings. Stjórnlagaráð hefur því
hvorki afnumið þjóðkirkjuna né fest
hana í stjórnarskrá, sé miðað við
drög ráðsins. Staða kirkjunnar er ein
þeirra spurninga sem lögð verða fyr-
ir almenning áður en drög ráðsins
verða lögð fram sem frumvarp.
„Ég er á því að 62. greinin eigi að
vera þarna áfram,“ segir Agnes í sam-
tali við DV og vitnar þar til þeirra
ákvæða sem stjórnarskrárbinda stöðu
evangelísk lútersku kirkjunnar sem
þjóðkirkju. Í predikun Agnesar kom
fram að hún telji að hér á landi eigi
að vera ríkiskirkja. Hins vegar vitnaði
hún nokkuð til norsku þjóðkirkjunn-
ar í ræðu sinni sem farsælt mótel að
aðkomu ríkisins að kirkju. „Kirkjuráð
tók einnig undir orð norsku stjórnar-
skrárinnar þar sem segir: „Allir þegn-
ar ríkisins skulu njóta frelsis til trúar-
iðkunar,“ en í Noregi er þjóðkirkja
eins og hér. Þar er, eins og í núver-
andi stjórnarskrá okkar, kveðið á um
stuðning ríkisins og að „öll trú- og lífs-
skoðunarfélög skuli njóta stuðnings
með ámóta hætti“.“
Samanburðurinn vekur athygli,
enda stutt síðan kristin trú var aflögð
sem trúarbrögð norsks ríkis og þjóð-
ar. Breytingin felur í sér að húmanísk
samtök og ólík trúarbrögð eru nú
jafnrétthá gagnvart norska ríkinu.
Breytingin var gerð í samstarfi við
leiðtoga norsku þjóðkirkjunnar sem
þá sögðust fagna skrefinu.
Ólafur áhyggjufullur
Að Agnes velji innsetningu forseta til
að mæra og predika um vinnu stjórn-
lagaráðs, ánægjulegan þjóðfund og
jákvæðar afleiðingar þeirrar umræðu
sem af starfi ráðsins hefur sprottið
skoðast í samhengi við ummæli Ólafs
Ragnars um núverandi stjórnarskrá.
Ólafur lýsti til að mynda strax árið
2010 áhyggjum af að stjórnarskránni
yrði kollvarpað með vinnu stjórnlaga-
þings, sem seinna varð stjórnlagaráð
eftir að Hæstiréttur ógilti kosningu
fulltrúanna. „Stjórnlagaþingið kom
til umræðu þar sem bæði forsetinn
og SUS lýstu yfir áhyggjum sínum af
því að kollvarpa ætti stjórnarskránni
og var almennt mikill samhljóm-
ur milli forsetans og SUS í málefn-
um stjórnarskrárinnar,“ sagði á síðu
ungra sjálfstæðismanna á Facebook
en hópurinn fundaði með forsetan-
um á Bessastöðum. Þá lét forsetinn
nýlega hafa eftir sér að lítið vit væri í
að breyta stjórnarskránni í „bullandi
ágreiningi og sundrungu“.
Sameinumst
Ólafur nýtti tækifærið við innsetn-
ingu sína til varnar núverandi stjórn-
arskrá. Hann sagði fimm kosningar
frá hruni sýna kosti stjórnarskrár-
innar en minntist ekki á kosningar til
stjórnlagaráðs. „Hún [stjórnarskrá-
in, innsk. blm.] er rammi sem hélt
þrátt fyrir stéttaátök og kalda stríðið
og veitti á nýliðnum árum svigrúm
til að mæta kröfum mótmælenda og
gera upp mál með atkvæðagreiðsl-
um þjóðarinnar,“ sagði Ólafur í ræðu
sinni. Hann hvatti kjörna fulltrúa til
að „sameinast um verkefni sem mót-
að geta farsæla framtíð Íslendinga.“
Þá sagði forsetinn alla sem kjörnir
væru til ábyrgðar verða að taka hönd-
um saman og láta uppbyggingu leysa
átök af hólmi. Ólafur Ragnar Gríms-
son, forseti Íslands, er verndari þjóð-
kirkjunnar.
