Dagblaðið Vísir - DV - 02.08.2013, Blaðsíða 14

Þ
að þarf þjóðarsátt um að
þeir sem standa verst í
þessu þjóðfélagi fái veru­
legar kjarabætur þegar
farið verður að semja í
haust,“ segir Vilhjálmur Birgisson,
formaður Verkalýðsfélags Akra­
ness. Hann segir að það þýði ekki
fyrir stjórnvöld og vinnuveitend­
ur að halda því fram að hér fari allt
til fjandans ef lægstu laun verði
hækkuð. Það sé þó sá hræðslu­
áróður sem alltaf fari í gang þegar
rætt sé um að hækka laun þeirra
lægst launuðu. Vilhjálmur segir
að kjararáð hafi í raun lagt línurn­
ar um kauphækkanir þegar það
hækkaði laun æðstu embættis­
manna þjóðarinnar. Þar hafi
mánaðar laun einstakra embættis­
manna hækkað um 280 þúsund
krónur á mánuði sem sé 70 þús­
und krónum hærra en lægstu laun
í landinu. Það séu þó ekki bara þeir
sem hafa hækkað mikið í laun­
um heldur hafi æðstu stjórnend­
ur fyrir tækja gert það líka. Þessar
hækkanir horfi almennt launafólk
upp á og hljóti að krefjast ámóta
kjarabóta. „Verkalýðshreyfingin
hlýtur að bíta vel frá sér í kom­
andi kjarasamningum. Það er ekki
hægt að ætlast til þess að það sé
eingöngu verkafólk sem viðheldur
stöðugleikanum í íslensku samfé­
lagi,“ segir Vilhjálmur.
Samningar renna
út í nóvember
Samtök atvinnulífsins og Alþýðu­
sambandið náðu samkomu­
lagi skömmu eftir áramót um að
kjarasamn ingar rynnu út í lok nóv­
ember. Í samkomulag inu er kveðið
á um að hafin verði undir búningur
nýs kjarasamnings snemma í
haust, sá tími sem samið var um
styttist því. Þorsteinn Víglunds­
son, framkvæmda stjóri Sam­
taka atvinnulífsins, hefur sagt að
það verði að fara varlega í kjara­
viðræðum í haust til að stuðla ekki
að enn meiri verðbólgu. Fjármála­
ráðherra hefur hvatt til hins sama
og sagt að hækkun launa æðstu
manna ríkisins hafi verið óheppi­
leg og líkleg til að skapa spennu á
vinnumarkaði. Úr orðum beggja
má lesa að allir verði að leggja sitt
af mörkum, það er ríki, verkalýðs­
félög og samtök atvinnulífsins til
að ná því marki að verðbólga fari
ekki úr böndum.
Hófstillta samninga
Aðalsteinn Baldursson, formaður
Framtíðar á Húsavík, vill hófstillta
samninga. „Launahækkanir einar
og sér hafa lítið að segja þegar ríki
og sveitarfélög auka stöðugt álög­
ur sínar á fólkið í landinu og versl­
unin virðist hafa algert frjálsræði
um að hækka vöruverð upp úr öllu
valdi. Það þarf að byrja á því að
koma böndum á hækkanir á vöru­
verði og álögur ríkis og sveitarfé­
laga, að því búnu er hægt að setjast
niður og semja um hóflegar kaup­
hækkanir sem myndu leiða til auk­
ins kaupmáttar. Í gamla daga vildi
ég sem mestar prósentuhækkanir á
laun en í dag er ég þeirrar skoðun­
ar að það eigi að semja um hóflegar
launahækkanir líkt og gert hefur
verið í löndunum í kringum okkur.
Þar hefur tekist að standa vörð um
kaupmáttinn og ég tel að við ættum
að stefna að því sama.“ n
14 Fréttir 2.–6. ágúst 2013 Helgarblað
Misskilningur um 110% leiðina
n Fólk fær ekki bakreikning fyrir afskriftunum
Þ
að skiptir máli að fólk geri
greinarmun á þessum
tveimur leiðum, sértækri
skuldaaðlögun og svokall­
aðri 110 prósent leið,“ seg­
ir Haraldur Guðni Eiðsson, for­
stöðumaður samskiptasviðs Arion
banka. Á hann þar við tvær af þeim
leiðum sem bankinn bauð skuld­
settum viðskiptavinum upp á til að
þeir réðu betur við lánin sín í kjöl­
far hrunsins.
„110 prósent leiðin var þannig
að lán voru bara lækkuð að 110 pró­
sentum af virði eignarinnar og það
var endanleg afskrift. Fólk fær ekki
bakreikning fyrir því.“ Hin leiðin
kallaðist skuldaaðlögun. „Þá var
meira verið að horfa á greiðslugetu
fólks og fleiri skuldir teknar inn, ekki
bara fasteignalán. Hluti af þeirri
lausn var biðlán til þriggja ára, vaxta
og verðbótalaust sem fólk var ekki
að greiða af fyrr en að þeim tíma
loknum.“ Haraldur segir einstak­
linga sem fóru þá leið hafa gert
samning við bankann um að greiða
ákveðna upphæð á mánuði sem
fór þá upp í umsamdar skuldir. „Að
þremur árum liðnum kemur biðlán­
ið svo aftur inn,“ útskýrir Haraldur.
