Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.2012, Blaðsíða 26

Sandkorn
Ó
lafur Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, var settur í embætti í
gær í fimmta sinn. Þar með er
endanlega staðfestur sigur hans
eftir harða kosningabaráttu þar
sem hann beitti sér af mikilli hörku. Á
þessum tímamótum er nauðsynlegt
að andstæðingar forsetans leggi niður
vopn og fylki sér að baki réttkjörnum
þjóðhöfðingja. Lýðræðisleg niðurstaða
blasir við.
Ólafur Ragnar er þegar orðinn eitt
af stórmennum íslenskrar lýðveldis-
sögu þótt ekki væri nema fyrir íslands-
met í setu á stóli forseta. Hann á að
baki einkar litríkan en umdeildan feril í
stjórnmálum og síðar á forsetastóli. Og
það eru einmitt verk hans sem forseti
sem koma honum á spjöld sögunn-
ar. Ólafur hefur fyrstur forseta virkjað
beint lýðræði í þágu þjóðarinnar með
því að vísa málum til þjóðaratkvæða-
greiðslu. Sá gjörningur hans hefur ver-
ið umdeildur allt frá því hann boðaði
að fjölmiðlalög Davíðs Oddssonar yrðu
borin undir þjóðina. Sjálfstæðismenn
brugðust ókvæða við og höfðu margir
uppi efasemdir um að forsetanum væri
heimilt að grípa til svo róttækrar lýð-
ræðislegrar aðgerðar. Fremur en að
taka slaginn kaus Davíð Oddsson að
draga frumvarpið til baka. Ekkert varð
af þjóðaratkvæðagreiðslunni um fjöl-
miðlana. Forsetinn sigraði.
Þegar forsetinn sendi lögin um
Icesave til þjóðaratkvæðagreiðslu
snérist Sjálfstæðisflokkurinn á punkt-
inum. Nú voru engar efasemdir um að
forsetinn hefði þann rétt að vísa málinu
til þjóðarinnar. Þvert á móti. Á með-
an vinstri flokkarnir, sem þögðu í fjöl-
miðlamálinu, ólmuðust út í forsetann,
upphófu sjálfstæðismenn forsetann
og gerðu að sínum manni. Þetta sást
hvað best á kosningakvöldinu þegar
ungir sjálfstæðismenn efndu til kosn-
ingahátíðar í sjálfri Valhöll vegna Ólafs
Ragnars Grímssonar. Það var forsetinn,
öðrum fremur, sem kom Icesave-mál-
inu úr farvegi samninga og fyrir dóm-
stóla þar sem gríðarleg áhætta blasir
við. Endanleg niðurstaða þess máls
mun ráða því hversu jákvæð eftirmæli
Ólafs Ragnars verða. Spurt verður að
leikslokum.
Við setningarathöfnina á mið-
vikudag lagði forsetinn áherslu á að
sundrung á meðal Íslendinga yrði að
linna. Stjórnmálamenn yrðu að vinna
sameiginlega að stærri málum í þágu
lands og þjóðar. Þarna kveður við nýj-
an tón við upphaf fimmta kjörtímabils
Ólafs Ragnars sem lengst af hefur verið
stríðsmaður á forsetastóli. Sundrung
og deilur hafa verið viðloðandi Bessa-
staði. Þetta hefur aðeins verið spurning
um það hverjir voru óvinir forsetans
hverju sinni og hverjir mynduðu bak-
land hans. Sjálfur hefur hann fært víg-
línuna eftir þörfum. Fyrir margt löngu
tregðaðist formaður Sjálfstæðisflokks-
ins við að hrópa húrra fyrir forsetanum,
samkvæmt hefðinni. Nú mætti róttæk-
ur vinstri þingmaður ekki við þingsetn-
inguna í mótmælaskyni við forsetann
og viðhorf hans.
