Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.2014, Blaðsíða 15

Helgarblað 14.–17. febrúar 2014 Fréttir 15
„Það er enginn að
hjálpa þessum manni“
D
ætur Hjördísar Svan og
Kims Grams Laursen eru
enn hér á landi, þar sem
þær búa hjá ömmu sinni og
ganga í skóla. Samkvæmt
lögmönnum Hjördísar verður Kim
að höfða brottnámsmál til þess að fá
börnin aftur til Danmerkur. Lögmað­
ur hans, Lára V. Júlíusdóttir, segir úti­
lokað að hægt sé að gera kröfu um
að hann höfði mál í hvert sinn sem
börnin eru flutt úr landi með ólög­
legum hætti. „Ég veit ekki hvað á að
vera hægt að egna hann endalaust í
málaferli. Ég er ekkert að rjúka upp
til handa og fóta og höfða nýtt að­
fararmál fyrir héraðsdómi eins og
sakir standa, ekki þegar það er búið
að höfða brottnámsmál og dóms­
niðurstaða liggur fyrir. Er það ekki
nægilegt?
Í mars 2011 gekk mál í Hæstarétti
sem kvað á um að börnin skyldu fara
út til hans. Síðan hefur hún ítrekað
farið með börnin til Íslands í óleyfi.
Nú er verið að takast á um þá gerð
hennar fyrir dönskum dómstólum.
Ég sé ekki að það sé hægt að gera
þá kröfu til föður sem er með fulla
forsjá að hann þurfi eilíflega að byrja
aftur á byrjunarreit í hvert sinn sem
hún fer ólöglega með börnin til Ís­
lands, til að ná börnunum aftur til
sín. Þetta er einkennilegt réttarríki ef
svo er.“
Hefur ekki séð ný gögn
Í yfirlýsingu frá lögmönnum Hjör­
dísar hér á landi, þeim Hreini Lofts­
syni og Katrínu Ólafsdóttur, kom
fram að henni hafi „ekki aðeins ver­
ið rétt heldur skylt á grundvelli nauð­
varnar, að forða börnunum úr þeim
aðstæðum sem þau bjuggu við.“ Þess
verði krafist að nýleg gögn er varða
meint harðræði verði tekin til um­
fjöllunar ekkert síður en kæra föður
varðandi brottnám barnanna.
Lára spyr hvaða nýju gögn liggi
fyrir í málinu: „Önnur en þau að nú
er hann einn með forsjá barnanna
og hún hefur ítrekað gerst brotleg við
þær reglur sem gilda um umgengni.“
Hún segist hafa upplýsingar um
meint ofbeldi en þær hafi legið fyrir
áður en hæstaréttardómurinn féll
árið 2011. „Annars er erfitt fyrir mig
að tjá mig um gögn sem ég hef ekki
séð og þegar ég veit ekki til hvers er
verið að vísa í þessari yfirlýsingu.
Þau gögn sem ég hef séð um meint
ofbeldi lágu fyrir þegar málið var tek­
ið fyrir í Hæstarétti árið 2011.
Þá voru þau með sameiginlega
forsjá. Samt var kveðið á um að börn­
in skyldu fara aftur út til Danmerkur
þar sem verið var að fjalla um for­
sjármálið fyrir dönskum dómstólum.
Í því máli varð niðurstaðan sú að
honum var dæmd forsjá barnanna.“
Börnin foreldralaus á landinu
Hún segir að Kim verði að ákveða
hver næstu skref verði í málinu.
„Það er erfitt að taka ákvarðanir í
þessu andrúmslofti sem hér ríkir.