Biskup mærir
stjórnlagaráð
n Verndarinn og biskup á öndverðum meiði um stjórnarskrána
„Allir þegnar ríkisins
skulu njóta frelsis
til trúariðkunar.
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
Minnisvarði um fortíðina Ólafur Ragnar Grímsson forseti kom til innsetningar á
Packard-bifreið forsetaembættisins. Bíllinn er fyrsti forsetabíllinn en nokkur ár eru síðan
hann var gerður upp. Fullyrða má að bíllinn sé glæsilegur minnisvarði um fortíðina.
Sátt við stjórnlagaráð Agnes M.
Sigurðardóttir biskup talaði vel og lengi um
vinnubrögð stjórnlagaráðs og umræðuna
sem ráðinu hefur fylgt.
Tilmæli frá Umferðarstofu:
Hafðu þessi
atriði í huga
Nú er verslunarmannahelgin fram
undan og má búast við mikilli um-
ferð um vegi landsins. Umferðar-
stofa sendi á fimmtudag frá sér
tilkynningu um nokkur atriði sem
allir ökumenn ættu að hafa í huga
áður en haldið er af stað.
Notaðu belti
Þótt öryggisbeltin hafi fyrir löngu
sannað ágæti sitt og flestir ökumenn
noti þau, er sá litli hópur ökumanna
sem ekki notar öryggisbelti hlut-
fallslega einn hópa vegfarenda sem
eru í hvað mestri lífshættu. U.þ.b. 20
prósent þeirra sem látast í umferð-
arslysum eru taldir hafa látist vegna
þess að þeir voru ekki í öryggisbeltum.
Einn laus einstaklingur í bíl stofnar
ekki bara eigin lífi í hættu heldur og
annarra sem í bílnum eru. Við árekstur
eða bílveltu kastast viðkomandi til í
bílnum og höggþunginn getur orðið
margföld þyngd hans. Auk þess að
nota öryggisbelti eru ökumenn og far-
þegar hvattir til að ganga tryggilega
frá farangri þannig að ekki sé hætta á
að hann kastist til.
Eiga endurkröfurétt
20 prósent allra banaslysa í umferð-
inni eru vegna þess að ökumaður er
undir áhrifum áfengis og eru þá ekki
meðtaldir aðrir vímugjafar. Oft eru
áhrifin ekki mikil en afleiðingarnar
hinsvegar mjög alvarlegar.
Í flestum tilfellum eiga tryggingafé-
lög endurkröfurétt á ökumann sem
valdur er að slysi vegna ölvunar og
ef ölvaður ökumaður verður valdur
að dauða einhvers er litið á það sem
manndráp af gáleysi og kveðnir hafa
verið upp fangelsisdómar í slíkum
tilfellum.
Það er mikilvægt að aðstandendur
ökumanns sem hyggst aka undir
áhrifum vímuefna reyni að koma í veg
fyrir það. Ef það tekst ekki með góðu
skal hringja í 112 og koma með því í
veg fyrir að viðkomandi verði valdur
að alvarlegu slysi.
Ekki hraðar en 80
Það er mikilvægt að ökumenn haldi
jöfnum hraða og þeir sem þurfa að
fara hægar þurfa að haga akstri
þannig að hægt sé að fara fram úr
þeim á sem öruggastan hátt. Þeir sem
aka um með eftirvagna mega ekki
fara hraðar en 80 km á klukkustund.
Margir verða á ferðinni í umferðinni
með tjaldvagna, fellihýsi eða hjólhýsi.
Ef eftirvagninn er breiðari en bíllinn
sem raunin er í flestum tilfellum þá er
skylt og nauðsynlegt að bifreiðarnar
séu búnar auka speglum til að þeir sjái
aftur fyrir vagninn sem dreginn er.
Áfrýjun Í hópnum eru auk Birgittu, Noam
Chomsky og Naomi Wolf. Hópurinn býr sig
undir áfrýjun.