Það er hárrétt hjá forsetanum að
sundrung verður að linna ef þjóðin á
að öðlast trú á stjórnmálamenn sína á
ný. Og það er gott að forsetinn ætlar að
beita sér fyrir friði, sameiningu og rétt-
læti. Það er nauðsynlegt að hann haldi
áfram að berjast fyrir beinu lýðræði
með því að halda áfram að vísa málum
til þjóðarinnar. Í vor verður kosið nýtt
þing og ný ríkisstjórn tekur við völdum.
Þá er gott að vita að forsetinn held-
ur áfram að vera sá öryggisventill sem
tryggir þjóðinni hið endanlega vald. En
stóra málið er að innleiða endurbætta
stjórnarskrá þar sem hlutverk forsetans
er skilgreint svo enginn vafi leiki á um
valdsvið hans og heimildir. Þá skapast
nauðsynleg festa um embættið.
Fullt af peningum
n Iceland-verslun Jóhann-
esar Jónssonar og Malcolms
Walker við Engihjalla í Kópa-
vogi fær fljúgandi start
með tilheyrandi hrolli fyrir
samkeppnisaðila. Fullyrt er
að þetta sé einungis blá-
byrjunin hjá Jóhannesi sem
ætli að opna fjölda verslana
á næstu misserum með lið-
sinni Walkers. Víst er að þeir
félagar hafa yfir nægu fjár-
magni að ráða. Allur mat-
vörumarkaðurinn leikur á
reiðiskjálfi vegna þessa.
Þorgerður völt
n Sjálfstæðismenn eru
margir farnir að hugsa sér til
hreyfings vegna yfirvofandi
prófkjöra eft-
ir áramót. Í
Kraganum
er reiknað
með að Bjarni
Benedikts-
son formaður
verði kosinn
leiðtogi. Aftir á móti rík-
ir mikil óvissa um Þorgerði
Katrínu Gunnarsdóttur, fyrr-
verandi varaformann flokks-
ins, sem á dögunum sótti
um starf framkvæmdastjóra
Hörpu. Staða Þorgerðar
innan flokksins þykir vera
slæm. Allt eins er búist við
að hún hætti sjálfviljug
fremur en að taka áhættuna
af því að verða felld.
Gunnar á þing
n Á meðal þeirra sem ætla
sér stóra hluti innan Sjálf-
stæðisflokksins fyrir kom-
andi kosningar er varaþing-
maðurinn Óli Björn Kárason.
Talið er að hann muni sækja
fast að einhverjum efstu sæt-
anna í harðri samkeppni við
Ragnheiði Ríkharðsdóttur. Þá
heyrist að ákafir stuðnings-
menn héraðshöfðingjans í
Kópavogi, Gunnars Birgisson-
ar, vilji að þeirra maður taki
slaginn. Óljóst er hvort hann
hafi sjálfstraust í það eftir út-
reiðina fyrir bæjarstjórnar-
kosningar.
Lúsarlaun
n Eiður Guðnason, bloggari og
fyrrverandi ráðherra, á það
til að vera meinhæðinn. Það
vekur athygli
hans að Ingvi
Hrafn Jónsson,
sjónvarps-
stjóri ÍNN, er
á lúsarlaun-
um ef litið er
til skattlagn-
ingar. Þá er Eiður áhyggju-
fullur vegna útvarpsparsins
Arnþrúðar Karlsdóttir og Péturs
Gunnlaugsson sem stýra Út-
varpi sögu. Telur Eiður að
þau þurfi hjálp. „Þau hjúin
komast ekki einu sinni á blað.
Góðhjartaðir ættu að gauka
fiskspyrðu að þessu bág-
stadda fólki,” bloggar Eiður
og telur að parið búi kannski
í „einhverju sérstöku skatta-
skjóli“.
