Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.2014, Blaðsíða 14

Vikublað 8.–10. apríl 201414 Fréttir
rúmlega 20 starfsmenn og áttaði sig
fljótlega á því að um væri að ræða
mun stærra mál en einangrað til-
felli í samskiptum tveggja einstak-
linga. Hann skilaði af sér úttekt á
meintum samskiptavanda innan
ráðuneytisins. Meginniðurstaða
Mar teins er í stuttu máli sú að það
sé hafið yfir skynsamlegan vafa að
HÁÞ [Hrafnhildur Ásta Þorvalds-
dóttir] hafi margsinnis með óásætt-
anlegu viðmóti sínu og framkomu
stuðlað að samskiptavanda innan
ráðuneytisins.“
Í stefnunni er rakið hvernig
áminningin hafi verið veitt á grund-
velli þessarar niðurstöðu. Það
var Stefán Thors sem veitti henni
áminninguna, líkt og DV hefur
fjallað um, en það var ekki hann
sem hóf rannsóknina sem leiddi
til áminningarinnar. „Á grund-
velli þessarar niðurstöðu sætti HÁÞ
áminningu af hálfu yfirmanns síns,
ráðuneytisstjóra. Mun sú ákvörðun
hafa verið í undirbúningi síðsumars
2013. Þá lét hún opinskátt í ljósi að
að hún teldi áminninguna ekki eiga
rétt á sér og ræddi um málsókn í því
samhengi. Stefnanda er kunnugt
um að HÁÞ mætti með lögmanni
sínum, Jóni Steinari Gunnlaugssyni
hrl. á fund með umhverfisráðherra
vegna málsins.“
Líkt og áður segir liggur ekki
fyllilega fyrir hvenær áminning
var aftur kölluð en svo virðist sem
þetta hafi verið gert eftir að Illugi
Gunnarsson fékk tillögu stjórnar
LÍN til sín þann 18. október 2013.
Þennan sama dag boðaði hann þá
þrjá starfsmenn sem stjórn LÍN
hafði mælt sérstaklega með í viðtöl
til sín í menntamálaráðuneytið.
Taldi ljóst að hún
fengi ekki starfið
Í stefnunni er viðtal Illuga við Krist-
ínu Egilsdóttur rakið nokkuð ítar-
lega. Þar segir að í fyrra hluta þess
hafi Illugi verið einn með Kristínu
og að hann hefði farið yfir það með
henni að hann væri ekki bundinn
af tillögum stjórnar LÍN og að hann
þyrfti ekki einu sinni að ráða einn
af þeim þremur sem stjórnin hefði
mælt með, hann gæti skipað hvern
sem væri úr hópi umsækjenda en
að hann teldi „enga ástæðu“ til að
fara út fyrir þann þriggja manna
hóp sem stjórnin hefði lagt til. Í
stefnunni segir enn fremur að Illugi
hafi rætt það við Kristínu að hann
teldi ekki lengur þörf á að „verja
fólk gegn stjórnmálamönnum“ þó
að full þörf hefði verið á því þegar
Jónas frá Hriflu var ráðamaður.
Illugi sagði Kristínu svo að hans
hlutverk væri ekki að meta hæfni
hennar til að gegna starfinu hjá LÍN
heldur vildi hann kanna „týpuna“
sem um ræddi. Illugi var með öðr-
um orðum að segja að hann væri
ekki að meta faglega hæfni henn-
ar til að gegna starfinu heldur að
skoða hvernig persóna hún væri.
Illugi lagði svo tvær spurningar fyr-
ir Kristínu: Hvernig henni fyndist
að vinna við aðstæður þar sem ekki
væri tími til að kafa djúpt í mál og
eins hvernig hún brygðist við því
þegar hún áttaði sig á því að hún
hefði gert mistök. Svo segir í stefn-
unni: „Þótt þetta samtal gengi
ágætlega fékk stefnandi sterklega
á tilfinninguna að því væri fremur
ætlað að uppfylla einhverja form-
skyldu en að nokkur raunveruleg
tilraun til mats fælist í því.“
Þegar viðtalið var hálfnað
komu aðstoðarmenn Illuga, Sig-
ríður Hallgrímsdóttir og Magnús
Ragnarsson, inn til þeirra Ill-
uga og Sigríðar auk skrifstofu-
stjóra í menntamálaráðuneytinu. Í
stefnunni segir að engar skrifaðar
spurningar hafi verið bornar upp.
Þá hafi ekki legið ljóst fyrir af hverju
skrifstofustjórinn væri þátttakandi
í viðtalinu en meðal þess sem fram
fór í því var að hann fletti upp upp-
lýsingum í fjárlögum fyrir Illuga.
Að viðtalinu loknu var Kristínu
þakkað fyrir komuna og þá miklu
vinnu sem hún hefði lagt í um-
sóknarferlið. „Hafði hún mjög ein-
dregið á tilfinningunni að fyrir lægi
ákvörðun um að hún fengi ekki
stöðuna.“
Viku síðar var svo tilkynnt að
Hrafnhildur Ásta fengi stöðuna
jafnvel þó að Kristín hefði verið
metin hæfust og jafnvel þó að hún
hefði verið með áminningu á bak-
inu sem dregin hafði verið til baka.
„Nauðsyn að höfða mál“
Eftir að Hrafnhildur Ásta fékk stöð-
una reyndi Kristín Egilsdóttir að
fá upplýsingar frá ráðuneytinu
um af hverju hún hefði ráðin. Þá
fékk Kristín send gögnin sem Ill-
ugi hafði fengið frá stjórn LÍN þar
sem fram kom að hún hefði ver-
ið talin hæfust. Hún óskaði þá eftir
rökstuðningi frá menntamálaráðu-
neytinu um af hverju Hrafnhildur
Ásta hefði samt verið ráðin þrátt
fyrir að hún sjálf hefði verið metin
hæfust.
