Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.2011, Blaðsíða 18

18 | Fréttir 9.–11. september 2011 Helgarblað
n Gift lagði fé í fasteignauppbygginu í
Örfirisey 2007 n Krefjast nauðungar-
uppboðs á eignunum n Magnús Jónat-
ansson missir eignir sínar úti á Granda
Lánaði hundruð milljóna
fyrir fasteignum
F
járfestingafélagið Gift hefur farið
þess á leit við sýslumannsemb­
ættið í Reykjavík að það bjóði
upp fasteignir sem félagið á veð
í á Hólmaslóð 2 og 4 í Örfirisey
í Reykjavík. Fasteignirnar eru í eigu
eignarhaldsfélagsins Góms. Stærstu
hluthafar Góms eru fjárfestirinn Magn­
ús Jónatansson og Sparisjóðabankinn,
Icebank, sem báðir eru með 35 pró­
senta eignarhlut. Nauðungaruppboðin
munu eiga sér stað síðar í haust sam­
kvæmt upplýsingum frá sýslumannin­
um í Reykjavík.
Ástæða þess að Gift, sem
stofnað var til að halda utan um eign­
ir og skuldbindingar Samvinnutrygg­
inga árið 2007, fer fram á nauðungar­
söluna er sú að félagið fjármagnaði
kaup Góms á fasteignunum árið 2007.
Í staðinn fékk Gift veð í fasteignunum.
Gríðarleg uppbygging fyrirhuguð
Kaup Góms á fasteignunum í Örfiris­
ey voru hluti af hugmyndum eigenda
Góms og eignarhaldsfélagsins Lind­
bergs ehf., sem var í eigu sömu aðila,
um gríðarlega uppbyggingu á svæðinu.
Lindberg og Gómur keyptu tugi fast­
eigna í Örfirisey í lok árs 2006 og byrjun
árs 2007 fyrir samtals nokkra milljarða
króna. Lindberg hefur nú verið yfirtek­
ið af slitastjórn Icebank, sem fjármagn­
aði fasteignakaup félagsins, og er bank­
inn því eigandi þeirra fasteigna sem
Lindberg átti. Magnús mun því missa
eignarréttinn af fasteignunum í Örfiris­
ey yfir til kröfuhafa sinna.
Stjórn Faxaflóahafna samþykkti á
sínum tíma að falla frá forkaupsrétti
sínum á fasteignunum og veita Lind­
bergi leyfi til að kaupa þær. Fasteign­
irnar eru fyrst og fremst við Fiskislóð,
Hólmaslóð og Eyjarslóð. Hugmyndir
Reykjavíkurborgar á þeim tíma gengu
út á að þróa íbúðabyggð í Örfirisey og
er líklegt að Lindberg hafi fjárfest í fast­
eignunum vegna þess að félagið hafi
viljað taka þátt í því verkefni. Efnahags­
hrunið setti í strik í reikninginn hjá
félögunum, líkt og gilti um mörg önnur
fasteignafélög á Íslandi, og ekki var ráð­
ist í þá uppbyggingu úti í Örfirisey sem
fyrirhuguð var.
Upphaflega lánaði Icebank um
þrjá milljarða króna til Lindbergs til
að kaupa eignir á Fiskislóð. Í kjölfar­
ið keypti Gómur eignir á Eyjarslóð og
Hólmaslóð og voru kaupin fjármögn­
uð að hluta að minnsta kosti með lán­
um frá Gift. Í tveimur veðskuldabréf­
um sem Gómur stílaði á handhafa í
júlí 2007 kemur fram að að félagið veð­
setji eignir á Hólma­ og Eyjarslóð fyrir
390 og 450 milljónir króna. Veðskulda­
bréfin eru bæði með beinni uppboðs­
heimild.
Keyptu skuldabréf fyrir 840
milljónir
Í fundargerð stjórnar Giftar frá 20.
júní, sem DV hefur undir höndum,
kemur fram að sú breyting hafi orðið á
eignasafni félagsins að það hafi keypt
skuldabréf með fasteignaveði fyrir
840 milljónir króna. „Frá lokum apríl
2007 til 14. júní 2007 hefur sú breyting
orðið á eignasafni félagsins og skuld­
um þess að keypt voru skuldabréf
með fasteignaveði fyrir 840 milljón­
ir króna og voru kaupin fjármögnuð
með bankaláni.“ Nokkra athygli vek­
ur að Gift tók bankalán til að kaupa
umrædd skuldabréf. Félagið var með
eigið fé upp á um 30 milljarða króna
þegar viðskiptin áttu sér og hefði því
getað fjármagnað skuldabréfakaupin
án lántöku. Hugsanlegt er að Gift
hafi keypt skuldabréfin vegna þess
að Gómur átti í erfiðleikum með að
fá frekari fyrirgreiðslu í bankakerfinu
vegna fasteignaverkefnisins í Örfiris­
ey. Útgáfa skuldabréfs hafi því verið
ákveðin þrautalending í málinu.
Vildu dreifa áhættunni
Guðsteinn Einarsson, stjórnarfor­
maður Giftar, segir að félagið hafi
keypt skuldabréf í Gómi á sínum
tíma til að dreifa áhættu félagsins.