„Lýgur um fárán-
legustu hluti“
„…orðinn of gamall til
að standa í þessu“
Davíð Þorláksson, formaður SUS, ósáttur við Heimi Hannesson – DV Kjartan Halldórsson sem hefur selt Sægreifann – DV
Stríðsmaður vill frið„Lýðræðis-
leg niður-
staða blasir við
L
eiðarahöfundur segir í fyrirsögn
í Morgunblaðinu síðastliðinn
miðvikudag að forsætisráðherra
fagni fólksflótta. Orðrétt seg-
ir hann: „Það sem ræður mestu um
fækkun atvinnulausra er fólksflótti frá
landinu í tíð núverandi ríkisstjórn-
ar og það sem verst er; flóttinn heldur
áfram þó að nær fjögur ár séu frá því
að bankarnir féllu.“
Það virðist fara í taugarnar á
leiðara höfundi í Hádegismóum að
atvinnustig hér á landi sé hið hæsta í
Evrópu og atvinnuleysið aðeins um 5
prósent. Það er nálægt því helmingi
minna nú en það varð mest eftir hrun
og er raunar með því allra minnsta í
álfunni. Langtímaatvinnulausum hef-
ur auk þess fækkað úr 3.900 einstak-
lingum á öðrum fjórðungi ársins 2011
niður í 2.800 einstaklinga réttu ári síð-
ar. En staðreyndirnar lætur höfundur-
inn sem vind um eyru þjóta, hrapar að
ályktunum og segir: „[Sú] fækkun sem
þó hefur orðið á atvinnuleysisskrá
skýrist ekki af fleiri atvinnutækifærum
heldur fólksflótta og því er verið að
fela vandann.“ Það hefur sem sagt far-
ið framhjá leiðarahöfundi að þúsund-
ir, sem enga vinnu höfðu hér á landi
fyrir tveimur árum, hafa nú vinnu.
Óþægilegar staðreyndir
Ekki er vitað hvar leiðarahöfundur
Morgunblaðsins lærði að bera svo litla
virðingu fyrir staðreyndum sem raun
ber vitni en vonandi gerðist það ekki
á löngum tíma innan veggja stjórnar-
ráðsins. Núverandi ríkisstjórn tók
þar við búi þegar allar staðreyndir
sýndust vera óraunverulegar eftir að
grætt hafði verið á daginn og grillað á
kvöldin um langt árabil í boði nýfrjáls-
hyggjunnar og Sjálfstæðisflokksins
með hörmulegum afleiðingum fyrir
þjóðina. Ríkisstjórnin þurfti til dæm-
is að horfast í augu við þá bláköldu
staðreynd að Seðlabanki Íslands var
tæknilega gjaldþrota og reyndist sá
baggi þrefalt til fjórfalt þyngri fjár-
hagsbyrði fyrir heimilin og fyrirtækin
í landinu en Buchheit-samningurinn
um Icesave hefði nokkru sinni getað
orðið. Bankastjórar um víða veröld
hafa verið reknir fyrir minni sakir en
þær að valda slíku tjóni á seðlabanka.
En því þessi heift og forherðing
leiðarahöfundar? Eiga lesendur
Morgun blaðsins ekki heimtingu á því
að staðreyndir séu reifaðar af ritstjór-
um blaðsins frekar en að þeir reyni að
smíða og endurhanna veruleikann og
staðreyndirnar þar til þær varpa ekki
lengur skugga á frægðarljóma fallinna
foringja og fara vel á spjöldum sögunn-
ar?
Ekki verra en á fyrri
samdráttarskeiðum
Það eru engar nýjar fréttir að ein-
hverjir leiti fyrir sér á erlendri grundu
þegar harðnar á dalnum hér heima.
Fjórfrelsið svonefnda veitir fólki rétt
til að fara milli landa í atvinnuleit inn-
an Evrópska efnahagssvæðisins. Að
sama skapi hefur fjöldi erlendra rík-
isborgara komið hingað til lands í at-
vinnuleit á undanförnum árum. Ýmist
leitar fólk sér að vinnu eða reynir að
auka tekjur sínar. Þá má ekki gleyma
öllum þeim fjölda sem sækir nám er-
lendis um lengri eða skemmri tíma.