Sá rökstuðningur sem barst var
ekki nægjanlegur að hennar mati,
en í bréfi ráðuneytisins til hennar
voru ekki tilgreindar neinar ástæð-
ur fyrir því af hverju Hrafnhild-
ur Ásta hefði fengið starfið en ekki
hún, líkt og fram kemur í stefnunni:
„Í ljósi þess að stefnandi telur gögn
málsins bera mjög skýrlega með
sér að menntamálaráðherra hafi
gengið fram hjá henni við veitingu
stöðunnar, þrátt fyrir að hún hafi
verið hæfust til að gegna henni og
ekki hafa fengist neinar viðhlít-
andi skýringar á ákvörðuninni er
stefnanda nauðsyn að höfða mál
þetta til að krefja íslenska ríkið um
skaðabætur.“
Þriðja málið
Með þessari stefnu verður mál
Hrafnhildar Ástu hið þriðja á síð-
ustu tíu árum sem fer fyrir dóm eða
til umboðsmanns Alþingis þar sem
náin skyldmenni Davíðs Oddsson-
ar hafa verið ráðin í störf hjá hin-
um opinbera þrátt fyrir að hafa ekki
verið metin hæfust. Í hinum tveim-
ur var dæmt eða úrskurðað gegn
þeim pólitísku ákvörðunum ráð-
herra Sjálfstæðis flokksins að rétt-
mætt hefði verið að ráða umrædda
ættingja Davíðs í dómarastörf,
þá Ólaf Börk Þorvaldsson og Þor-
stein Davíðsson. Ef ríkið tapar máli
Hrafnhildar Ástu fyrir dómi verður
um að ræða þriðja skiptið sem sleg-
ið er á putta ráðherra Sjálfstæðis-
flokksins af þessum sökum. n
Í lok árs 2007 skipaði Árni Mathiesen,
settur dómsmálaráðherra, Þorstein
Davíðsson í starf héraðsdómara. Þorsteinn
er sonur Davíðs Oddssonar. Ráðning Þor-
steins er önnur af þekktari og umdeildari
ráðningum í dómarastarf á Íslandi á
síðasta áratug. Hin er ráðning Ólafs Barkar
Þorvaldssonar sem einnig er sagt frá í
þessari grein.
Björn Bjarnason dómsmálaráðherra vék
sæti við skipun Þorsteins þar sem hann
hafði áður verið aðstoðarmaður hans í
ráðuneytinu. Athygli vekur að Þorsteinn
var hvorki metinn vel hæfur né mjög vel
hæfur heldur aðeins hæfur hjá dóm-
nefndinni sem mat umsækjendurna um
starfið. Var það í fyrsta skipti sem einstak-
lingur sem aðeins var metinn hæfur fékk
dómaraembætti. Þrír umsækjendur, meðal
annars Guðmundur Kristjánsson, voru hins
vegar metnir vel hæfir og þar með hæfari
en Þorsteinn af valnefndinni sem mat
umsækjendurna.
Þá vakti einnig athygli að Árni var settur
dómsmálaráðherra sama dag og hann
fékk ráðninguna til meðferðar, þann 18.
desember 2007. Tveimur dögum síðar hafði
Þorsteinn verið ráðinn í starfið. Rökstuðn-
ingur Árna fyrir ákvörðun sinni var að skrif-
leg meðmæli hefðu haft úrslitaáhrif þegar
hann ákvað að ráða Þorstein í starfið.
Eftir að ráðning Þorsteins lá fyrir ákvað
Guðmundur Kristjánsson að höfða mál
gegn Árna Mathiesen og íslenska ríkinu út
af ráðningunni. Guðmundi voru dæmdar
bætur í málinu í Héraðsdómi Reykjavíkur
og staðfesti Hæstiréttur Íslands dóminn
í apríl 2011 þótt upphæð bótanna til
Guðmundar hefðu verið lækkaðar. Þá var
Guðmundi einnig dæmdur málskostnaður.
Taldi bæði héraðsdómur og Hæstiréttur
sannað í málinu að Árni hefði ekki ráðið í
starfið á málefnalegum forsendum.
Sonur Davíðs skipaður dómari
Vandamál Sigurður Ingi Jóhannsson
afturkallaði áminninguna sem Hrafn-
hildur Ásta var með á bakinu og leysti þar
með áralangt vandamál í ráðuneytinu.
Snupraður Árni Mathiesen var snupraður í dómi Hæstaréttar Íslands árið 2011 vegna
ráðningar Þorsteins Davíðssonar árið 2007.
Þriðja málið Málið gegn ríkinu út af ráðningu Hrafnhildar Ástu er það þriðja sem fer fyrir
dóm eða til Umboðsmanns Alþingis þar sem ættingjar Davíðs eru ráðnir í störf hjá hinu
opinbera þrátt fyrir að vera ekki taldir hæfastir.
„Hann ræddi
við rúmlega 20
starfsmenn og áttaði
sig fljótlega á því að um
væri að ræða mun stærra
mál en einangrað tilfelli
í samskiptum tveggja
einstaklinga.
Ómálefnalegt Umboðsmaður Alþingis taldi skipan Björns Bjarnasonar á Ólafi Berki
Þorvaldssyni í starf hæstaréttardómara hafa verið ómálefnalega.