Það er verið að ræða þetta mál á
opin berum vettvangi af aðilum sem
hafa takmarkaðar forsendur til að
tjá sig. Á meðan svo er og á með­
an meira að segja stjórnvöld hafa
uppi alls konar yfirlýsingar sem eru
á skjön við þær lagareglur sem hér
gilda þá veit maður ekki hvar mað­
ur á að byrja eða hvernig á að stíga
til jarðar í þessu,“ segir Lára sem
kveðst meðal anars vera að vísa í
orð ráðherra. „Ég er að vitna til yfir­
lýsinga ráðherra á Alþingi og full­
yrðinga um loforð ráðherra um full­
tingi til móður barnanna. Það er
mjög sérstakt. Þetta er hvort tveggja
opinbert.
Innanríkisráðherra lýsti yfir fullri
samúð sinni og aðstoð við konuna í
umræðum á þingi. Síðan kom fram
í bréfi frá prestinum í Noregi að far­
ið hefði verið á fund ráðherra sem
fullvissaði aðila um að hún myndi
gera það sem í hennar valdi stæði
til að aðstoða konuna. Ég skil ekki
hvernig ráðherra dómsmála getur
tjáð sig með þessum hætti.
Ég höfða til þess að fyrir liggur
dómur og það er íslenskra barna­
verndaryfirvalda að sjá til þess að
börnin komist í hendur foreldris.
Börnin eru foreldralaus hér á landi.
Þau eiga ekki lögheimili á Íslandi
heldur í Danmörku. Það er alveg
ljóst hver er forsjáraðili barnanna,
það er þessi danski faðir. Hvers
vegna í ósköpunum er ekki búið að
n Lögmaður Kims Laursen segir ekki hægt að egna hann til málaferla n Börnin enn á Íslandi
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
ingibjorg@dv.is
sjá til þess að börnin fari til hans
þegar búið er að taka konuna fasta
og setja hana í fangelsi? Hvað er um
að vera?“
Bað um aðstoð barnaverndar
Lára segist hafa gert allt sem í henn­
ar valdi stendur til þess að tryggja
rétt föðurins. „Það sem ég tel vera í
mínum höndum hef ég gert. Ég hef
skrifað til barnaverndaryfirvalda. Ég
hef skrifað til hlutaðeigandi aðila og
bent þeim á skyldur sínar. Enn eru
börnin hér á landi. Ef það væri ein­
hver töggur í barnaverndaryfirvöld­
um þá myndu þau grípa inn í og fara
eftir ákvæðum barnaverndarlaga.“
Þessu eru lögmenn Hjördísar,
þau Hreinn og Katrín, ósammála.
Í yfirlýsingu þeirra segir meðal
annars: „Varðandi þá túlkun lög­
mannsins að barnaverndaryfirvöld
eigi tafarlaust að taka börnin frá
móðurfjölskyldunni skal því einnig
mótmælt þar sem þau eiga ekki að­
komu að málum þar sem enginn
ágreiningur er um að velferð barn­
anna er borgið. Börnin hafa fengið
skínandi vitnisburði frá íslenskum
skólayfirvöldum þar sem fram kem­
ur að þau hafi haft góðan framgang í
námi og búið við gott atlæti.“
Lára biður aftur á móti um að
ljósi sé varpað á þá stöðu sem börn­
in eru í. „Og að þeir aðilar sem hér
ráði láti af þeirri undarlegu hegðun
að láta sem ekkert sé. Samkvæmt
barnaverndarlögum á að sjá til
þess að börn séu hjá foreldrum sín­
um. Nú eru þessi börn ekki hjá for­
eldrum sínum og þá hvílir ákveðin
skylda á yfirvöldum að fylgjast með
að velferð barnanna sé tryggð. Það
getur vel verið að það sé allt í lagi
með afa þeirra og ömmu, en það
er búið að handtaka móður þeirra
í Danmörku. Og það er enginn að
hjálpa þessum manni að koma
börnunum aftur til Danmerkur til
hans.“ n
S
teinunn Bergmann, félags­
ráðgjafi hjá Barnaverndar­
stofu, segir það misskiln­
ing að barnaverndaryfirvöld
geti gripið inn í forsjárdeilu. „Það
er ekki hlutverk barnaverndaryfir­
valda að fara í slíka aðgerð. Sýslu­
maður framkvæmir slíka aðgerð
á grundvelli dómsúrskurðar að
beiðni forsjáraðilans. Ef sýslumað­
ur fer í slíka aðgerð ber hins vegar
að kalla barnaverndaryfirvöld til og
mögulega getur barnavernd þurft
að taka börnin í sína umsjón. En
barnaverndaryfirvöld stíga ekki inn
í svona mál að eigin frumkvæði.“
Satt best að segja skilur hún ekki
af hverju þau ættu að gera það. „Ef
börnin eru hér forsjárlaus, af hverju
kemur faðirinn ekki að sækja börn­
in sín?