DV greindi frá því í fyrr í vikunni
að Elsa Lára Arnardóttir, þingmað­
ur Framsóknarflokksins, hefði orðið
ansi hissa á dögunum þegar hún
fékk skyndilega reikning frá Arion
banka upp á 5,8 milljónir króna.
Var það sama upphæð og hún taldi
að hefði verið afskrifuð af húsnæð­
isláni hennar þremur árum áður
þegar hún fór í gegnum 110 prósent
leiðina, að hún hélt.
Haraldur segir að þeir sem voru
í skuldaaðlögun hjá bankanum fái í
raun reikning fyrir biðláninu þegar
samningstímanum lýkur.
Hann tekur hins vegar fram
að bankinn hafi samband við alla
þegar líður að lokum samningstím­
ans. „Þá er farið yfir hvernig best er
að greiða það lán niður.“
Að sögn Haraldar er erfiðara
að klára skuldaaðlögunarferlið ef
fólk lendir í vanskilum á tímabil­
inu. Ef vanskil koma upp er þó
reynt að leysa úr þeim. „Skulda­
aðlögunarferlið klárast í raun ekki
fyrr en fólk er komið í skil og það er
samið um framhaldið.“ n
solrun@dv.is
Verkalýðshreyfingin
hlýtur að bíta frá sér
n Styttist í gerð nýrra kjarasamninga n Verðum að standa vörð um kaupmátt
„ Launahækkanir
einar og sér hafa
lítið að segja þegar ríki og
borg auka stöðugt álögur
sínar á fólk.
Jóhanna Margrét Einarsdóttir
blaðamaður skrifar johanna@dv.is
Tvær leiðir Haraldur
segir mikilvægt að
gera greinarmun á milli
110 prósent leiðarinnar
og sértækrar skulda-
aðlögunar.
Mynd: © RóbeRT ReyniSSon
Moskítóleysi
aðdráttarafl
Íslendingar gera alls ekki nóg af
því að vekja athygli á landi sínu og
þeim dásemdum sem það býður
upp á að mati Frosta Sigurjónsson­
ar, þingmanns Framsóknarflokks­
ins. Hann vill gera mun meira úr
þeirri staðreynd að hér finnist til
dæmis engar moskítóflugur sem
gera mönnum lífið leitt víða um
heim og í heitum löndum smita
þessi skordýr marga af malaríu og
öðrum grafalvarlegum sjúkdóm­
um. Frosti bendir á að moskítóflug­
ur finnist til dæmis í Færeyjum og
á Falklandseyjum og í velflestum
öðrum löndum. Skordýrafræðingar
eru litlu nær hvað valdi því að þessi
skordýr hafa ekki numið land hér
líka, því aðstæður hér eru ekki síð­
ur góðar en víða erlendis.
„Við slíka
fækkun
verður
ekki unað“
Bæjarráð Hveragerðisbæjar krefst
þess að nú þegar verði gripið til
aðgerða og fjárveitingar til Lög­
regluembættisins í Árnessýslu
verði auknar svo koma megi í veg
fyrir fækkun starfsmanna og þá
skerðingu á þjónustu sem af slíku
hlýst. Þetta kemur fram í bókun
sem samþykkt var samhljóða á
fundi bæjarráðs Hveragerðisbæjar
á fimmtudag.
„Ef fram fer sem horfir þá verð­
ur einn bíll á vakt hverju sinni í
Árnessýslu allri. Það er ljóst að
með því verður ekki mögulegt að
tryggja lágmarksþjónustu. Rétt
er að leggja áherslu á gríðarlegt
umfang löggæslusvæðisins en í
sýslunni búa um 15.000 íbúar og
að auki sækir sýsluna heim mik­
ill fjöldi ferðamanna á ári hverju.
Jafnframt er rétt að geta þess að
að jafnaði eru um 10.000 manns
í sumarbústöðum á svæðinu yfir
sumartímann og getur sá fjöldi
hæglega farið í 25.000 manns um
helgar,“ segir í bókuninni. Þar
kemur enn fremur fram að Hver­
gerðingar hafi ítrekað ályktað um
það ófremdarástand sem ríkir í
löggæslumálum.
„Það er með öllu óviðunandi
að þannig sé búið að lögreglu­
embættinu að það geti ekki sinnt
sínu lögbundna hlutverki. Ríkis­
lögreglustjóri hefur áður sagt að
hér ættu að vera 35 lögreglumenn.
Nú stefnir í að þeir verði 21. Við
slíka fækkun verður ekki unað.“
Kjarasamningar „Það þarf þjóðarsátt um þeir
sem standa verst í þessu þjóðfélagi fái verulegar
kjarabætur þegar farið verður að semja í haust,“
segir formaður Verkalýðsfélags Akraness.
Launahækkanir Eru ekki eina svarið þegar vöruverð og gjöld hækka og aukast sífellt.
Mynd: Mynd eyþóR ÁRnaSon