Í mars síðastliðnum kom út ít-
arleg skýrsla Ólafar Garðarsdóttur,
prófessors á menntavísindasviði Há-
skóla Íslands, sem gerð var fyrir vel-
ferðarráðuneytið. Þar var sýnt fram
á að ekki hefði brostið á umtalsverð-
ur fólksflótti í kjölfar bankahrunsins,
eins og margir óttuðust að myndi ger-
ast. Skýrslan leiðir skýrt í ljós að þrátt
fyrir að fleiri hafi flutt frá landinu en
til landsins í kjölfar bankahrunsins
er ekki augljóst að staðan sé verri en
á fyrri samdráttartímabilum, eins og
1993–1997. Var ekki ritstjóri Morgun-
blaðsins forsætisráðherra þá? Þessi
samanburður er allrar athygli verð-
ur þegar höfð er hliðsjón af umfangi
hrunsins sem orsakaði kreppuna sem
nú er að mestu lokið. Flest bend-
ir til að atvinnuleysi hefði einung-
is orðið lítillega hærra ef ekki hefði
komið til brottflutnings, eins og á fyrri
krepputímum. Auðvelt hefði verið fyr-
ir leiðarahöfund Morgunblaðsins að
kynna sér skýrslu Ólafar og bera þetta
saman við fyrri stjórnartímabil sem
glímdu hvorki við bankahrun né nær
gjaldþrota seðlabanka.
Hvers eiga lesendur að gjalda?
Þá má einnig benda á að á fyrsta árs-
fjórðungi þessa árs fluttu fleiri til
landsins en frá því, í fyrsta sinn frá
bankahruninu. Þá fluttu um 130 fleiri
frá landinu en til þess, borið saman
við 270 á fyrsta fjórðungi 2011 og 430 á
sama tíma 2009. Á síðasta ársfjórðungi
2011 fluttu aðeins 15 fleiri íslensk-
ir ríkisborgarar úr landi en þeir sem
fluttu til landsins. Þeir sem tala um að
atvinnuleysið hafi verið flutt úr landi
ýkja því stórlega.
Ríkisstjórninni er vel kunnugt
um að ekki hafa allir náð fjárhags-
legu jafnvægi í kjölfar hrunsins. Þess
vegna beitir hún fyrst og fremst að-
gerðum sem gera eitt af þrennu eða
allt í senn; auka velferð eða verja
hana, örva hagvöxt og umsvif á
vinnumarkaði, sem borið hefur ríku-
legan ávöxt, og auka loks jöfnuð í
samfélaginu. Dæmi um slíka aðgerð
væru auknar barnabætur sem ríkis-
stjórnin hugar nú að í tengslum við
gerð fjárlaga næsta árs.
Staðreyndirnar úr efnahagslífinu
og af vinnumarkaðnum fara í taugarn-
ar á ritstjórum Morgunblaðsins.
En það má ekki bitna á lesendum
blaðsins. Þeir eiga það ekki skilið að fá
á tilfinninguna við lestur ritstjórnar-
greina að þeir búi í allt öðru landi en
sá fjöldi sem kýs að lesa ekki blaðið.
Staðreyndir út í „móum“
Leiðari
Reynir Traustason
rt@dv.is
Kjallari
Jóhann Hauksson
upplýsingafulltrúi ríkisstjórnarinnar
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Ólafur M. Magnússon Ritstjórar: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) og Reynir Traustason (rt@dv.is) Fréttastjóri: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is)
Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Umsjón innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri: Stefán T. Sigurðsson (sts@dv.is)
Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Hönnunarstjóri: Jón Ingi Stefánsson (joningi@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: DV.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
26 3.–7. ágúst 2012 Helgarblað