Það er flókið að ætla að blanda
opinberum aðilum inn í málefni
foreldra sem eru í forsjárdeilu.
Það væri svolítið harkaleg aðgerð
gagnvart þeim börnum sem um er
að ræða. Yfirleitt er það ekki talið
þjóna hagsmunum barnanna að
opinber aðili blandi sér inn í slíkar
deilur til viðbótar við þau átök sem
fyrir eru á milli foreldranna.
Engu að síður eru leiðir sem for­
sjáraðili getur farið eftir og hann
verður þá að nýta sér þessar lög­
formlegu leiðir. Það er ekki hægt að
gera bara eitthvað.“
Aðspurð hvort barnaverndar­
yfirvöldum beri að bregðast við
þegar börn eru foreldralaus hér á
landi, líkt og lögmaður mannsins
benti á, segir Steinunn að það eigi
ekki við þegar forsjáraðili er þekkt­
ur og geti sótt börnin sjálfur. „Það
er fyrst og fremst foreldra að sjá til
þess að börnin séu ekki foreldra­
laus í ókunnugu landi. Ef það koma
til dæmis börn án forsjáraðila til
landsins og eru hér án öruggs um­
önnunaraðila þá þarf barnaverndin
að grípa inn í, taka til sín forsjá
barnanna og tryggja þeim örugga
umönnun.
Þegar um er að ræða forsjár­
deilu foreldra er það ekki hlutverk
barnaverndar að taka barnið frá
mömmu og fara með það til pabba.
Það er ekki hægt að spila á barna­
verndarlögin eins og strengi. Þau
hafa tilgang og þeim er ætlað að
venda börn sem eru í hættu. Þegar
börn eiga þekkta foreldra sem eru
nánast í næsta bæjarhluta er engin
þörf á því að barnavernd hlutist til
um málið. Þú ert þrjá tíma að fljúga
frá Kaupmannahöfn til Íslands.
Faðir þessara barna hlýtur að vera
fullfær um að koma sjálfur til lands­
ins að sækja þau.
Íslensk yfirvöld eru ekki að hlut­
ast til í málum barna nema það
sé metið sem svo að börnin séu í
hættu. Íslenskum barnaverndar­
yfirvöldum er ætlað að bregðast
við þegar börn sem stödd eru hér á
landi eru í hættu, óháð því hvar þau
eiga lögheimili.“
„Af hverju kemur faðirinn ekki að sækja börnin?“
Sérfræðingur hjá Barnaverndarstofu segir það ekki hlutverk barnaverndar að grípa inn í forræðisdeilu
„Ég hef skrifað til
hlutaðeigandi að-
ila og bent þeim á skyldur
sínar. Enn eru börnin hér
á landi.
Berst fyrir börnunum Kim hefur forsjá yfir börnunum og kærði Hjördísi fyrir mannrán. Myndin er skjáskot úr frétt Stöðvar 2 árið 2013.
Bíður dóms Hjördís var handtekin í Danmörku þar sem hún var kærð fyrir mannrán eftir að hafa flutt börnin til Íslands með ólögmætum
hætti. Börnin eru enn á Íslandi.
Á ábyrgð foreldra Steinunn bendir á að
faðir barnanna hafi forsjána yfir þeim og
beri að gæta þess að þau séu ekki forsjár-
laus í ókunnugu landi.