„Gift keypti skuldabréf í þessu félagi
á markaði. Þetta var bara hluti af fjár­
festingarstefnu félagsins: Að dreifa
áhættu þess. Við hefðum nú átt að
gera það meira en við gerðum,“ segir
Guðsteinn en með síðustu staðhæf­
ingunni er hann að vísa til þess að
Gift átti stóran hlut í Kaupþingi, 2,58
prósent, og var níundi stærsti hluthafi
bankans.
Guðsteinn segir að hann átti sig
ekki á hvað Gift muni fá upp kröfur
sínar á hendur Gómi. „Við erum bara
að vernda hagsmuni okkar með því
að innheimta skuldabréfin sem eru í
vanskilum. Svo kemur það bara í ljós
þegar betur árar. Við höfum ekki hug­
mynd um þetta að öðru leyti en eig­
endurnir hafa ekki borgað af þessum
skuldum í langan tíma,“ segir Guð­
steinn. Ljóst er því að Magnús Jón­
atansson og félög í hans eigu munu
ekki halda eftir þeim fasteignum sem
félagið keypti í Örfirisey árin 2006 og
2007.
„Við erum bara að vernda hags-
muni okkar með því að innheimta
skuldabréfin sem eru í vanskilum.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
Um lán Icebank til Lindbergs
„Í fundargerð lánanefndar 14.
júní 2007 er samþykkt að hækka
fyrirgreiðslu til Lindbergs ehf. úr
1,3 milljörðum króna í 1,5 milljarða
króna, sem ráðstafað var til að kaupa
land í Örfirisey með það í huga að
nýta það til íbúðabyggðar. Athygli
vekur að þegar lánið er veitt var ekki
til nýtt skipulag fyrir Örfirisey og því
ekki hægt að gera áætlanir um það
hvenær uppbygging gæti hafist og því síður hvenær og hvort fjárfestingin myndi skila
tekjum fyrir bankann. Í ljósi þessa verður að telja að töluverð óvissa og áhætta hafi fylgt
verkefninu. Í skýrslu um stærstu útlán Sparisjóðabankans sem dagsett er 24. febrúar
2009 kemur fram að stjórnendur bankans voru vel meðvitaðir um áhættuna sem
tengdist útlánum til félaga er tengdust Magnúsi Jónatanssyni. „Að sögn bankastjóra var
ljóst þegar farið var í þessar fjárfestingar að einu veðin sem yrðu á bak við þessi verkefni
væru þau lönd sem voru fjármögnuð í upphafi. Því var það meðvituð ákvörðun að kalla
ekki eftir auknum tryggingum þrátt fyrir að tryggingaþekja væri undir viðmiðum (125%).
Stjórnendur gerðu sér grein fyrir því að bankinn væri að taka alla áhættuna. Verið var
að fjárfesta í tækifæri sem Magnús Jónatansson átti hugmyndina að.““ Skýrsla rann-
sóknarnefndar Alþingis.
Magnús stærstur Magnús Jónatansson
er stærsti hluthafi Góms ásamt Sparisjóða-
bankanum, Icebank.
Saga Giftar
Sögu fjárfestingarfélagsins Giftar má rekja aftur til ársins 2007 en þá var eignarhaldsfélagið
Samvinnutryggingar lagt niður og Gift búið til. Félagið var með um 30 milljarða króna í eigið
fé. Rætt var um það á þeim tíma að greiða ætti 20 milljarða af þessum 30 til um þeirra 40
þúsund tryggingataka, einstaklinga og lögaðila, sem áttu hlut í Samvinnutryggingum. Skiptin
á félaginu drógust hins vegar en upphaflega átti þeim að ljúka haustið 2007. Hluthafar Giftar,
þessir 40 þúsund tryggingatakar, fengu því aldrei þá fjármuni sem þeim hafði verið lofað.
Í stað þess fjárfesti Gift í umtalsverðum hlut í Kaupþingi í árslok 2007 en um var að ræða
hlut sem hafði áður verið í hlut fjárfestingarfélagsins Gnúps sem varð tæknilega gjaldþrota í
desember það ár. Félagið átti einnig hlut í Exista sem verðmetinn var á um 15 milljarða króna.
Samtals átti félagið eignir upp á rúmlega 54 milljarða króna fyrir bankahrunið 2008. Eignir
Giftar urðu hins vegar að engu í hruninu. Í dag skuldar félagið rúmlega 56 milljarða króna.
Nauðasamningar félagsins voru samþykktir fyrr á árinu.
Helstu stjórnendur Giftar voru aðilar tengdir S-hópnum og Framsóknarflokknum: Þórólfur
Gíslason, Finnur Ingólfsson, Helgi S. Guðmundsson, Kristinn Hallgrímsson og Benedikt
Sigurðarson svo einhverjir séu nefndir.
Gríðarleg uppbygging fyrirhuguð
Gríðarleg uppbygging var fyrirhuguð úti í Örfirisey
árið 2007 og keyptu félögin Gómur og Lindberg
margar fasteignir á svæðinu. Mynd siGtryGGur ari